T.C.

YARGITAY

11. HUKUK DAİRESİ

E. 1971/5624

K. 1971/7709

T. 28.12.1971

• ÖDEMEME PROTESTOSU ( İş Günlerinde Çekileceği )

• TATİLLER ( Bononun Vade Tarihinin Tatil Gününe Denk Gelmesi )

• BONO ( Vade Tarihinin Tatil Gününe Denk Gelmesi-Protesto )

6762/m.626,664

ÖZET : Vadesi pazara veya diğer bir resmi tatil gününe rastlayan bononun ödenmesi ancak tatili izleyen ilk iş gününde istenebilir; ödemeden imtina protestosunun ise ödeme gününü izleyen iki iş günü içinde düzenlemesi gerekir.
DAVA : T...E...K... Bankası ile M... İ... arasında çıkan davadan dolayı Erzincan As. Hukuk Hakimliğince verilen 15.12.1970 gün ve 340/1191 sayılı hükmü onayan dairenin 7.4.1971 gün ve 1177/2783 sayılı ilamı aleyhinde davalı tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Borçlusu E....A.... tarafından ödenmemesi sebebiyle davalı cirantadan davacı Bankanın tahsilini istediği 19.11.1969 tanzim ve 18.2.1970 hululu vade tarihli 12.500 liralık bononun vadesinin bitmesinden itibaren iki iş günü zarfında borçlusu protesto edilmediğinden, müddetinden sonra yapılan protesto muteber olmadığından ve davalının da asıl borçlu olmayıp ciranta olduğundan bahisle mahkemece Türk Ticaret Kanununun 642. maddesine müsteniden davanın reddine karar verilmiş ve bu karar Yargıtay tarafından onanmıştır.
Davacıya temlik cirosu ile edilen 12.500 liralık bononun vade tarihi 18.2.1970 dir. Bu tarihten bir gün evvel yani 17.2.1970 tarihinde salı günü Kurban Bayramı başlamaktadır. 27.5.1935 günlü ve 2739 sayılı Ulusal Bayram ve genel Tatiller Hakkında Kanun'un 2. maddesi gereğince kurban bayramı tatili 4 gündür bayram 17 Şubat 1970 salı günü başladığına göre, tatilin son günü 20. Şubat. 1970 cumadır. Yine bu kanuna ek 30.6.1938 tarihli ve 3466 sayılı kanunun 2. maddesi, ( kanunda tayin edilen genel tatil günlerinin sonu Cuma gününe tesadüf ihtiva etmektedir. 2. Ocak 1924 gün ve 394 sayılı kanun hükmü gereğince de pazar günleri hafta tatili olarak kabul edilmiştir.
Bu suretle olayda senedin vadesinden bir gün evvel 17.2.1970 tarihinde salı günü başlayan kanuni tatil günleri 23 Şubat 1970 pazartesi gününe kadar devam etmektedir. Bu itibarla Türk Ticaret Kanunun 664. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesine göre, vadesi pazara veya diğer bir resmi tatil gününe rastlayan poliçenin ödenmesi ancak tatili takip eden ilk iş günü istenebilir. Tatili takip eden ilk iş günü olayla 23.2.1970 pazartesi günüdür; senedin vadesi bu tarihte dolmuş ve ödeme günü bu bakımdan 23.2.1970 tarihi olmuştur. Aynı Kanunun 626. maddesi gereğince protestonun ödeme gününü takip eden 2 iş günü içinde çekilmesi lazımdır. Olayda bu protesto müddeti 25.2.1970 çarşamba günü akşamı bitmektedir. Davacı ise senet borçlusuna 25.2.1970 günü protestosunu müddetinde göndermiştir. Buna rağmen mahkeme, kurban bayramı tatilinin 20.2.1970 cuma günü bittiğini 21.2.1970 cumartesi gününün tatil olmadığını ve vadenin bu gün sona erdiğini kabul ederek protestonun müddetinde gönderilmemiş olduğundan bahisle davanın reddine karar vermiştir.
Sözü edilen 664. maddenin 1. fıkrasının 2. cümlesinde de ( poliçeye müteallik diğer bütün muameleler, hususile kabulu için ibraz ve protesto muameleleri de tatilde yapılmayıp ancak bir iş gününde yapılır ) hükmü yer almıştır.
Burada hükümde sözü edilen bir iş günü, vadesinin tatilden sonra dolduğu kabul edilen bononun protestosunun da bir günde yapılacağı anlamına gelmez. Kanun koyucu protestonun 626. maddede belirtilen süreden evvel yapılacağını kast etmiş olsaydı aynı günde yapılır şeklinde hüküm sevkederdi. Madde bir iş gününde yapılır denmesi, bu işlemlerin de yani protesto ve ibraz işlemlerinin de tatilde değil, bir iş gününde yapılması gerektiğini ifade etmektedir. Bu fıkra hükmü maddenin 2. fıkrası ile ve özellikle 2 fıkrasının son cümlesi ile birlikte incelendiği takdirde tatilde süresi dolan poliçenin tatilin bitmesinden itibaren ilk iş gününde protestonun da çekilmesi gerektiğini göstermediği gibi, son cümledeki ( aradaki tatil günleri müddet hesabına dahildir ) hükmü de maddenin birinci fıkrasındaki açıklık ve 626. madde ile protestonun ödeme gününü takip eden 2 iş günü içinde gönderilmesi gerektiği şeklinde konan prensibi ortadan kaldırmaz.
Gerek bu cümle, gerekse 1. fıkrasının 2. cümlesi vadenin tatil içinde dolmuş olması halini derpiş etmektedir. Olayda senedin vadesi kurban bayram tatili baslandıktan 1 gün sonra 18.2.1970 günü dolmaktadır, Vade tatilin başlanmasından 1 gün sonraya tesadüf ettiği için tadilde geçen müddetler hesap edilemez; tatil bittikten sonra müddet tekrar işlemeye başlar. Tatilde müddetin hesabına devam olunarak ve ancak tatilde vade dolmuş kabul edilmiyerek tatili takip eden ilk iş gününde vadenin bittiği kabul edilecek ve bu hesaplara göre protestosu da yine vadeyi takip eden 2 iş günü zarfında gönderilecektir. İş günü haricinde protesto göndermek bahis konusu olmıyacaktır. 664. maddenin 2/1. fıkrası 2. cümlesi ile 2. fıkranın son cümlesinin anlamı budur.
Böyle olunca, yukarıda açıklandığı gibi davacının 25.3.1970 tarihinde borçluya gönderdiği protestonun kanuni süresi içinde gönderildiğinin kabulü ile gerekli hükmün tesisi icap ederken mahkemenin, protestonun süre geçtikten sonra gönderildiği yolundaki gerekçesi kanuna aykırı görülmüş ve bu sebeplerle davacı vekilinin karar düzeltme isteği kabule şayan bulunmuştur.
SONUÇ : Açıklanan sebeplerle davacı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulüne, Dairenin 7.4.1971 gün ve 1177/2783 sayılı onama kararının kaldırılmasına ve mahal mahkemesinin 15.2.1970 gün ve 240/1970 sayılı hükmünün BOZULMASINA, 28.12.1971 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi