Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi

Konferans genel kurulunun 19 Aralık 1998 tarihli 6. Toplantısında kabul edilmiştir.
Bu Sözleşmeye Taraf Devletler,

Bu Sözleşmeye Taraf Devletler,

Bireylerin sağlık ve refahını ciddi bir biçimde tehdit eden ve toplumun ekonomik, kültürel ve siyasal temellerine zararlı etkileri olan uyuşturucu ve psikotrop maddelerin yasadışı üretimi ve talebi ile kaçakçılığının yaygın boyutlarından ve gösterdiği artıştan derin endişe duyarak,

Ölçülemeyecek boyutlara ulaşan bir tehlike oluşturan uyuşturucu ve psikotrop madde kaçakçılığının sürekli bir şekilde toplumdaki çeşitli gruplar içinde gittikçe yaygılaşmakta olmasından ve özellikle çocukların dünyanın bir çok bölgesinde bir uyuşturucu madde tüketici pazarı olarak sömürülmesi ve uyuşturucu ve psikotrop maddelerin yasa dışı üretim, dağıtım ve ticaretinde kullanılmasından da derin endişe duyarak,

Devletlerin yasal ekonomilerinin temellerini çökerten ve egemenlik, güvenlik ve istikrarını tehdit eden kaçakçılık ile diğer benzer örgütlü suçlar arasındaki bağların varlığını kabul ederek,

Kaçakçılığın, ortadan kaldırılması amacıyla, ivedi önlemler alınmasını ve birinci öncelik verilmesini gerektiren uluslararası bir suç olduğunu da kabul ederek,

Kaçakçılığın ülkeler ötesi suç örgütlerinin devletin yapısına, yasal mali ve ticari faaliyetlere ve topluma her düzeyde nüfuz etmesine, bozmasına ve yoldan çıkarmasına imkan veren büyük mali kar ve servet sağladığının bilincinde olarak,

Kaçakçıları bu suçlarından sağladıkları kazançlardan mahrum ederek, kaçakçılık yapmalarına neden olan temel saiki böylece ortadan kaldıramaya kararlı olarak,

Uyuşturucu ve psikotrop maddelerin kötüye kullanılması sorununun temelinde yatan nedenleride özellikle bu maddelere olan yasa dışı talebi ve kaçakçılığından elde edilen büyük kazançları ortadan kaldırmayı arzu ederek,

Uyuşturucu ve psikotrop maddelerin imalinde kullanılan ve kolaylıkla temin edilebildikleri için bu tür maddelerin gizlice imalinde artışa yol açan kimyasal maddelerle eritkenler gibi belirli maddelerin denetimi için önlem alınması gerektiğini göz önünde tutarak,

Deniz yoluyla yapılan kaçakçılığın önlenmesi için uluslararası işbirliği geliştirmeye kararlı olarak,

Kaçakçılığın ortadan kaldırılmasının tüm devletlerin ortak sorumluluğunda bulunduğuna ve bu amaçla uluslararası işbirliği çerçevesinde eşgüdümlü bir eylemin gerekli olduğuna inanarak,

Birleşmiş Milletlerin uyuşturucu ve psikotrop maddelerin denetimi konusundaki yetkinliğini belirterek ve bu denetimle ilgili diğer uluslararası kuruluşların Birleşmiş Milletler çerçevesinde faaliyet göstermelerini dileyerek,

Uyuşturucu ve psikotrop maddeler konusunda yürürlükte bulunan antlaşmaların yönlendirici ilkelerini ve bu antlaşmaların tesis ettiği denetim sistemlerini teyit ederek,

Uyuşturucu madde kaçakçılığının boyutlarını, yaygınlığını boyutlarını, yaygınlığını ve vahim sonuçlarını göğüsleyebilmek amacıyla 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler TEK Sözleşmesi, 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesini Değiştiren 1972 tarihli Protokol ile Değiştirilmiş 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesi 1971 tarihli Psikotrop Maddeler Sözleşmesi ile getirilmiş olan önlemlerin güçlendirilmesi ve yeni önlemler getirilmesi gerektiğini kabul ederek,

Kaçakçılığı oluşturan uluslararası suç nitelikli eylemlerin önlenebilmesi amacıyla, cezai konularda uluslararası işbirliğine olanak sağlayan etkin hukuki olanakların güçlendirilmesi ve geliştirilmesinin de önemini kabul ederek,

Doğruca kaçakçılığa karşı ve surunun özellikle uyuşturucu ve psikotrop maddeler konusunda mevcut uluslararası antlaşmalarda beğenilmeyen yönleri de dahil olmak üzere her yönünü bir bütün olarak değerlendiren kapsamlı, etkili ve uygulanabilir bir uluslararası sözleşme akdetmek arzusuyla,


Aşağıdaki hususlar üzerinde anlaşmışlardır.

Madde 1

Tanımlar

Aşağıda yer alan tanımlar, aksi özellikle belirtilmedikçe veya metin başka türlü anlaşılmasını gerektirmedikçe, sözleşmenin bütün hükümlerinde uygulanacaktır:

“Organ”, 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler TEK Sözleşmesi ve 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler TEK Sözleşmesinde değişiklik yapan 1972 tarihli protokol tarafından değiştirilmiş olan o sözleşme uyarınca kurulan Uluslararası Uyuşturucu Maddeler Kontrol Organı demektir.

“Kenevir bitkisi”, kenevir türünden herhangi bir bitkiyi ifade eder.

