Mesajı Okuyun
Old 13-05-2007, 12:22   #5
Av. Dr. V. SEVEN

 
Varsayılan

Kambiyo senetlerinde ortaya çıkabilecek sonuçlar bakımından “CİRO EDİLEMEZ” kaydını yazan kişinin sıfatı önem kazanmaktadır. Şöyle ki;

Poliçe ve Bono nama ve emre yazılabilirken, Çek nama, emre ve hamiline de yazılabilmektedir. Kambiyo senetleri kanunen emre yazılı senetlerden olduğundan, bu senetler nama yazılmak isteniyorsa, “emre değildir”, “nama yazılıdır” vb. gibi “menfi emre” kaydını içermelidir. Bu menfi emre yazılı kayıtlardan bir tanesi de “Ciro Edilemez” kaydıdır.

Dolayısıyla “Ciro Edilemez” kaydı Poliçede “Keşideci”, Bonoda “Tanzim Eden” ve Çekte de “Keşideci” tarafından yazılmış ise o kambiyo senedi “Nama Yazılı” kambiyo senedi haline gelir. Bunun sonucu olarak da bu senet “Alacağın Temliki” yolu ile devredilebilir (TTK m. 593, 697 ve 700).

İkinci olarak bu “Ciro Edilemez” kaydı cirantalar (Lehdar aynı zamanda ilk cirantadır) tarafından yazılmış ise, TTK m. 597’ye göre cirantanın kendilerine sonradan ciro edilen kişilere karşı sorumlu olmaması sonucunu doğurur. Başka bir ifade ile bu tür bir kayıtla senedi devir alan kişinin ciro yapması engellenemez, yapılan cirolar da geçerlidir. Ancak, yasağı koyan cirantaya, sonradan ciro edilen kişiler başvuramaz. Örneğin ciranta C elindeki senede, “Ciro Edilemez” kaydını yazarak D’ye ciro ederse, D bu senedi E’ye ciro edebilir, yapılan ciro da geçerlidir. Ancak, senet ödenmediğinde, E müracaat yoluyla C’yi takip edemez. C’ye takip yapabilecek tek kişi D’dir.

KÜÇÜK BİR KATKI : Yargıtay kararında bir BONO (Emre Muharrer Senet) olmasına rağmen sürekli KEŞİDECİ’den bahsedilmektedir. Maalesef bu çok sık yapılan bir yanlışlıktır. Bonoda keşideci değil “Tanzim Eden” vardır (TTK m. 688/7). Keşideci poliçe (TTK m. 583/8) ve çek’te (TTK m. 692/6) söz konusudur. Bu senetlerde keşideci müracaat borçlusudur. Bundan dolayıdır ki, bu kişileri sorumlu tutabilmek için kural olarak süresi içinde protesto çekmiş ve çek söz konusu ise karşılıksız olduğunun tespit ettirilmiş olması gerekir. Halbuki, senedi tanzim eden, poliçedeki kabul eden muhatap gibi sorumlu (TTK m. 691/1) olduğundan tanzim eden senedin asıl borçlusudur ve onu sorumlu tutmak için protesto çekmiş olmak gerekmez.