Turkçe oylon Turkçe şüylöş


Antalya’daki Türk dili konuşan ülkeler zirvesi, Türkiye’nin Orta Asya’daki hüsranını ortaya çıkardı. Türkmenistan sadece büyükelçi gönderdi, Özbekistan ise son anda gelmeyip nota verdi


18.11.2006


Türkiye’nin Antalya’da dün Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in başkanlığında, “büyük umutlarla” topladığı “Türk dili konuşan ülkeler zirvesi”, Ankara için “diplomatik hüsrana” dönüştü.

Ankara’nın amacı, zirve sonucunda bir “Türk commonwealth’i” - (Türk milletler topluluğu)- yaratmak olarak belirlendi. Ancak beklenen olmadı, Türkiye ile Orta Asya ülkeleri arasında değişik konulardaki anlaşmazlıklar öne çıktı.

TÜRKMENLER’DEN BÜYÜKELÇİ

Türkmenistan’dan zirveye Devlet Başkanı Saparmurad Türkmenbaşı davet edildi. Ancak ülke sadece büyükelçisini gönderdi. Diplomatlara göre Türkmenistan’ın bu tavrının nedeni, Ankara’nın giderek Azerbaycan’la yakınlaşması. Sezer zirveye Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov’u davet etti. Kerimov yerine Meclis Başkan Yardımcısı’nın gönderileceği bildirildi. Türkiye, başkan yardımcısını beklerken Özbekistan’dan Ankara’ya sert bir “nota” geldi. Notada, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’de “Özbekistan aleyhine kararlara destek verdiği” vurgulandı.

RUSYA DA “KÜSTÜRÜLDÜ”

Türkiye’nin öncüsü olduğu Orta Asya zirvelerine, bu ülkeler SSCB’den bağımsızlıklarına elde ettiği günden bu yana “şüpheyle bakan” Rusya bu kez “dışarda kalmak” yerine “içeri girmeyi” diledi. Türkiye, Rusya’nın talebini “Türk dili konuşan ülkeler zirvesi” diye reddetti. SSCB’nin dağılmasından beri Türkiye’yi “Orta Asya’da rakip” olarak gören Rusya küstürüldü. Sonuçta 5 Orta Asya Devleti’nin liderini ağırlamayı planlayan Sezer sadece üç liderle bir araya geldi.

1992 yılında, Cumhurbaşkanı Özal’ın ev sahipliğinde yapılan toplantıda, Orta Asya ülkelerinin ne kendi aralarında, ne de Türklerle “kendi dillerini konuşarak anlaşamadıkları” ortaya çıkmıştı. Türkçeyi sadece Türkiye liderleri kullanırken, diğer ülke devlet başkanları aralarında Sovyet dönemi boyunca ortak dil olan “Rusça” konuşmuşlardı.
***

İşte Türk dillerinden örnekler


Ceketiniz oldukça güzelmiş.


Kazakça: Kostumnız jatsı ikyn.

Kırgızca: Kostımnız abdan sonun eken.

Azerice: Penceyinizi çok güzeldir.

Türkmence: Kostumunuz ören ogü.


Türkiye’ye ilk defa mı geliyorsunuz?


Kazakça: Turkiyara birinşi ryt kylyunizby?

Kırgızca:Turkiyaga birinçi colu gelip catasınzı?

Azerice: Türkiye ilk defadır gelirsiniz?

Türkmence: Türkiye birinci gezek geliyanizmi?


Türkçe düşün, Türkçe konuş.


Kazakça: Turkşe oyla, Turkşe ayd.

Kırgızca: Turkçe oylon, Turkçe şüylöş.

Azerice: Türkçe düşün, Türk dilince danış.

Türkmence: Turkçe geple, Turkçe düşün.


Bugün yağmur yağabilir, şemsiyeni yanına al.


Kazakça: Bugın kunravla zontit kasinda bolsın.

Kırgızca: Bugün camgır caaşı mumkun, kolçatarınızı canınızga alınız.

Azerice: Bugunleri yagış yagabiler, çetirinizi özünle götür.

Türkmence: Bugın yagış yagıpbilir, zontinizi alıp gelin.

http://www.vatanim.com.tr/root.vatan...4&Categoryid=1