“Koka ağacı”, eryhroxylon türünden tüm bitkileri ifade eder.

“Ticari nakliyeci”, ücret, kira veya başka herhangi bir kazanç karşılığında insan, mal veya posta taşıyan herhangi bir kamu, özel veya bunlar dışında herhangi bir tüzel kişi veya insan demektir.

“Komisyon”, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyinin Uyuşturucu Maddeler Komisyonu demektir.

“Müsadere”, hakkın kaybedilmesi kavramı da dahil olmak üzere mahkeme veya başka bir yetkili makam kararıyla mülkiyetin sürekli olarak kaybedilmesi demektir.

“Kontrollü Teslimat”, sözleşmenin üçüncü maddesini birinci fıkrasında yer alan suçların işlenmesine iştirak etmiş olan kişilerin belirlenmesi amacıyla, kaçak veya kaçak olmasında şüphelenilen bir biçimde sevk edilen uyuşturucu veya psikotrop maddelerin bu sözleşmenin eki I ve II numaralı tablolarda kayıtlı maddelerin veya onların yerine geçen maddelerin, ilgili ülkelerin yetkili makamlarının bilgisi ve denetimi altında bir veya birçok ülke itibarıyla girişine, geçişine veya çıkışına olanak veren yöntemi ifade eder.

“1961 Sözleşmesi”, 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesi demektir.

“Değiştirilmiş 1961 Sözleşmesi”, 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler TEK Sözleşmesinde değişiklik yapan 1972 protokolün ile değiştirilmiş olan 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler TEK Sözleşmesi demektir.

“1971 Sözleşmesi”, 1971 tarihli psikotrop maddeler sözleşmesi demektir.

“Konsey”, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konsey demektir.

“Bloke etmek” veya “el koymak”, mahkeme veya yetkili bir makam kararıyla,bir malın devri ve başka bir mala dönüştürülmesi işlemlerinin geçici olarak men edilmesi eşya malın geçici olarak muhafaza edilmesi yahut kontrol altında bulundurulması demektir.

“Kaçakçılık”, bu Sözleşmenin 3. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında yer alan suçlar demektir.

“Uyuşturucu madde”, 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesinin ve 1961 Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesinde değişiklik yapan 1972 protokolü ile değiştirilmiş 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesinin I ve II numaralı cetvellerinde yer alan doğal veya yapay her türlü madde demektir.

“Afyon haşhaşı”, Papaver Somniferum L. türünden olan bitki demektir.

“Kazanç”,3. Maddenin 1. fıkrasında yer alan suçların işlenmesinden doğrudan veya dolaylı olarak kaynaklanan her türlü mal varlığı demektir.

“Mal varlığı (Mamelek)”, maddi veya gayri maddi, menkul veya gayrimenkul, fiziki varlığı olan veya olmayan her türlü mal ile bunlar üzerinde mülkiyet veya yararlanma hakkını gösteren hukuki belgeler veya senetler demektir.

“Psikotrop madde“,1971 tarihli Psikotrop Maddeler Sözleşmesinin I,II,III ve IV numaralı cetvellerde yer alan doğal veya yapay herhangi bir madde veya doğal ürün demektir.

“Genel Sekreter”,Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri demektir.

“I numaralı tablo”, ve “II numaralı tablo”,12. Madde çerçevesinde üzerinde değişiklik yapılabilen ve bu sözleşmenin ekini oluşturan madde listeleri demektir.

“Transit Devlet”,Uyuşturucu ve Psikotrop maddeler ile I ve II numaralı tablolarda kayıtlı maddelerin yasadışı yollardan toprakları üzerinde geçirildiği, ancak bunların ne kaynaklandığı nede nihai varış yeri olan devlet demektir.

Madde 2

Sözleşmenin Kapsamı

1.Bu Sözleşme, Uyuşturucu ve Psikotrop Madde Kaçakçılığının Uluslararası boyutu bulunan değişik yönleriyle daha etkin bir biçimde mücadele etmelerini sağlayabilmek için taraflar arasındaki işbirliğini artırmayı amaçlamaktadır. Sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde, Taraflar kendi hukuk sistemlerinin temel hükümlerine uygun olarak, yasa yapmak ve idari önlemler dahil gereken önlemleri alacaklardır.

2.Taraflar bu Sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini Devletlerin egemen eşitliği ve toprak bütünlüğü ile başka devletlerin içişlerine karışılmaması ilkelerine uygun bir biçimde yerine getireceklerdir.

3.Her bir Taraf, başka bir tarafın ülkesinde bu ikinci Tarafın kendi iç hukuku ile sadece kendi makamlarına verilmiş olan kaza’ i yetkiyi ve görevleri ifa etmekten kaçınacaktır.

Madde 3

Sözleşmelerin Kapsamı

1-Her bir Taraf aşağıda sayılan fiilleri kasti olarak işlendiği zaman,kendi hukukunda suç olarak ihdas etmek için gerekli önlemler alacaktır.

