Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardım Avrupa Sözleşmesi
16 Ekim 1968 Çarşamba
Karar Sayısı: 6/10597

18 Mart 1968 tarih ve 1034 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ilişik “Ceza İşlerinde Adli Yardım Avrupa Sözleşmesi”nin onaylanması; Dışişleri Bakanlığının 10/6/1968 tarih ve 704.014-BATI-3/311 sayılı yazısı üzerine, 31 Mayıs 1963 tarih ve 244 sayılı kanunun 3üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulunca 14/8/1968 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Ceza İşlerinde Adli Yardım Avrupa Sözleşmesi
ÖNSÖZ

Bu sözleşmeyi imzalayan Avrupa Konseyi Üyesi Hükümetler,
Avrupa Konseyi amacının üyeleri arasında daha sıkı bir birliği gerçekleştirmek olduğunu gözününde tutarak;
Ceza isşerinde karşılıklı yardım konusunda ortak kurallar kabulünün bu amaca ulaştırıcı nitelikte olduğuna inanarak;
Karşılıklı adli yardımın, daha önce 13 Aralık 1957 tarihli bir Sözleşmeye konu teşkil etmiş bulunan suçluların geri verilmesi meselesiyle ilgili olduğunu gözönüne alarak,
Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır:

BÖLÜM I
Genel Hükümler
MADDE 1
1- Cezalandırılması, yardımlaşma talep edildiği anda, yardım isteyen tarafın, adli makamlarının yetkisi içinde bulunan suçlarla ilgili her davada, Akit Taraflar, işbu Sözleşme hükümleri uyarınca, birbirlerine, karşılıklı olarak en geniş adli yardımda bulunmayı yüklenirler.
2- İşbu Sözleşme, tutuklama ve mahkumiyet kararlarının yerine getirilmesinde ve adi suç teşkil etmeyen askeri suçlarda uygulanmaz.

MADDE 2
Adli yardımlaşma aşağıdaki hallerde reddedilebilir.
a) Talebin ilişkin olduğu suçlar, kendisinden yardım istenen Tarafça, siyasi suçlarla veya siyasi suçlara murtabıt suçlarla veya mali suçlarla ilgili sayılıyorsa;
b) Kendisinden yardım istenilen Taraf, talebin yerine getirilmesinin memleketinin egemenlik, güvenlik, kamu düzeni veya diğer öz çıkarlarına halel getirecek nitelikte görüyorsa.

BÖLÜM II
İstinabe
MADDE 3
1- Bir ceza davasına ilişkin olarak, soruşturma işlemlerinin yürütülmesi veya delillerin, dosya ve belgelerin gönderilmesi hakkında, yardım isteyen Tarafın adli makamlarınca yapılmış olan itinabe taleplerini, yardım istenen Taraf, kendi mavzuatında öngörülen şekillere uygun olarak yerine getirtir.
2- Yardım isteyen Taraf, tanıkların veya bilirkişilerin andlı ifade vermelerini isterse, bu hususu açıkça talep edecek ve yardım istenen Taraf, bu talebi yerine getirecektir.
3- Yardım istenen Taraf, talep edilen dosya ve belgelerin asıllarına uygunluğu onaylı, örnek veya fotokopilerini göndermekle yetinebilir. Ancak, yardım isteyen Taraf, asıllarının gönderilmesini açıkca isterse, bu talep imkan nispetinde yerine getirilecektir.

MADDE 4
Yardım isteyen Taraf açıkca istediği takdirde, yardım istenen Taraf, istinabenin yerine getirilme tarihini ve yerini kendisine bildirecektir. İlgili memur ve kişiler, yardım istenen Tarafça rıza gösterildiği takdirde, istinabenin yerine getirilmesine hazır bulunabilirler.

