Hollanda Yüksek Ceza Mahkemesi'nin
31.01.2012 tarihli Çarpıcı kararı
hakkında

Hollanda Yüksek Ceza Mahkemesi’nin 31.01.2012 tarihinde yayınlanan çarpıcı kararında; online (internet üzerinde) oyunda gerçekleştirilen hırsızlık eyleminin kanunlar anlamında da hırsızlık olduğunun kabulü ile cezalandırılması hüküm altına alındı.

Söz konusu kararın verilmesi noktasında karara dayanak olayı ve hukuken tartışılan noktaları kısaca özetleyerek sizlerle paylaşmak istiyorum.

Olay Özeti: Runescape adlı oyunda para ve mal sahibi olan 13 yaşındaki genç, iki çocuk tarafından sıkıştırılarak dövülür, ölümle tehdit edilir. Üzerine bıçak savrularak korkutulan gencin, internet üzerinden oynan Runescape adlı oyun hesabına girerek oyunda yarattığı karakterin mallarını bırakması/terk etmesi sağlanır. Sanık ve diğer davalı, mağdurun oyundaki konumunu kıskanmış, ölen bir başka oyun karakterinin arkasından mallarının toplanabildiğini duymuş ve msn üzerinden mağdurun karakterinin mallarını çalmak üzere bir gün önceden plan yapmışlardır.

Hukuki Değerlendirme ve Tartışılan Noktalar: 1- Öncelikle planlı ve soğuk kanlı bir saldırı söz konusudur. Saldırı mağdurun kafasından tutularak sıkıştırılması, göğüs ve kaburgalarına vurulması, ayakları tekmelenerek yere düşürülmesini takiben vücudunun çeşitli yerlerine darp edilmesi şeklinde fiziken olduğu gibi; “seni öldürürüm” yönünde tehdit ile bıçak sallayarak korkutma boyutu ile manevi şiddet unsurları da taşımaktadır. Sanıklar isteyerek, bilerek ve mükerrer kere mağdura darp etmişlerdir.

2- Olayın amacı mağdurun sanal dünyadaki mameleğinin ele geçirilmesidir. Hırsızlık/ Gasp suçu işlenmesi yönünde kast söz konusudur.

3- Runescape adlı online oyundaki nesnelerden çalınan sanal tılsım ve maskenin mal olarak nitelendirilmesi uygun olacak mıdır?

Nitekim fiziken ve gerçek dünyada bu mallar mevcut değillerdir. Çalınan tılsım ve maske sanal bir ilüzyon (yanılsama)dan ibarettir. 1′ler ve 0′lar bit ve byte’lardan başka bir şey değildir.

Ne varki; elektrik de görünmeyen bir değer olmasına karşın varlığı herkes tarafından sorgusuz sualsiz kabul edilmektedir. İnsanlar tarafından üretilebilen ve kontrol edilebilen bu enerji aynı zamanda bir değere de sahiptir.

Peki ya sanal tılsım ve maskenin bir ederi var mıdır? Burada da, esasen söz konusu malların nasıl elde edildiğini düşünmek akılcı olacaktır; Öncelikle Runescape adlı online oyunu oynamak için gerçek bir kişi hesap oluşturmakta, takiben bir karakter yaratmakta; karakterin kavga etme ve diğer oyuncular ile iletişim kurma becerileri geliştirilmekte, bireysel görevler tamamlanılarak nesneler kazanılmaktadır. Özetle harcanan emek ve zaman gözetildiğinde söz konusu nesnelerin bir bedeli olduğu kabul olunmalıdır.

4- Hırsızlık suçunun oluşması için; bir malın kımen ya da tamamen sahibi ya da zilyedi olan kimseden, hukuka aykırı surette alınması gerekmektedir. Somut olayda; sanal ortamdaki karakterin sahibi olduğu sanal tılsım ve maske üzerindeki zilyetliğin terk etmek suretiyle bırakılması gerçek dünyadaki hesap sahibinin tehdit edilmesi ile sağlanmıştır. Öte yandan oyunun kuralları gereği de elde edilen para ve diğer mallar ancak hesaba bağlı olarak kullanılabilmekte, başkaca bir surette devir ya da bağış olamamaktadır. Özetle sanal malın zilyetliğinin terk edilmesi hali oyun kuralları açısından değerlendirildiğinde, bunlara da aykırı görünmektedir.

Peki ya sanal mameleği Kanun anlamında mal olarak değerlendirmek mümkün müdür? Bu soruyu cevaplarken Yasa koyucunun hırsızlık suçunu tanımlarken kullandığı mallardan ne anlamak gerektiği konusunda kazuistik bakış açısının terk edilmesi, hakimin lafzı gereği yorumda bulunulması uygun olacaktır. Mal kavramınına günün şartları göz önüne alınarak sanal nesnelerin de dahil edilmesi mümkündür. Ancak pek tabi söz konusu sanal değerlerin; fiziksel özellik taşımayan mal mı yoksa data (veri) değeri olarak değerlendirileceği, somut olayın şartlarına göre mahkeme tarafından takdir olunmalıdır.


Hollanda Yüksek Ceza Mahkemesi’nin ilgili kararına; http://zoeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BQ9251&u_ljn=BQ9251 adresinden ulaşabilirsiniz.

Kaynak : http://www.pelingurlek.com/?p=457