T.C.
YARGITAY
Onbirinci Hukuk Dairesi
Esas No
: 1982/01762
Karar No
: 1982/01988
Tarih
: 27.04.1982

DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI
ÖZET:
Destekten yoksun kalma tazminatı, ölümün sonucu olarak ölen kişinin yardım ve desteğinden yoksun kalan kimselerin muhtaç duruma düşmelerini önlemek için sosyal karakterde ve kendine özgü bir tazminat çeşididir.

Sosyal Sigortalar Kurumu'nun ölenin eş ve çocuklarına bağladığı dul ve yetim maaşlarının peşin sermaye değerinin destekten yoksun kalma tazminatından tenkisinin gerekmeyeceği, Yargıtay'ın kökleşmiş içtihatlarına göre kabul edilmiş bulunmaktadır.

Dava konusu olayda Sosyal Sigortalar Kurumunca davacılara bağlanan dul ve yetim maaşları ölüm sigortasından bağlandığı anlaşıldığından bu gelirlerin peşin sermaye değerlerinin destekten yoksun kalma tazminatından tenkisi gerekmemektedir.
Emine vs. ile Yusuf vs. arasında çıkan davadan dolayı (Düzce Asliye Hukuk Hakimliği) nce verilen 22.9.1978 gün ve 88/1187 sayılı hükmü onayan dairenin 14.10.1981 gün ve 4280/4221 sayılı ilamı aleyhinde davacı avukatı tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

Davacılar vekili, müvekkillerinin murisi ve yakını olan Ahmet'in davalı Yusuf'a ait otobüsle yolculuk yaparken diğer davalı Vahit'e ait traktörle otobüsün çarpışması sonucu murisin öldüğünü ileri sürerek toplam 85.700 lira maddi ve 65.000 lira manevi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalılar Vahit, Yusuf ve… Sigorta vekilleri davanın reddini istemişlerdir.

Mahkemece, maddi tazminat talebinin reddine, manevi tazminat isteminin ise kabulüne dair verilen karar dairemizce onanmıştır.

Davacılar vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacılar murisinin davalı Yusuf'a ait otobüsle yolculuk yaparken diğer davalı Vahit'e ait traktörle çarpışması sonucu ölmesi nedeniyle açılan destekten yoksun kalma tazminatından davacı eş ve çocuklarına Sosyal Sigortalar Kurumu'nca bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin tenkis edilip edilemeyeceğinde toplanmaktadır.

BK.nun 45/2. maddesinde düzenlenmiş bulunan destekten yoksun kalma tazminatı, ölümün sonucu olarak ölen kişinin yardım ve desteğinden yoksun kalan kimselerin muhtaç duruma düşmelerini önlemek için sosyal karakterde ve kendine özgü bir tazminat çeşididir. Desteğin ölümüne neden olan haksız fiil bir taraftan destekten yoksun kalanların zararına neden olurken, öbür yandan bir takım yararlar (kazanç) sağlamışsa bu yararın tazminatı ne şekilde etkileyeceği sorunu ortaya çıkar ki, buna uygulamada ve doktrinde (yarar ve zararın denkleştirilmesi sorunu) adı verilmektedir. Yarar ile zararın denkleştirilmesi için kural olarak yarara, tazminata yol açan haksız fiilin neden olması (uygun illiyet bağı) diğer bir deyişle meydana gelen yararın haksız fiilin uygun ve normal bir sonucu olması zorunludur. Eğer bu haksız fiil sonucu oluşan zarar nedeniyle üçüncü kişiler destekten yoksun kalanlara yaptıkları ödemeler ölçüsünde ve yasa hükmü gereğince halef olmakta iseler zarar verenlerin (bu rücu imkanı nedeniyle) mükerrer ödemede bulunmamaları için onlar tarafından sağlanan yararın destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanması sırasında zarardan tenkisi gerekecektir.

Sosyal Sigortalar Kurumu'nun ölenin eş ve çocuklarına bağladığı dul ve yetim maaşlarının peşin sermaye değerinin destekten yoksun kalma tazminatından tenkisi gerekip gerekmeyeceği sorununa gelince; Yargıtay'ın kökleşmiş içtihatlarına göre, 506 sayılı Yasanın 65 ve müteakip maddelerine göre ölenin dul ve yetimlerine bağlanan aylıklar bakımından (Kurumun yaptığı bu ödemeler yönünden) halefiyet hakkı doğacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığından, haksız fiil sorumlularının mükerrer ödeme durumunda kalmayacaklarından bu tür yararın tenkisinin gerekmeyeceği kabul edilmiş bulunmaktadır. Aynı yasada 10 , 15 , 26 , 27 , 28 , 39 ve 41. maddelerde Kuruma rücu hakkı tanındığına nazaran bu maddelerle ilgili ödemeler (yararlar) bakımından ise tenkis gerekecektir (Bkz. Hukuk Genel Kurulu 26.11. 1979 gün ve 977/4-1110 E., 979/1395 K. sayılı ilamı; YKD. Cilt: 6, Sayı: 7, Temmuz-1980, Sh: 938-941).

Dava konusu olayda ise, Sosyal Sigortalar Kurumu'nca davacılara bağlanan dul ve yetim maaşları 506 sayılı Yasanın 66. maddesi gereğince (ölüm sigortasından) bağlandığı anlaşılmasına göre, yukarıda açıklanan ilke gereğince bu gelirlerin peşin sermaye değerlerinin destekten yoksun kalma tazminatından tenkisi gerekmeyecektir. Mahkemenin bunun aksine beliren görüşü isabetsiz olduğundan hükmün bu nedenle davacılar yararına bozulması gerekirken her nasılsa onandığı anlaşıldığından davacılar vekilinin yerinde görülen karar düzeltme isteminin kabulü gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüyle hükmün onanmasına dair 14.10.1981 tarih ve 1981/4280-4221 sayılı ilamın kaldırılarak kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar yararına (BOZULMASINA) , ödediği temyiz peşin, temyiz ilanı harcının ve tashihi karar harçlarının isteği halinde karar düzeltilmesini isteyene iadesine 27.4.1982 tarihinde oybirliği ile karar verildi.


YKD.1992/07