MADDE 5
1- Akit Taraflardan her biri, işbu Sözleşmenin imzası veya onaylama veya katılma belgesinin tevdii sırasında, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine yapacağı bir bildiriyle, arama veya tutuklama amacını güden istinabelerin yerine getirilmesini aşağıdaki şartlardan bir veya birkaçına tabi kılıp kılmamak yetkisini saklı tutabilir.
a) İstinabeyi gerektiren suçun hem yardım isteyen hem de yardım istenen Tarafların kanunlarına göre cezalandırılabilir bir suç olması,
b) İstinabeyi gerektiren suçun, yardım istenen Tarafın memleketinde, suçlunun geri verilmesine elverişli bir suç olması.
c) İstinabenin yerine getirilmesi, yardım istenen Tarafın kanunu ile bağdaşması.
2- Bir Akit Taraf, işbu maddenin 1. fıkrası uyarınca bildiride bulunduğu zaman, diğer Akit Taraflardan biri karşılılık kuralını uygulayabilir.

MADDE 6
Yardım istenen Taraf, gönderilmesi istenen eşya, dosya veya belgelerin verilmesini, görülmekte olan bir ceza davası için zorunlu olması halinde geciktirebilir.
Yardım istenen taraf vazgeçmediği takdirde, istinabe yolu ile gönderilmiş olan eşya ile dosya ve belgelerin asılları, yardım isteyen Tarafça, mümkün olduğu süratle, yardım istenen Tarafa geri verilir.

BÖLÜM III
Usule ait işlemlerin ve adli kararların tebliği tanıkların, bilirkişilerin ve kovuşturulan kişilerin mahkeme önüne çıkmaları
MADDE 7
1- Yardım istenen Taraf, tebliğ edilmek üzere yardım isteyen Tarafça kendisine gönderilmiş olan usule ait işlemler ve adli kararları tebliğ edecektir.
Bu tebliğ hükmün veya usule ait kararın sadece muhataba intikalini sağlamak suretiyle yerine getirilebilir.
Yardım isteyen Taraf açıkca istediği takdirde, yardım istenen Taraf işbu bildiriyi kendi mevzuatında benzeri bildirilen için öngörülen şekillerden birine veya mevzuatı ile bağdaşan diğer özel bir şekle uyarak yerine getirir.
2- Tebliğatın yapıldığının delili, tarihli ve muhatabı tarafından imzalı bir makbuzla veya yardım istenen Tarafın tebliğin vukuunu. Bu belgelerin biri veya diğeri isteği üzerine, yardım istenen Tarafa derhal intikal ettirilir. Yardım isteyen tarafın isteği üzerine, yardım istenen Taraf, bildirinin, kendi kanuna uygun olarak yapılıp yapılmadığını tasrih edecektir. Bildirini yerine getirilmesi mümkün olamamış ise, yardım istenen Taraf bunun sebebini, yardım isteyen Tarafa derhal bildirir.
3- Akit Taraflardan herbiri, işbu Sözleşmenin imzası veya onaylama veya katılma belgesinin tevdii anında Avrupa Konseyi Genel Sekreterine yapacağı bir bildiri ile, kendi ülkesinde bulunan veya kovuşturulan bir kişi ile ilgili celpnamenin, mahkeme önüne çıkmak için tespit edilen tarihten bir süre önce, kendi makamlarına verilmesini isteyebilir. İşbu süre bahis konusu bildiride tahris edilecek ve 50 günü aşamayacaktır.
Mahkeme önüne çıkma tarihinin tespitinde ve celpnamenin intikal ettirilmesinde bu süre gözönünde tutulacaktır.

MADDE 8
Celbi talep olunupta celpnameye icabet etmeyen bir tanık veya bilirkişi, işbu celpname ceza ihtarını ihtiva etse dahi, yardım isteyen Tarafın ülkesine kendi iradesiyle gitmediği ve orada usulüne uygun olarak yeniden celp edilmediği takdirde, hiçbir müeyyide veya zorlayıcı tedbire tabi tutulamaz.

MADDE 9
Yardım isteyen Tarafça tanık veya bilirkşiye ödenecek tazminat ile yol ve oturma giderleri, konut yerinden itibaren hesaplanacak ve kendilerinin dinlenileceği memlekette yürülükte olan tarife ve yönetmeliklerde öngörülen miktarlardan az olmayacaktır.