(i) 1961 Sözleşmesi, Değiştirilmiş 1961 Sözleşmesi veya 1971 Sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak herhangi bir uyuşturucu ve psikotrop maddenin üretimi, imalatı, çıkarılması, hazırlanması, arzı, satışa çıkarılması,dağıtımı, satışı, hangi koşulda olursa olsun teslimi, simsarlığı, sevki, transit sevki, nakli, ithali veya ihracı;

(ii)1961 Sözleşmesi ve Değiştirilmiş 1961 Sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak uyuşturucu madde üretmek amacıyla Afyon haşhaşı, Koka ağacı veya Hint keneviri bitkisi yetiştirilmesi;

(iii) Yukarıda (i) bendinde sayılmış olan herhangi bir amaç için herhangi bir uyuşturucu veya psikotrop maddenin bulundurulması veya satın alınması;

(iv) Uyuşturucu veya psikotrop maddelerin kaçak ekimi, üretimi veya imalatı için kullanılacağını bilerek teçhizat, malzeme veya I ve II numaralı tablolarda kayıtlı maddelerinin imalatı, nakli veya dağıtımı;

Yukarıdaki (i ), (ii ), (iii) veya (iv) bentlerde yer alan suçların düzenlenmesi, yönetimi veya bunlar için mali kaynak sağlanması;

(b) (i) bir mamelekin bu fıkranın (a) bendindeki suç veya suçlardan birinden veya suç veya suçlardan birine iştirakten kaynaklandığını bilerek, ma meleğin gayri meşru kaynağını gizlemek veya olduğundan değişik göstermek veya böyle bir suçun işlenmesine karışmış bir kişinin eylemlerinin yasal sonuçlarından kaçmasına yardımcı olmak amacıyla, bu ma meleğin bir başka ma meleğe dönüştürülmesi veya devredilmesi;

(ii)1.fıkranın (a) bendinde belirtilen suçlardan birinden veya bunlardan birine iştirakten kaynaklandığını bilerek, mal varlığının gerçek niteliğini, kaynağının, bulunduğu yerin, yararlanma hakkının, hareketlerinin, üzerindeki hakların ve kime ait olduğunun gizlenmesi veya olduğundan değişik gösterilmesi;

(c)Anayasa ilkeleri ve hukuk sisteminin temel kavramları saklı kalarak:

(i)Mülkiyetin edinilmesi sırasında, 1. fıkranın (a) bendinde belirtilen suçlardan birinde veya bunlardan birine iştirakten kaynaklandığını bilerek, bir mal varlığını edinilmesi, sahip olunması veya kullanılması;

(ii)Uyuşturucu veya psikotrop maddelerin kaçak olarak yetiştirilmesi, üretimi veya imalatında kullanıldığını veya kullanılacağını bilerek gerekli teçhizata veya malzemeye veya I ve II numaralı tablolarda kayıtlı maddelere sahip olunması;

(iii)Bir başkasının bu maddede yer alan suçlardan birini ne şekilde olursa olsun işlemeye veya uyuşturucu veya psikotrop maddeleri kaçak olarak kullanmaya açıkça yönetilmesi veya teşvik edilmesi;

(iv)Bu madde de yer alan suçlardan her hangi birine katılınması, bu amaçla örgütlenmesi veya işbirliği yapılması, teşebbüste bulunulması ve suçun işlenmesine yardımcı olunması, kolaylık sağlanması ve yol gösterilmesi.

2.Her bir taraf, Anayasa ilkeleri ve hukuk sisteminin temel kavramları saklı kalmak koşuluyla kişisel kullanım için de 1961 sözleşmesi, değiştirilmiş 1961 ve 1971 sözleşmesi hükümlerine aykırı bir şekilde ve bu kasıtla uyuşturucu ve psikotrop maddelerin bulundurulması, satın alınması ve üretilmesinin kendi mevzuatı çerçevesinde suç olarak ihdas etmek için gerekli önlemleri alacaktır.

3.Bu maddenin 1.fıkrasında belirtilen suçların oluşumu için gerekli unsur olarak bilgi niyet veya amacın bulunup bulunmadığı, olaya ilişkin objektif olgulara bakılarak saklanabilecektir.

4.(a)Taraflar, bu maddenin 1.fıkrasında belirtilen suçların işlenmesini bu suçları ciddi niteliğine uygun olarak hapis veya hürriyeti kısıtlayıcı diğer cezalar para cezası ve müsadere gibi cezai yaptırımlara tabi tutacaklardır.

(b)Bu maddenin 1.fıkrasında belirtilen suçlardan biri için verilen mahkumiyet veya cezaya ek olarak, taraflar, failin tedavisi, eğitim, topluma uyumu ve katılımına yönelik önlemler alınmasına sağlayabileceklerdir.

(c)Yukarıdaki bentlerde yer alan hükümlere karşın önemsiz nitelikteki suçların söz konusu olduğu uygun durumlarda, taraflar mahkumiyet veya ceza yerine eğitim, topluma uyum ve katılım gibi önlemler ile failin uyuşturucu madde bağımlısı olması halinde tedavi ve tedavi sonrası bakımını da sağlayabileceklerdir.

(d)Taraflar bu maddenin 2.fıkrasında belirtilen suçlara ilişkin mahkumiyet veya cezaların yerine veya bunlara ek olarak, failin tedavisi,eğitimi, tedaöi sonrası bakımı, topluma uyumu ve katılımına ilişkin önlemleralınmasını sağlayabileceklerdir.

5.Taraflar, mahkemelerinin ve yargı yetkisi bulunan öteki makamlarının, bu maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçların işlenmesini özellikle ağırlaştıran aşağıdaki türden somut koşulları göz önünde tutmasını sağlayacaklardır.

