SORU: Hamile yazılı bir çek var ciro ile iktisap eden bankaya ibraz eder ve karşılıksız bulunması üzerine karşılıksız kaşesi vurulur. Bundan sonra çek ciro yada alacağın temliki olmaksızın başka birisine verilir. Bu durumda çeki elinde bulunduran yetkili hamil midir ve kambiyo senetlerine mahsus yolla takip yapabilir mi?

Bu sorudan anlaşılan, “Çekin, karşılıksız kaşesi vurulduktan, sonra ciro veya alacağın temliki yapılmaksızın bir üçüncü kişiye zilyedliğin nakli ile devredilmesinin bu kişiyi yetkili hamil konumuna getirip getirmeyeceğidir.”

Çekin hamiline yazılı niteliğinin kendisine sağlamış olduğu sadece zilyedliğin nakli (TTK m. 559/1) ile devri, ibraz süresi doluncaya veya ödememe durumunun tespit edileceği ana kadar mümkün olabilir. Bu aşamalar geçirildikten sonra çek, sadece zilyedliğin nakli yolu ile devredilemez. Bu nedenle karşılıksız kaşesi vurulduktan sonra ciro (bu aşamadan sonra ciro edilse dahi TTK m. 705 hükmü uygulama alanı bulur) veya temlik edilmeden çeki teslim alan kişi çekin yetkili hamili durumuna gelmez.

Çeki teslim alan kişi kambiyo senetlerine mahsus takip yolu ile takip yapabilirse de, İİK m. 170/a/2’ye göre, borçlunun yaptığı şikayet üzerine mahkeme “alacaklının kambiyo hukuku mucibince takip hakkına sahip bulunmadığı hususlarını re’sen nazara alarak” bu fasla göre yapılan takibi iptal edebilir.