MADDE 10
1- Yardım isteyen Taraf bir tanık veya bir bilirkişinin kendi adli makamları önüne bizzat çıkmasını özellikle gerekli addediyorsa, bu hususu celbin tebliği ile ilgili talebinde belirtir ve yardım istenen Taraf bu tanık veya bilirkişiye söz konusu adli makamlar önüne çımaya davet eder.Yardım istenen taraf Taraf tanık veya bilirkişinin cevabını yardım isteyen Tarafa bildirir.
2- İşbu maddenin birinci fıkrasında öngörülen halde, talepname veya celpname, ödenecek tazminatın, yolluk ve oturma giderlerinin yaklaşık toplamını kapsar.
3- Bu amaçla kendisinden bir talepte bulunulduğu takdirde, yardım istenen Taraf tanığa veya bilirkişiye bir avans verebilir. Bu avans celpnamede zikredilecek ve yardım isteyen Tarafça yardım istenen Tarafa ödenecektir.

MADDE 11
1- Yardım isteyen Tarafça, tanık sıfatıyla veya yüzleştirilmek amacıyla mahkeme önüne şahsen çıkması istenilen her tutuklu kişi, yardım istenen Tarafça, belirtilen süre içinde geri gönderilmek ve uygulanabileceği ölçüde 12. madde hükümleri saklı kalmak şartıyla, dinlenmenin vuku bulacağı ülkeye geçici olarak gönderilir. Gönderme talebi aşağıdaki hallerde reddolunabilir:
a) Tutuklu kişinin gönderilmeye razı olmaması,
b) Yardım istenen Tarafın ülkesinde görülmekte olan bir ceza davasında, tutuklunun mevcudiyetinin zorunlu olması,
c) Gönderilmesinin tutukluluk halini uzatır nitelikte olması,
d) Tutuklu kişinin yardım isteyen Tarafın ülkesine gönderilmesine engel diğer önemli sebeblerin var olması,
2- 2. madde hükmü saklı kalmak şartıyla, yukarıdaki fıkrada öngörülen durumda, ülkesinden transit geçişin istendiği işbu Sözleşmeye Taraf olan üçüncü bir Devletin Adalet Bakanlığınca yapılan bir talep üzerine, tutuklu kişinin o Devlet ülkesinden transit geçmesine müsaade olunur. Her Akit Taraf kendi uyruklarının transit geçmesi için gerekli müsaadeyi vermekten imtina edebilir.
3- Yardım istenen Taraf gönderilen kişinin serbest bırakılmasını istemediği takdirde, bu kişi yardım isteyen Taraf ülkesinde ve gerektiğinde transit geçiş için müsaade istenilen tarafın ülkesinde tutuklu kalacaktır.

MADDE 12
1- Hangi uyrukta olursa olsun, bir celp üzerine yardım istenen Tarafın adli makamları önüne çıkacak olan tanık veya bilirkişi, yardım istenen Tarafın ülkesinden ayrıldığı tarihten önceki eylem veya mahkumiyetleri için, yardım istenen Taraf ülkesinde ne kovuşturabilir ne tutukluyabilir ne de kişisel hürriyetlerinin herhangi bir şekilde sınırlanmasına tabi tutulabilir.
2- Aleyhine kovuşturma konusu teşkil eden eylemler sebebiyle yardım isteyen Tarafın adli makamları önüne celbedilen bir kişi, hangi uyruktan olursa olsun, yardım istenen Taraf ülkesinden ayrıldığı tarihten önce varolup, celpnamede söz konus edilmeyen eylem veya mahkumiyetleri yüzünden, yardım isteyen Taraf ülkesinde, ne kovuşturabilir ne tutuklanabilir ne de kişisel hürriyeti başka bir şekilde sınırlanmaya tabi tutulabilir.
3- Yardım isteyen Taraf ülkesinde, yardım isteyen Taraf adli makamlarınca, bu Tarafın ülkesinde bulunması gerekli sayılmadığı tarihten itibaren 15 gün içinde, tanık, bilirkişi veya kovuşturulan kişi, bu ülkeyi terketmek imkanına sahip olduğu halde, terketmedeği veya terkedip de geri döndüğü takdirde, işbu maddede öngörülen dokunulmazlık son bulur.

