Birleşmiş Milletler

Elli-yedinci Oturum
Üçüncü Komite
Günden maddesi 102

Kadınların Konumunun Geliştirilmesi


Almanya, Andora, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Belçika, Benin, Bolivya, Botsvana, Brezilya, Bulgaristan, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, Cape Verde, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Dominik Cumhuriyeti, Eritre, Ermenistan, Estonya, Etiyopya, Fiji, Finlandiya, Fransa, Gambiya, Gana, Guinea-Bissau, Güney Afrika, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kanada, Kıbrıs, Kosta Rika, Latviya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti, Malavi, Malta, Meksika, Moldova Cumhuriyeti, Monako, Nikaragua, Norveç, Panama, Polonya, Portekiz, Romanya, Samoa, San Marino, Slovakya, Slovenya, Surinam, Şili, Tayland, Türkiye, Uganda, Ukrayna, Yeni Zelanda, Yunanistan, ve Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti, Vanuatu, Venezüella, Yugoslavya : gözden geçirilmiş karar taslağı



Gözden Geçirilmiş Karar : Namus adına kadınlara karşı işlenen suçların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma



Genel Kurul,



Bütün devletlerin İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde[1] beyan edildiği gibi, yaşam hakkı, özgürlük ve güvenlik hakkı da dahil olmak üzere, insan haklarını ve temel özgürlükleri geliştirme ve koruma yükümlülüklerini tekrar teyit ederek, ve taraf Devletlerin insan hakları belgeleri, özellikle Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Misakı[2], Uluslararası Medeni ve Siyasal Haklar Misakı2, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi[3] ve Çocuk Hakları Sözleşmesi[4] bağlamındaki yükümlülüklerini de yine teyit ederek,





Viyana Deklarasyonu ve Eylem Planını ve Kadınlara Karşı Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi’ni[5] ve de Dördüncü Dünya Kadın Konferansı’nda kabul edilen Beijing Bildirgesi’ni[6] ve Eylem Platformu’nu[7] ve “Kadınlar 2000 : yirmi birinci yüzyılda toplumsal cinsiyet eşitliği, gelişme ve barış”[8] başlıklı Genel Kurul özel oturumu sonuç belgesini hatırlayarak,



Kadınlara karşı namus adına işlenen suçların bir insan hakları sorunu olduğunu ve Devletlerin bu tür suçları önleme, soruşturma ve faillerini cezalandırma ve mağdurlara koruma sağlamak için gereken özeni gösterme yükümlülükleri olduğunu, ve bu yükümlülükleri yerine getirmemenin kadınların insan hakları ve temel özgürlüklerini ihlal ettiğini ve bunlardan yararlanmalarına zarar verdiği veya bu hak ve özgürlüklerini hükümsüz kıldığını akılda tutarak,



Namus adına işlenenler suçlar da dahil, kadınlara ve kızlara karşı her türlü şiddetin, yasalarca cezalandırılabilir bir suç olarak muamele görmesi gerekliliğini vurgulayarak,



Namus adına işlenen suçlar da dahil, birçok farklı biçimde gerçekleşen kadınlara karşı her türlü şiddetin temelindeki nedenleri anlamaya ilişkin yetersizliğin, ve bu şiddete ilişkin yetersiz bilginin gerek ulusal, gerekse uluslararası düzeyde, bilgiye dayalı bir politika analizini ve bu şiddeti ortadan kaldırma çabalarını engellediğinin farkında olarak,


İnsan Hakları Komitesi’nin, Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi’nin, Çocuk Hakları Komitesi’nin ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi’nin raporlarının ilgili kısımlarında tanımlandığı gibi kadınların ve kızların bu suçların mağdurları olmalarından derin endişe duyarak, ve bu bağlamda İnsan Hakları Komisyonu’nun kadınlara karşı şiddet, bunun nedenleri ve sonuçları Özel Raportörü’nün raporunun[9] ilgili kısımlarını dikkate alır,



Bu tür suçların hiçbir dini ve kültürel değerle bağdaşmaz olduğunu vurgulayarak,



İnsan Hakları Komisyonu’nun 23 Nisan 2002 tarihli 2002/52 sayılı kararını[10] akılda tutarak,



Namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların ortadan kaldırılmasının, inter alia, hükümet-dışı örgütler de dahil olmak üzere, uluslararası işbirliği çabaları ve sivil toplum aracılığıyla, Hükümetlerin ve uluslararası toplumun daha fazla çaba ve kararlılığını gerektirdiğini, ve toplumsal tutumda temel değişikliklerin gerekli olduğunu vurgulayarak,



Namus adına kadına karşı işlenen suçların ortadan kaldırılmasında ve önlenmesinde, temel araçlardan biri olarak kadınların güçlendirilmesinin ve karar alma ve politika oluşturma süreçlerine etkili katılımlarının öneminin altını çizerek,



1. (a) Devletlerin, namus adına kadınlara karşı işlenen suçlara ilişkin ulusal mevzuatta değişiklikler yapılması, bu mevzuatın etkili biçimde uygulanması, ulusal bilgilendirme ve bilinçlendirme kampanyaları da dahil olmak üzere eğitsel, sosyal ve diğer tedbirlerin alınması da dahil olmak üzere bu suçların ortadan kaldırılmasını hedefleyen faaliyet ve girişimlerini, ve yanı sıra devletlerin kadınlara karşı diğer tüm şiddet türlerini ortadan kaldırmayı hedefleyen faaliyet ve girişimlerini;



(b) Namus adına kadına karşı işlenen suçlara yönelik olarak, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu ve Birleşmiş Milletler Kadınların Kalkınması Fonu da dahil olmak üzere Birleşmiş Milletler organları, fonları ve programları tarafından yürütülen projeler gibi çabaları, bunların çabalarını koordine etmelerini teşvik ederek,



( c) Kadın örgütleri, taban hareketleri ve bireyler gibi hükümet-dışı kuruluşlar da dahil olmak üzere, sivil toplum tarafından bu suçlar ve bunların zararlı sonuçları hakkında bilinç yükseltmek üzere yürütülen çalışmaları memnuniyetle karşılar.



2. Kadınların namus adına işlenen suçların mağduru olmaya devam etmeleri ve dünyanın bütün bölgelerinde, birçok farklı biçim alan bu şiddetin sürekli olarak meydana gelmesi ve faillerinin takibatı ve cezalandırılması konusundaki zaafiyet ile ilgili olarak endişesini ifade eder;



3. Tüm Devletleri:



(a) İlgili uluslararası insan hakları belgeleri bağlamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeye ve Beijing Bildirgesi6 ve Eylem Platformu7 ile Genel Kurul’un yirmi üçüncü özel oturumu sonuç belgesini8 uygulamaya;



(b) Yasal, idari ve programa dayalı tedbirler aracılığıyla, birçok farklı biçimde gerçekleşen namus adına kadınlara karşı işlenen suçları önleme ve ortadan kaldırmaya yönelik çabalarını yoğunlaştırmaya devam etmeye;



(c) Namus adına kadınlara karşı işlenen suçları derhal ve derinlemesine soruşturmaya, etkili biçimde takibatta bulunmaya ve bu tür olayları belgelemeye ve failleri cezalandırmaya;



(d) Bu suçlara müsamaha edilmemesini teminat altına alacak gerekli tüm tedbirleri almaya;



(e) Bu suçların gerçekleşmesine izin veren tutum ve davranışların değiştirilmesi amacıyla, inter alia, topluluk önderlerini dahil ederek, namus adına kadınlara karşı işlenen suçların önlenmesi ve ortadan kaldırılması gerekliliğine ilişkin bilinç yükseltme çabalarını yoğunlaştırmaya;



(f) Medyanın bilinç yükseltme kampanyalarına girişmeye yönelik çabalarını teşvik etmeye;



(g) Namus adına kadına karşı işlenen suçların nedenleri ve sonuçları hakkında, polis, adli ve hukuki personel gibi, hukuku uygulamakla görevli olanlara eğitim vermek de dahil olmak üzere, bilgi ve anlayışı artırmaya yönelik tedbir ve programları teşvik etmeye, desteklemeye ve uygulamaya ve bu kişilerin bu suçlara ilişkin şikayetleri tarafsız ve etkili biçimde ele alma ve gerçek ve potansiyel mağdurların korunmasını güvenceye almak için gerekli tedbirleri alma kapasitelerini güçlendirmeye;