Failin üyesi olduğu suç örgütünün suça iştirak etmiş olması;

Failin başka uluslararası örgütlü suçlara iştirak etmiş olması;

Failin işlenen suçun kolaylaştırdığı yasadışı başka faaliyetlere katılmış olması;

Failin şiddet veya silah kullanmış olması;

Failin kamu görevlisi olması ve suçun bu görevliyle ilişkili olması;

Reşit olmayan küçüklerin mağdur veya suça alet edilmiş olması;

Suçun bir cezaevinde, eğitim kurumunda sosyal hizmet tesisinde veya bunlara çok yakın yerlerde veya öğrencilerin sosyal, eğitsel veya sportif faaliyetlerde bulunduklara başka yerlerde işlenmiş olması;

İlgili tarafın mevzuatı elverdiği ölçüde,kendi ülkesinde veya başka bir ülkede özellikle benzer suçlardan daha önce de mahkumiyet kararı bulunması;

6- Taraflar bu maddede belirtilen suçlarla ilgili olarak ve bu tür suçların işlenmesine karşı caydırıcılık ihtiyacını göz önünde bulundurarak, mevzuatları uyarınca yargı yetkisinde mevcut olabilecek takdir hakkının bu suçlara ilişkin yasal önlem ve uygulamaların en etkili düzeye çıkarılabilmesi amacıyla kullanılmasını sağlamaya çalışacaklardır.

7-Taraflar, bu maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçlardan mahkum olan kişilerin erken veya şartlı salıverilmesi olasılığı değerlendirilirken, mahkemelerin veya öteki yetkili makamların bu suçların ciddi niteliğini ve bu maddenin 5. fıkrasında sayılan koşulları göz önünde tutmasını sağlayacaklardır.

8.Taraflar, kendi mevzuatları çerçevesinde ve uygun durumlarda, bu maddenin 1.fıkrasında belirtilen suçlara karşı gerekli yasal işlemlerin başlatılabilmesine olanak sağlayacak şekilde uzun bir zaman aşımı süresi belirleyeceklerdir; bu süre, zanlının adaletten kaçabilmiş olduğu durumlar için daha da uzun olarak saptanacaktır.

9.Her bir Taraf, kendi hukuk sistemine uygun olarak, bu maddenin 1.fıkrasında belirtilen bir suçtan itham edilen veya zanlı olan ve kendi ülkesinde bulunan herhangi bir kişinin gerekli ceza davasında hazır bulunması için gerekli önlemleri alacaktır.

10.Bu sözleşme ve özellikle 5, 6, 7 ve 9. maddeleri uyarınca Taraf ülkeler arasında işbirliği yapılabilmesi amacıyla ve Tarafların anayasal kısıtlamaları ve temel mevzuatları haleldar edilmemek koşuluyla, bu maddede belirtilen suçlar mali veya siyasi suç olarak kabul veya siyasi saikli mütalaa edilmeyecektir.

11.Bu maddenin hiç bir hükmü, bu maddede değinilen suçların ve bu konudaki yasal savunma yöntemlerinin tanımını her bir Taraf ülkenin kendi iç mevzuatı çerçevesinde yapılması ve bu suçların aynı mevzuata uygun olarak takip edilmesi ve cezalandırılması ilkesini helal dar etmeyecektir.

Madde 4

Kazai Yetki

1.Her bir Taraf:

(a)3.maddenin 1.fıkrasında belirtilen suçlara ilişkin olarak kazai yetkisini ihdas etmek amacıyla:

(i) Suçun kendi ülkesinde işlenmesi halinde;

(ii) Suçun işlenmesi anında, mevzuatına uygun alarak kendi bayrağını taşıyan bir gemide veya kendi makamlarına kayıtlı bir hava taşıtında işlenmesi halinde gerekli önlemleri alacaktır.

(b)3.maddenin 1.fıkrasında belirtilen suçlara ilişkin olarak kazai yetkisini ihdas etmek amacıyla:

(i) Suçun kendi vatandaşlarından veya genellikle kendi ülkesinde ikamet eden biri tarafından işlenmesi;

(ii) Suçun bir gemide işlenmesi halinde bu tarafın suçun işlendiği gemi hakkında 17. madde uyarınca ve kazai yetkinin sadece o maddenin 4. ve 9. fıkralarında değinilen anlaşma veya düzenlemeler çerçevesinde kullanılması koşuluyla yetkili kılınması;

(iii) 3. maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçlardan birinin kendi ülkesinde işlenmesi 3. maddenin 1. fıkrasının (c), (iv) bendinde belirtilen suçun kendi ülkesi dışında işlenmesi hallerinde gerekli tedbirleri alabileceklerdir.

2. Her bir taraf:

(a)Kendi ülkesinde bulunan ve 3. Maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçlardan birini işlediği varsayılan kişiyi;

(i)Suçun kendi ülkesinde veya suçun işlenmesi anında kendi bayrağını taşıyan bir gemide veya kendi makamlarına kayıtlı bir hava taşıtında veya

(ii)Suçun kendi vatandaşlarından biri tarafından işlenmiş olması;

Sebebiyle başka bir tarafa iade etmemesi halinde, bu suçlar üzerinde kazai yetkisini ihdas etmek amacıyla gerekli olabilecek önlemleri de alacaktır.

(b)Suçu işlediği varsayılan kişinin kendi ülkesinde bulunması ve bu kişiyi başka bir tarafa iade etmemesi halinde, 3. Maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçlar üzerinde kazai yetkisini ihdas etmesi amacıyla da gerekli önlemleri alabilecektir.

