Sayın Özsungur,

İYUK m.21'deki "vaktinde ibraz edilmelerine imkân bulunmadığına mahkemece kanaat getirilirse" ile;
HMK m.145'teki "süresinde ileri sürülememesi ilgili tarafın kusurundan kaynaklanmıyorsa, mahkeme...izin verebilir"
arasında bir fark olmadığı kanaatindeyim.

İYUK m.21'deki "imkan bulunmadığı" ile HMK m.145'teki tarafın kusurunun bulunmaması aynıdır. HMK m.145'teki yargılamayı geciktirme ile ilgili kısma gelince; İYUK m.20'den (Danıştay ile idare ve vergi mahkemeleri, bakmakta oldukları davalara ait her çeşit incelemeleri kendiliklerinden yaparlar. Mahkemeler belirlenen süre içinde lüzum gördükleri evrakın gönderilmesini ve her türlü bilgilerin verilmesini taraflardan ve ilgili diğer yerlerden isteyebilirler.) mütevellit idari yargılamada mahkeme, yargılama gecikecekse delilleri toplamayalım diyemez; yargılamaya etkisi yoksa da o delili göz önünde bulundurmadan karar verir zaten.

İYUK m.21'in nasıl uygulandığına örnek:
Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu, 18.11.2005 T., E: 2005/140, K: 2005/256: "...Yazılı yargılama yöntemini benimseyen İdari Yargılama Usulü Kanununun 3, 16, 20 ve 21 nci maddesi hükümleri gereğince yargılama aşamasında dosyaya taraflarca sunulan ve sunulması kabul edilen belgeler hakkında diğer tarafın görüşünün alınması ve hüküm verirken değerlendirilmesi gerekmektedir..."

Danıştay 3. Dairesi, 13.12.2007 T., E: 2007/2647, K: 2007/3447: "...Yazılı yargılama yöntemini benimseyen İdari Yargılama Usulü Kanunu, davaların açılması, delillerin toplanması ve ilgililerce sonradan ibraz edilen belgelerin incelenmesini öngören 3,16,20 ve 21'inci maddelerinde, taraflarının eşit koşullar altında istem ve savunma yapmaları esasını öngörmüştür. Bu cümleden olarak, ... 21'inci maddesinde ise dilekçe ve savunmalarla birlikte verilmeyen belgelerin, bunların zamanında verilmesine imkan bulunmadığına kanaat getirilmesi halinde kabulü ile karşı tarafa tebliği kurala bağlanmıştır. Bu düzenlemeler nedeniyle yargılama aşamasında dosyaya taraflarca sunulan ve sunulması kabul edilen belgeler hakkında diğer tarafın görüşünün alınması ve hüküm verilirken değerlendirilmesi gerekmektedir..."

Saygılar...