(h) Hükümet-dışı örgütler de dahil olmak üzere, sivil toplumun bu soruna ilişkin çalışmalarını desteklemeye devam etmeye ve hükümetler arası ve hükümet-dışı örgütlerle işbirliğini güçlendirmeye;



(i) Mümkün olduğunda , gerçek ve potansiyel mağdurların ihtiyaçlarına yanıt vermek üzere, inter alia, onlara uygun koruma, güvenli barınma, danışma, adli yardım, sağlık-bakım hizmetleri, rehabilitasyon ve toplumla yeniden bütünleşme olanakları sağlayarak destek hizmetleri kurmaya, güçlendirmeye veya kolaylaştırmaya;



(j) Namus adına kadınlara karşı işlenen suçlara ilişkin şikayetleri, inter alia, mağdurların ve başkalarının bu suçları güvenli ve gizli bir ortamda bildirebilmelerini sağlayacak kurumsal mekanizmalar kurarak, bunları güçlendirerek veya kolaylaştırarak etkili biçimde ele almaya;



(k) Yaşa göre sınıflandırılmış bilgi de dahil olmak üzere, bu tür suçların gerçekleşmesine ilişkin istatistiksel bilgiyi toplamaya ve yaymaya;



(l) Rapor yükümlülükleri kapsamındaysa, uygun olduğunda, namus adına kadına karşı işlenen suçların önlenmesi ve ortadan kaldırılması çabaları çerçevesinde kabul ettikleri ve uyguladıkları hukuki ve politik tedbirlere ilişkin bilgiyi, Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi de dahil olmak üzere, sözleşme organlarına sundukları raporlara dahil etmeye



çağırır.





4. (a) Uluslararası toplumu, ilgili Birleşmiş Milletler organları, fonları ve programları da dahil olmak üzere inter alia, teknik yardım ve danışma hizmeti programları aracılığıyla, talepleri üzerine, bütün ülkelerin namus adına kadına karşı işlenen suçların önlenmesi için kurumsal kapasitelerinin artırılmasına yönelik ve bu tür suçların temel nedenlerine işaret eden çabalarını desteklemeye;



(b) Tüm ilgili insan hakları sözleşme organlarını, uygun olduğunda, bu konuyu ele almaya devam etmeye;



( c) Kadının Statüsü Komisyonu’nu, bu konuyu, kırk yedinci oturumunda “Kadının insan hakları ve Beijing Eylem Platformu ve Genel Kurul’un özel oturumunun, “Kadınlar 2000 : yirmi birinci yüzyılda toplumsal cinsiyet eşitliği, gelişme ve barış” başlıklı sonuç belgelerinde tanımlandığı şekilde, kadınlara ve kızlara karşı her türlü şiddetin ortadan kaldırılması” öncelikli konusu altında ele almaya



davet eder,



5. Genel Sekreter’in, namus adına kadınlara karşı işlenmiş suçların ortadan kaldırılması doğrultusunda çalışmaya ilişkin raporunu[11] dikkate alır.



6. Genel Sekreter’in, elli-dokuzuncu oturumunda Genel Kurul’a sunulacak olan, kadına karşı şiddetin ortadan kaldırılması konusundaki raporuna, bu kararın konusuna ilişkin, elde olan tüm bilgileri temel alan, bu suçların temelindeki nedenlerin bir analizini, mevcut bulunuyorsa destekleyici istatistiksel bilgiyi, ve Devletlerin girişimlerine ilişkin bilgiyi içeren müstakil bir raporu dahil etmesini talep eder.




--------------------------------------------------------------------------------

[1] Bakınız Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararı 217 A (III).

[2] Bakınız Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararı 2200 A (XXI), ek.

[3] Karar 34/180, ek.

[4] Karar 44/25, ek.

[5] Bakınız karar 48/104.

[6] Dördüncü Dünya Konferansı Raporu, Beijing 4-15 Eylül 1995 (Birleşmiş Milletler Yayını, Satış No. E.96.IV.13), bölüm I, karar 1, ek I.

[7] Age., ek II.

[8] Karar S-23/3, ek.

[9] E/CN.4/2002/83.

[10] Ekonomik ve Sosyal Konsey Resmi Kayıtları, 2002, Ek No.3 (E/2002/23), bölüm II, kısım A.

[11] A/57/169