3.Bu Sözleşme taraf bir devletin iç hukuku uyarınca cezai konularda ihdas etmiş olduğu kazai yetkisini kullanılmasını engelleyemez.

Madde 5

Müsadere

1.Her bir Taraf;

(a) 3. maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçlardan elde edilmiş kazançları veya değerleri bu kazançlara tekabül eden mal varlığını;

(b) 3. maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçların her ne şekilde olursa olsun işlenmesinde kullanılan veya kullanılması amaçlanan uyuşturucu ve psikotrop maddeleri, malzeme ve teçhizatı veya öteki araç gereçleri müsadere edebilmek için gerekli önlemleri alacaktır.

2.Her bir Taraf, bu maddenin 1. fıkrasında belirtilen kazançların, malvarlıklarının, araç-gerecin ve başka her şeyin gerektiğinde müsadere edilebilmesi amacıyla, yetkili makamlarının bunlara belirlemesi, izlemesi ve bloke etmesi veya el koymasına olanak sağlamak için ilgili makamlarını yetkili kılmak amacıyla da gerekli önlemleri alacaklardır.

3.Bu maddede değinilen önlemlerin uygulanabilmesi için her bir taraf mahkemelerini veya diğer makamlarını, banka kayıtlarının ve mali veya ticari kayıtların istenmesi veya bunlara el konulması talimatı vermeye yetkili kılacaktır. Taraflar bu fıkradaki hükümlerin uygulanmasından, banka hesaplarının gizliliği gerekçesiyle kaçınamayacaklardır.

4.(a)Bu maddenin 1. fıkrasında belirtilen kazançların, malvarlıklarının,araç-gerecin ve başka her şeyin ülkesinde bulunduğu Taraf 3. Maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçlar üzerinde kazai yetkisi olan başka bir Tarafın bu madde uyarınca bir talepte bulunması durumunda;

(i)Müsadere kararı alınması için talebi yetkili makamlarına iletecek ve bu kararın alınması halinde uygulanmasını sağlayacak; veya

(ii)Bu maddenin 1. fıkrasına uygun olarak talep eden Devlet tarafından alınmış olan ve talep edilen Devletin ülkesinde bulunan 1. fıkrada belirtilen kazançlara, malvarlıklarına,araç-gerece ve başka her şeye ilişkin müsadere kararını, talep çerçevesinde uygulanması için yetkili makamlara iletecektir.

(b)3. Maddenin 1. fıkrasında belirtilen bir suç üzerinde kazai yetkisi olan bir diğer tarafın talebi üzerine, kendisinde talepte bulunulan taraf gerek talep eden tarafın gerek bu fıkranın (a) bendi uyarınca aynı tarafın talebi üzerine kendisinin vereceği müsadere kararının infazına esas olmak üzere, bu maddenin 1. fıkrasında belirtilen kazançların, malvarlığının, senetlerin veya başka her şeyin belirlenmesini, izlenmesini, bloke edilmesini veya bunlara el konulmasını sağlayacak önlemleri alacaktır.

(c)Bu fıkranın (a) ve (b) bentlerinde öngörülen karar öve işlemler, talepte bulunan tarafça kendi iç hukuku ve usul kurallarına veya talepte bulunan taraf ile aralarında yürürlükte bulunan ikili veya çok taraflı anlaşma, anlaşma veya düzenlemelere uygun olarak yerine getirilecektir.

(d)7. maddenin 6 ila 19. fıkraları durumun ayrıntıları bakımından gerektirebileceği değişikliklerle uygulanır. Bu madde çerçevesinde yapılan talepler, 7. Maddenin 10. fıkrasında öngörülen bilgilere ilave olarak, aşağıdaki bilgileri de içerecektir.

(i)Talebin bu fıkranın(a) (i) bendi çerçevesinde yapılması halinde talep edilen Tarafın iç hukukuna uygun olarak müsadere kararı almasına imkan sağlayacak şekilde, müsadere edilecek malvarlığının tanımı ile talep eden tarafın dayandığı olguları içeren bir açıklama;

(ii)Talebin (a) (ii)bendine göre yapılması halinde, talep eden Tarafın aldığı ve talebe esas olan müsadere kararının tasdikli bir örneği, olguların bir açıklaması ve kararın hangi sınırlar içinde uygulanmasının talep edildiğini gösterir bilgiler;

(iii)Talebin (b) bendine göre yapılması halinde, talebe esas teşkil eden olgulara ilişkin bir açıklama ve yapılması istenen işlemlerin bir tanımı.

(e)Her bir taraf, bu fıkranın uygulanmasını sağlayan kanun ve tüzüklerin metinleri ile ileride bu kanun ve tüzüklerde yapılacak değişikliklerin metinlerini Genel Sekretere bildirecektir.

(f)Bir Taraf, bu fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki önlemlerin alınmasını konuya ilişkin bir antlaşmanın bulunması koşuluna bağlamaya karar verirse, bu sözleşmeyi gerekli ve yeterli antlaşma zemini olarak kabul edecektir.

(g)Bu madde uyarınca uluslararası işbirliğini daha etkin kılmak için, Taraflar ikili veya çok taraflı anlaşma, antlaşma ve düzenlemeler akdetmek için çaba göstereceklerdir.

5.(a)Bir Taraf, bu maddenin 1. veya 4.fıkraları uyarınca müsadere ettiği malvarlıkları ve kazançlar üzerinde, iç hukuku ve idare usulleri çerçevesinde tasarrufta bulunacaktır.

