YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU

Tarih : 07.04.2004
Esas No : 2004/4-206
Karar No : 2004/197


818 - BORÇLAR KANUNU 18
1086 - HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU (HUMK) 13
2004 - İCRA VE İFLAS KANUNU (İİK) 277

ÖZET
DAVACININ İSTEMİ, DAVALILARIN HAKSIZ EYLEMİNE DAYANMAKTA OLUP TAŞINMAZIN AYNI İLE İLGİLİ BİR İSTEM OLARAK NİTELENDİRİLEMEZ VE HUKUK USULÜ MAHKEMELERİ YASASININ 13.MADDESİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLEMEZ. DAVACININ YARGILAMASI DEVAM EDEN TASARRUFUN İPTALİ DAVASINI, BORÇLAR KANUNUNUN 18 NCİ MADDESİNE DAYALI TAPU İPTALİ VE TESCİL DAVASI OLARAK ISLAH ETMESİ DURUMUNDA DAVA TAŞINMAZIN AYNINA İLİŞKİN HALE GELDİĞİNDEN H.U.M.K.NUN 13 NCÜ MADDESİ GEREĞİNCE TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER MAHKEMESİ YETKİLİDİR

Taraflar arasındaki "tapu iptali-tescil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir Asliye 3.Hukuk Mahkemesince davanın yetkisizlik nedeniyle reddine dair verilen 21.3.2002 gün ve 2001/758-2002/218 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4.Hukuk Dairesi'nin 3.4.2003 gün ve 2003/3462-4090 sayılı ilamıyla; ( ...Dava, alacağı karşılıksız bırakmak amacıyla yapılan muvaazalı taşınmaz satışının iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, davalılardan Hüseyin Kızılkaya'nın yetki itirazı benimsenerek, Hukuk Usulü Mahkemeleri Yasasının 13. maddesi gereğince taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.

Davacı, banka paralarını zimmetine geçiren davalılardan Ümmügülsüm Kızılkaya'nın, zimmet konusu parayı ödememek amacıyla, taşınmazını eşi olan diğer davalıya muvaazalı olarak devrettiğini belirterek Borçlar Yasasının 18.maddesi gereğince satış işleminin iptal edilmesini istemiştir. Amaç alacağını tahsil etmek olan davacının davası kabul edildiği takdirde alacaklı davacı İİK 283. maddesine göre kaydın iptaline gerek kalmaksızın o taşınmaz üzerinde cebri icra yoluyla haciz ve satış isteyebilme yetkisine kavuşacaktır. Şu durumda davacının istemi, davalıların haksız eylemine dayanmakta olup taşınmazın aynı ile ilgili bir istem olarak nitelendirilemez ve Hukuk Usulü Mahkemeleri Yasasının 13.maddesi kapsamında değerlendirilemez. Mahkemece, davalının yetkisizlik itirazı reddedilip işin esası incelenerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Dava, İ.İ.K.nun 277 nci ve devamı maddelerine dayalı tasarrufun iptali iken, ıslah yoluyla Borçlar Kanununun 18 nci maddesine dayalı tapu iptali tescil istemine dönüştürülmüştür.

Mahkemenin, "taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine" dair verdiği karar yukarıda belirtilen nedenle Özel Dairece bozulmuş, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Davacı vekili İzmir Asliye Hukuk Mahkemesine verdiği 27.9.2001 tarihli dava dilekçesinde, davalının kendisinden alacaklı olan davacı bankayı zarara uğratmak kastı ile taşınmazını 6.9.2001 tarihinde diğer davalı eşine sattığını, İ.İ.K.nun 278 nci maddesine göre tasarrufun batıl olduğunu beyanla, Seferihisar İlçesi, 1012 Ada 1 parseldeki davalıların 6.9.2001 tarihli tasarruflarının İ.İ.K.nun 277. ve devamı maddelerine göre iptalini istemiştir.

Ancak İ.İ.K.277 nci maddesi takip hukukuna ilişkin bir düzenleme olup somut olayda, icra takibi bulunmadığından aciz vesikasının varlığından da söz edilemez.Bu nedenle anılan madde de belirtilen şartlar gerçekleşmediğinden davacı yargılama devam ederken 11.2.2002 tarihli dilekçe ile tasarrufun iptali davasını, Borçlar Kanununun 18 nci maddesine dayalı tapu iptali ve tescil davası olarak ıslah ettiğini bildirmiştir.Bu durumda dava taşınmazın aynına ilişkin hale geldiğinden H.U.M.K.nun 13 ncü maddesi gereğince taşınmazın bulunduğu Seferihisar Mahkemesi yetkilidir.Bu nedenle mahkemenin yetkisizlik kararı vermesi doğrudur.

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, 7.4.2004 gününde oyçokluğu ile karar verildi.