Sayin hukuksever-dr,

degerli görüslerinize sunlari ilave etmek isterim:

Bilinci yerinde olmayan hasta, hastaya tibbi müdahale gerekli oldugunun hekim tarafindan kararlastirildigi anda riza aciklamasinda bulunamayacak, hekimin hic bir aciklamasina fizyolojik sebeplerle karsilik veremeyecek durumdaki hastadir. Keza hastanin bilinci kapalidir.

Bazi hallerde de, hastanin bilinci acik olsa bile, "saglikli bir riza aciklamasinda bulunacak, degerlendirme yapabilecek" halde olmayabilir. Örnegin trafik kazasi gecirmis, acile getirilmis bir kisi o an icin bilinci acik olabilir ama kendisine yöneltilen sorulari ne saglikli bir sekilde anlayabilir ne de kafasinda, hekimin aydinlatmasini saglikli bir sekilde degerlendirebilir, keza sok altindadir; ya da yogun bakimdaki bir hasta kullandigi yogun ilac tedavisi sebebiyle saglikli bir degerlendirme yapamamakta, saglikli bir sekilde düsünememektedir. Riza saglikli bir sekilde düsünme sürecine, yani saglikli iradeye dayanmasi gerektiginden hekim burda, bu mümkün olamadigi icin, yine varsayilan rizaya dayanabilir, yeter ki hasta bilinci acik ve saglikli bir sekilde düsünebiliyorken, yapilacak tibbi girisime iliskin bir aciklamada bulunmamis olsun.

Ayrica normal rizasi alinamayacak durumlarda olan hastaya, sizin son cümlenizde belirttiginiz gibi hasta yakinlarinin rizasiyla degil, hastanin varsayilan rizasiyla müdahalelerde bulunur. Ki varsayilan rizasinin saglikli bir sekilde olusmasi kosullarini bir önceki iletimde belirttim. Burda hasta yakinlari sadece hastanin varsayilan rizasinin ne olabilecegini belirlemede hekime sadece yardimci olmak yani bir arac görevi görürler.

Sizin verdiginiz travma ve kanser ameliyati örneklerinde, "zaten" ameliyat kapsaminin genisletilmesi söz konusu degildir. Hekimin sorumlugu, travma olan organlari veya kanserin sicradigi organlari almaktir-ameliyat etmektir. Kaldi ki hekim, ameliyat sirasinda kesinlikle öngörmedigi bir organda travma ya da kanser olgusuyla karsilasirsa, yine varsayilan rizaya dayanarak organi alabilir. Keza hasta gercek rizasini verecek durumda degildir ve ameliyat edilmezse yani hastanin uyanmasi beklenirse büyük bir zararla karisilasacaktir. Dolayisiyla burda ben zaten bir sorun görmüyorum.

Varsayilan riza, zaten normal riza veremeyecek durumda olan kisilerin (rizasina bir sekilde ulasilamayan), gercege en uygun sekilde rizalarini almayi saglayan bir kurumdur. Temel olan, normal rizasina erisilemeyen bir kisinin, gercek rizasinin ne olacagina iliskin, gercege ve hasta menfaatlerine en uygun sekilde arastirilmasi ve haklarinin korunmasidir.


Saygilarimla
Aygörmez