(b)Bu madde uyarınca diğer bir Tarafın talebi üzerine harekete geçmesi halinde, bir Taraf:

(i)Bu kazançlara ve malvarlığına eşdeğerde parayı veya bunların satışından sağlanan parayı veya söz konusu kazanç ve malvarlığının enamel bir bölümü uyuşturucu ve psikotrop maddelerin kötüye kullanımı ve kaçakçılığıyla mücadelede uzmanlaşmış uluslararası kuruluşlara devri;

(ii)Bu kazançları ve malvarlığını veya bunların satışlarından sağlanan parayı, iç hukukuna, idari usullerine veya bu amaçla akdedilmiş ikili veya çok taraflı anlaşmalara uygun olarak düzenli bir biçimde veya her olay için ayrı ayrı olarak diğer taraf Devletler ile paylaşabilme;

hususlarını içeren anlaşmalar akdedilmesini özellikle göz önünde tutabilecektir.

6.(a)Eğer bu kazançlar başka mal varlıklarına çevrilmiş veya dönüştürülmüş ise, söz konusu kazançların yerine bu malvarlıkları bu maddede öngörülen önlemlere konu olacaktır.

(b)Eğer bu kazançlar yasal yollardan iktisap edilmiş malvarlıklarıyla karışmış bulunuyorsa, el koyma ve bloke etme konusundaki yetkiler saklı kalmak kaydıyla, bu malvarlıkları karışan kazançların tahmini değeri kadar müsadere edilecektir.

(c ) (i ) Bu kazançlardan;

(ii)Bu kazançların dönüştürdükleri veya çevrildikleri malvarlıklarından; veya,

(iii)Kazançların karıştıkları malvarlıklarından sağlanan gelir ve diğer yararlar da kazançlarla aynı şekil ve ölçüde bu maddede yer alan önlemlere tabi olacaktır.

7.Her bir Taraf, müsadereye tabi olabileceği ileri sürülen kazançların veya diğer malvarlıklarının yasal kaynağına ilişkin olarak, iç hukukunun ilkelerine ve adli yargılama ve diğer usullerine uygun ölçüler içinde, ispat yükümlülüğünün değiştirilmesini kararlaştırabilecektir.

8.Bu maddenin hükümleri, iyi niyetli üçüncü kişilerin haklarına zarar getirecek şekilde yorumlanamayacaktır.

9.Bu maddenin hiç bir hükmü, bu maddede öngörülen önlemlerin Taraf her Devletin iç hukukuna uygun ve tabi olarak tanımlanması ve uygulanması ilkesine zarar vermeyecektir.

Madde 6

Suçluların İadesi

1.Bu madde, 3.maddenin 1.fıkrasına uygun olarak taraf Devletler tarafından belirlenen suçlara uygulanacaktır.

2.Bu maddenin kapsadığı suçların her biri, failinin iade edilebileceği suçlar olarak Taraf arasında yürürlükte olan suçluların iadesi antlaşmalarına dahil gibi kabul edilecektir. Taraflar, aralarında akdedecekleri bütün suçluların iadesi antlaşmalarına, bu suçluları failinin iade edilebileceği suç olarak dahil etmeyi taahhüt ederler.

3.Suçluların iadesini bu amaçla yapılmış bir antlaşma bulunması koşuluna bağlayan bir Taraf, antlaşma akdetmemiş olduğu diğer bir Taraftan suçlunun iadesi talebi aldığı takdirde, bu madde kapsamına giren bütün suçlar için bu sözleşmeyi failin iadesi için yasal dayanak olarak kullanabilmek üzere daha ayrıntılı düzenlemelere ihtiyaç duyacak Taraflar, gerekebilecek bu yasaların çıkarılması hususunu göz önündü bulunduracaklardır.

4.Suçluların iadesini bu amaçla yapılmış bir antlaşma bulunması koşuluna bağlamayan Taraflar, bu maddenin kapsadığı suçları kendi aralarında faili iade edilebilir suç olarak kabul edeceklerdir.

5.Suçluların iadesi, iade talebinin reddi durumunda buna neden olan gerekçeler de dahil olmak üzere, talep edilen Tarafın hukuku veya o olay için geçerli suçluların iadesi antlaşmalarıyla belirlenen koşullara tabi olacaklardır.

6.Talep edilen Taraf, bu madde uyarınca yapılan talepleri değerlendirirken, adli veya öteki yetkili makamlarının, iadenin kişinin ırkı, dini, milliyeti veya siyasi düşünceleri nedeniyle takibata uğramasını veya cezalandırılmasını kolaylaştıracağına veya iade talebinden etkilenen her hangi bir kişinin bu sebeplerden herhangi biri nedeniyle zarara uğrayacağına ilişkin ciddi endişeleri olması halinde, talebi reddedebilir.

7.Taraflar, bu maddenin kapsadığı suçlara ilişkin iade işlemlerini çabuklaştırmaya ve kanıt sağlanması gereklerini basitleştirmeye çalışacaklardır.

8.Talep edilen Taraf, kendi iç hukuku ve taraf olduğu suçluların iadesi antlaşmaları hükümlerine tabi olarak, talep eden Tarafın talebi üzerine ve durumun gerektirdiği ve ivedi bir durum arz ettiği yolunda ikna olduğu takdirde, iade işleminin karara bağlanması işlemlerinde hazır bulunmasını sağlamak amacıyla, ülkesinde bulunan ve iadesi talep edilmiş olan kişiyi tutuklayabilecek veya bu kişiye ilişkin olarak gerekli gördüğü öteki önlemleri alabilecektir.

