Mesajı Okuyun
Old 02-09-2006, 16:43   #25
kağanulaş

 
Varsayılan

İştirak konusunda kısa birşeyler söyleyebilir. Buna benzer birçok kelime var aslında. Problem şuradan çıkıyor. Türkçede kalın sesli kelimenin eki kalın sesli oluyor, ince seslinin de ince. "İştirak" son hecesindeki kalın sesli nedeniyle "a" alacak gibi duruyor ancak "iştirake" deyince kulağa daha doğru geliyor. Sebebi kelimenin arapça olması ve sonundaki "k" harfinin arapçadaki ince "k" yani "kef" harfi olması. Arapça "kef" ve "kaf/gaf" olmak üzere iki tane "k" harfi var. İştirak ince olan "k" ile bitiyor. Dolayısıyla "iştirake" daha doğru bence.

Efendim Türkçe konuşuyorum, kullandığım kelimenin ekini de Türkçe dil kurallarına göre koyarım diyen de çıkabilir. Ama o zaman da "niye arapça kelime kullanıyorsun ki?" demek lazım. Arapça kelimeye Türkçe dil kuralına göre ek getirmek pek doğru gelmiyor bana.

Ben bu başlığı bir süredir takip ediyorum. Sanki dilimize başka dillerden gelen kelimeleri kullanmadan konuşmanın daha doğru bir davranış olduğu şeklinde bir hava seziyorum. Bu fikre katıldığımı söyleyemeyeceğim. Dilimizi Osmanlıdan tevarüs ettik Osmanlıca ise Türkçe, Farsça, Arapça ağırlıklı olmak üzere birçok dilden beslenen dünyanın en zengin dillerinden birisi. Zaten hiçbir dil tamamı kendisine ait kelimelerden oluşmuyor (belki japonca hariç denebilir.)

Bence dilin zenginliği ve dile saygı dilin mevcut yapısını muhafaza edilmesiyle mümkün. Var olan, bildiğimiz, kullandığımız, söylendiği zaman bizde karşılığı ve çağrışımı olan bir kelimeyi dışlamanın, onun yerine illaki başka bir kelime bulmanın gerekli olduğunu söylemek akıllıca değil bence. Dilde kirlenme ve yozlaşmanın önlenmesi için dil aydınlarının olması lazım. Onların yeni kavramların Türkçe'ye orjinal haliyle girmesini engelleyip onlara Türkçe karşılık bulması lazım. Zaten kullanılan bir kelime üzerinde yapılacak böyle bir çalışma komik oluyor ve dili koruma çabalarını sekteye uğratıyor. Bilirsiniz bir ara TDK "hostes"in Türkçesinin "gök konutsal avrat", "otobüs"ün Türkçesinin "oturaklı götürgeç" olduğunu söylemiş de aylarca espri konusu olmuştu. Ama düşünün "bilgisayar" kelimesi nasıl da güzel kullanılıyor. "computer/kompüter" demek gayet lüzumsuz kalıyor. Çünkü kelime dilimize Türkçe karşılığı ile girmiş, sonradan Türkçesi bulunmamış.

Yukarıda Japonca hariç demiştim, kısaca söyleyeyim. Japonlar dillerini yabancı kelimelerden koruma konusunda en hassas insanlar belki de. Birçok şeyi kendileri bulup adını koyuyorlar zaten Başkalarının bulduğu şeylerin de hemen Japonca adını koyuyorlar. Elektrik belki dünyanın her yerinde benzer şekilde telafuz ediliyor. Ama Japoncası üç kelimelik tamamen farklı birşey. Telefon selamlama kelimesi de dünyanın birçok yerinde aynı ya da birbirine yakın; "alo, ola, halo", ancak japoncası "moşi moşi".

saygılarımla.