BÖLÜM IV
Adli Sicil
MADDE 13
1- Bir ceza davası için zorunlu olupta, Akit Taraflardan birinin adli makamlarınca talep edilecek adli sicil örnekleri ve bu hususa ait her çeşit bilgi, yardım istenen Tarafça, kendi adli makamlarının benzeri hallerde sağlayabilecekleri ölçüde, yardım isteyen Tarafa gönderilir.
2- İşbu maddenin 1. fıkrasında öngörülenlerin dışındaki hallerde, benzer talepler, yardım istenen Tarafın mevzuatının, yönetmeliklerinin ve uygulanmasının öngördüğü şartlar içinde sonuçlandırılır.

BÖLÜM V
Usül
MADDE 14
1- Yardımlaşma talepleri aşağıdaki husuları kapsamalıdır :
a)Talebi yapan makam,
b)Talebin konusu ve gerekçesi,
c)Mümkün olduğu ölçüde, ilgili kişinin kimliği ve tabiiyeti,
d)Gerekiyorsa muhatabın adı ve adresi.
2- 3, 4 ve 5 inci maddelerde öngörülen istinabe taleplerinde, diğer hususların dışında, isnat edilen suç hakkında bilgi verilecek ve olayların kısa bir izahatı yapılacaktır.

MADDE 15
1- 3, 4 ve 5 inci maddelerde öngörülen istinabe talepleriyle 11inci maddede bahis konusu edilen talepler, yardım isteyen Tarafın Adalet Bakanlığınca, yardım istenen Tarafın Adalet Bakanlığına gönderilecek ve aynı yoldan iade edilecektir.
2- İvedi hallerde, sözü geçen istinabe talepnameleri, yardım isteyen Tarafın adli makamlarına gönderilebilir. İtinabe evrakı, istinabenin yerine getirilmesi ile ilgili belgelerle birlikte, işbu maddenin 1 inci fıkrasında öngörülen yoldan geri gönderilir.
3- 13 üncü maddenin 1 inci fıkrasında öngörülen talepnameler, yardım isteyen Taraf adli makamlarınca doğrudan doğruya yardım istenen Tarafın yetkili merciilerine gönderilebilir. Ve cevaplar doğrudan doğruya bu merci tarafında verilebilir. 13 üncü maddenin 2 nci fıkrasında öngörülen talepnameler, yardım isteyen Taraf Adalet Bakanlığınca yardım istenen Taraf Adalet Bakanlığına gönderilir.
4- İşbu maddenin 1 ve 3 üncü fıkralarında öngörülenler dışındaki adli yardım ve özellikle hazırlık soruşturması ile ilgili talepnameler, adli makamlar arasında doğrudan doğruya yazışma konusu teşkil edebilirler.
5- İşbu Sözleşmede müsaade edilen doğrudan doğruya yazışmalar, Milletlerarası Polis Teşkilatı (İnterpol) aracılığıyla yapılabilir.
6- Akit Taraflardan herbiri, işbu Sözleşmenin imzası veya onaylama veya katılma belgesinin tevdii anında Avrupa Konseyi Genel Sekreterine yapacağı bir bildiri ile, adli yardım taleplerinin tümünün veya bazılarının, kendisine, işbu maddede öngörülenlerden başka bir yolla yapılması bildirileceği gibi, işbu maddenin 2 nci fıkrasında öngörülen, istinabe talepnamesinin bir örneğinin aynı zamanda kendi Aalet Bakanlığına gönderilmesini de isteyebilir.
7- İşbu madde Akit Taraflar arasında yürürlükte bulunan iki Taraflı Anlaşmaların, adli yardım taleplerinin iki Taraf makamlerı arasında doğrudan doğruya yapılamasını öngören hükümlere dokunmaz.

http://www.avrupakonseyi.org.tr/antlasma/aas_200o.htm