9.Kendi iç hukuku ile ihdas edilmiş olan kazai yetkisi saklı kalmak koşuluyla failin kendi ülkesinde bulunması halinde Taraf Devlet:

(a)3.maddenin 1.fıkrasında belirtilen suçlardan birini işlemiş kişiyi 4.maddenin 2.fıkrasının (a) bendinde belirtilen nedenlerle iade etmediği takdirde ve talip eden Devlet ile aksi kararlaştırılmadıysa, cezai kovuşturma açılması için olayı yetkili makamlarına intikal ettirecektir.

(b)Bu tür bir suçun failini iade etmemesi ve bu suçla ilgili olarak 4.maddenin 2.fıkrasının (b) bendi uyarınca kendisinin kazai yetkisinin bulunması halinde ve talep eden Taraf meşru yetkisini korumak amacıyla aksini istemediği takdirde cezai kovuşturma açılması için olayı yetkili makamlarına iletecektir.

10.Bir cezanın infazı amacıyla yapılan iade talebi, suçlunun talep edilen Devletin vatandaşı olması nedeniyle reddedilirse, talip eden Tarafın başvurması halinde talep edilen Devlet kendi mevzuatının cevaz vermesi durumunda ve bu mevzuat çerçevesinde talep eden ülkenin mevzuatına göre verilmiş ceza kararını veya kalan cezayı uygulama olanaklarını araştıracaktır.

11.Taraflar, suçluların iadesine imkan sağlamak veya etkinliğini arttırmak amacıyla ikili veya çok taraflı anlaşmalar akdetmek için çaba göstereceklerdir.

12.Taraflar, bu maddenin kapsadığı suçlar nedeniyle hapis cezası veya hürriyeti bağlayıcı başka cezalara mahkum edilmiş kişilerin cezalarını çekmek üzere kendi ülkelerine naklini konu alan özel veya genel nitelikli ikili veya çok taraflı anlaşmalar akdedilmesi olanaklarını araştırabileceklerdir.

Madde 7

Adli Yardımlaşma

1.Taraflar, 3. maddenin 1. fıkrasında belirtilen suçların soruşturulmasında, cezai takibatında ve yargılanmasında bu madde uyarınca ve karşılıklı olarak en geniş biçimde adli yardımda bulunacaklardır.

2.Bu madde uyarınca yapılacak adli yardım aşağıdaki herhangi bir amaçla talep edilebilecektir:

(a)Tanık dinlemek veya ifade almak;

(b)Adli belgelerin tebligatı;

(c)Arama ve el koyma;

(d)Eşya ve yer incelemesi;

(e)Bilgi ve kanıt sağlamak;

(f)Banka kayıtları, muhasebe belgeleri, şirket dosyaları ve ticari belgeler de dahil olmak üzere ilgili belge ve kayıtların asıllarının veya tasdikli suretlerinin sağlanması;

(g)Delil toplamak amacıyla kazançların, malvarlıklarının, araç-gerecin veya diğer şeylerin belirlenmesi veya izlenmesi.

3.Taraflar, talep edilen Tarafın iç hukukunun cevaz verdiği başka herhangi bir şekilde de adli yardımlaşmada bulunabilir.

4.Taraflar, talep üzerine ve mevzuatlarının ve iç uygulamalarının elverdiği ölçüde, tutuklularda dahil olmak üzere soruşturmaya yardımcı olmayı veya davaya katılmayı kabul eden kişilerin hazır bulunmasını veya bulundurulmasını kolaylaştıracak veya teşvik edeceklerdir.

5.Taraflar, banka hesaplarının gizliliği gerekçesiyle bu maddede öngörülen adli yardımlaşmadan kaçınmayacaklardır.

6.Bu maddenin hükümleri, cezai konularda adli yardımlaşma konusunu kısmen veya tamamen düzenleyen veya düzenleyecek olan ikili veya çok taraflı başka herhangi bir antlaşmadan kaynaklanan yükümlülüklerini etkilemeyeceklerdir.

7.Bu maddenin 8 ila 19.fıkraları, ilgili Taraflar arasında bir adli yardımlaşma antlaşması bulunmaması halinde, bu maddeye uygun olarak yapılan talepler için uygulanacaktır. İlgili Taraflar arasında böyle bir antlaşma mevcut ise ve o antlaşmanın ilgili hükümleri yerine Taraflar bu maddenin 8 ila 19.fıkralarının uygulanması hususunda bir mutabakata varmadıkları takdirde, o antlaşmanın ilgili hükümleri geçerli olacaktır.

8.Taraflar, adli yardımlaşma taleplerinin uygulanmasından veya uygulamaya yetkili makamlara iletilmesinden sorumlu ve yetkili bir makamı veya gerektiğinde makamları belirleyeceklerdir. Bu amaçla belirlenmiş olan makam veya makamlar Genel Sekretere bildirilecektir. Adli yardımlaşma talepleri veya buna ilişkin tüm bildirimler Taraflarca bu amaçla belirlenmiş olan makamlar arasında yapılacaktır; bu hüküm, her tarafın bu talep ve bildirimlerin kendisine diplomatik kanaldan ve acil durumlarda, imkan varsa ve Taraflar uygun görürse, İnterpol aracılığıyla yapılmasını isteme hakkını haleldar etmez.

