aleyhinize olmakla birlikte güzel bir çalışmayı aktarıyorum...kolay gelsin
 |
Alıntı: |
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Av.Şevket Güney BİGAT |
|
 |
|
 |
|
2.3. Alacaklının Yükümlülüğü
Müteselsil borçlular,
dış ilişkide alacaklıya karşı alacağın tamamından sorumluoldukları halde, iç ilişkide kendi aralarında her birinin alacağının ne kadarından sorumluolduklarını belirlerler. Müteselsil borçlulardan biri kendi payından fazla ifada bulunduğu takdirde, bu fazlalık oranında diğerlerine rücu etmek22 imkanını kazanır. Rücu hakkına sahip borçlular alacaklının halefi olurlar. Bu yaklaşıma paralel olarak yasa koyucunun BK m.147/IIhükmü ile alacaklıya getirdiği yükümlülük, onu yapacağı bir işlem ya da eylemle, sözü edilen borçluların rücu haklarını tehlikeye düşürmesini önlemeye yöneliktir23. Bu konudaki,Borçlar Kanunu’nun 147/II. maddesi şöyledir:“Alacaklı, diğerlerinin zararına olarak müteselsil borçlulardan birinin
vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammül eder.”
Bu hüküm, emredici bir hüküm olmayıp aksi kararlaştırılabilir. Akıntürk’e göre, bu hükmün konuluş gayesi, alacaklının borçluların iç ilişkide kendi fiil veya muamelesiyle bir değişiklik yapmasını önlemektir24. Müteselsil borçlulukta, alacaklıya alacağını dilediği borçludan talep hakkına sahip olmak gibi içinde bulunduğu elverişli konum, müteselsil borçluların ilişkilerine müdahale etme, müteselsil borçluların iç ilişkideki hak ve yetkilerini etkileme yetkisi vermemektedir. Müteselsil bir borç altına giren borçlular, borç ilişkisinde adeta bir “kader birliği” yapmışlardır. Alacaklının bu birliği bozucu davranışlardan kaçınma yükümlülükleri de vardır25. Müteselsil borçluların durumunun kötüleşmesi, sadece borcu20
AKINTÜRK, s.155. 21 CANYÜREK, s.31. 22 CANYÜREK, s.33 23CANYÜREK, s.33 24 KINTÜRK, s.159. 25 KILIÇOĞLU, s.550. ödedikten sonra diğer borçlulara rücu etme imkanının azalması veya ortadan kalkmasışeklinde olabilecektir26. Müteselsil borçlulardan birinin durumunu diğerlerinin zararına olarakiyileştiren alacaklı bundan sorumlu tutulacaktır27.
Borçlar Kanunu’nun 147/II. maddesi kapsamına, alacaklının sadece bir borçlu
tarafından verilmi
ş rehin ve kefalet gibi teminatları iade etmesi durumları girdiğinden bu
hükümle alacaklıya getirilen yükümlülük çok dar bir uygulama alanına sahiptir.
Alacaklı tarafından bu hüküm kapsamında gerçekleştirilen işlemler, geçerli bir işlem gibi hüküm doğurur ancak alacaklı yapmış olduğu bu işlem nedeniyle diğer müteselsilborçluların uğradıkları zararı tazmin etme yükümlülüğüyle karşı karşıya kalacaktır.