9.Talepler, talep edilen Tarafın kabul edilebileceği bir dilde yapılır. Her bir Taraf kabul edebileceği dil veya dilleri Genel Sekretere bildirecektir. Acil durumlarda ve Taraflarca kabul edildiği takdirde, talepler gecikmeksizin yazılı olarak teyit edilmek koşuluyla, sözlü olarak yapılabilecektir.

10.Adli yardımlaşma talebi aşağıdaki bilgileri ihtiva edecektir.

(a)Talebi yapan makamın adı;

(b)Talebin ilgili olduğu soruşturma, cezai takibat veya muhakemenin konusu ve niteliği ile soruşturma, cezai takibat veya muhakemeyi yürüten makamın adı ve görevleri;

(c)Tebliğ edilmek amacıyla gönderilen adli belgeler dışındaki talepler için ilgili olguların özeti;

(d)İstenilen yardımın tanımı ve talep eden Tarafın uygulanmasını arzu edebileceği herhangi bir özel usulün ayrıntıları;

(e)Mümkünse, ilgili herhangi bir kişinin kimliği, bulunduğu yer ve uyrukluğu;

(f)Delil, bilgi veya işlemlerin hangi amaçla talep edildiği.

11.Talep edilen Taraf, talebin kendi iç hukukuna uygun olarak yerine getirilmesi veya talebin yerine getirilmesini kolaylaştırmak için gerekli gördüğü tamamlayıcı bilgileri isteyebilecektir.

12.Bütün talepler, talep edilen Tarafın iç hukukuna uygun olarak ve söz konusu hukuku ihlal etmediği ölçüde ve mümkünse talepte belirtilen usule uygun olarak yerine getirilecektir.

13.Talep edilen Tarafın ön muvafakati olmadan, talep eden Taraf, anılan Tarafın verdiği bilgi ve delilleri talepte yer alan soruşturma takibat veya muhakeme amaçları dışında kullanamaz ve başkalarına veremez.

14.Talep eden Taraf , talep edilen Tarafın, Talebin ve muhtevasının uygulanması için gerekli olabilecek ölçülerin ötesinde talebin gizli tutulmasını isteyebilir. Talep edilen Taraf bu isteği yerine getiremeyecek ise Talep eden Tarafa durumu hemen bildirecektir.

15.Karşılıklı adli yardım talebi aşağıdaki durumlarda reddedilebilir:

(a)Talebin bu maddedeki hükümlere uygun bir biçimde yapılmaması halinde;

(b)Talep edilen Tarafın, talebin yerine getirilmesinin egemenliğine, güvenliğine, kamu düzenine ve diğer temel çıkarlarına zarar verme olasılığı bulunduğuna inanması halinde;

(c)Talep edilen Taraf makamlarının kendi kazai yetkileri çerçevesinde soruşturma, cezai takibat veya davaya konu olabilecek benzer herhangi bir suça ilişkin olarak talep edilen işlemin yerine getirilmesinden men edilmiş olması halinde;

(d)Talebin yerine getirilmesi, talep edilen Tarafın karşılıklı adli yardıma ilişkin hukuk sistemine aykırı olması halinde.

16.Karşılıklı adli yardım talebinin reddi durumunda, red nedini bildirilecektir.

17.Talep edilen Taraf, sürmekte olan bir soruşturma takibat veya davayı etkileyeceği gerekçesiyle karşılıklı adli yardımı erteleyebilir. Böyle bir durumda, talep edilen Taraf kendisinin gerekli gördüğü koşullarla dahi olsa yardım sağlanıp sağlanmamasına karar vermek için talep eden Tarafa danışacaktır.

18.Talep eden Tarafın, ülkesindeki bir davada ifade vermeyi veya bir soruşturma, takibat veya dava için işbirliği yapmayı kabul eden bir şahit,uzman veya başka bir kimse talep edilen ülkeden ayrılmadan önceki fiilleri, ihmali veya mahkumiyeti nedeni ile talep eden Tarafın, ülkesinde takibata maruz bırakılmayacak, tutuklanmayacak, cezalandırılmayacak veya başka herhangi bir şekilde şahsi hürriyeti kısıtlanamayacaktır. Bu dokunulmazlık, adli makamlarca hazır bulunmasına artık gerek bulunmadığını kişiye resmen bildirilmesinden sonra birbirini izleyen on beş gün veya tarafların mutabık kaldığı bir süre içinde ülkeden çıkma olanağı bulunduğu halde kendi isteğiyle çıkmadığı veya çıkıp kendi isteğiyle o ülkeye döndüğü takdirde, sona erecektir,

19.Taraflar arasında aksine bir anlaşmaya varılmadığı takdirde, talebin yerine getirilmesi için yapıdan olağan masraflar talep edilen tarafça karşılanacaktır. talebin yerine getirilmesi büyük veya olağandışı masraf gerektirirse veya gerektirecekse, talebin yerine getirilme koşullarını ve masraflarını nasıl karşılanacağını saptamak amacıyla Taraflar birbirleriyle danışacaklardır.

20.Gerekli hallerde Taraflar,bu madde hükümlerinin amaçlarına hizmet edecek, bunların uygulanmasını sağlayacak veya bu hükümleri güçlendirecek ikili veya çok taraflı anlaşma veya düzenlemeler akdetme olanaklarını araştıracaklardır.