Yargıtay 14.Hukuk Dairesi

Esas no: 2008/2647 Karar no: 2008/4237 Karar Tarihi: 28.03.2008

Dava: Davacı tarafından, davalılar aleyhine 04.06.2007 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28.12.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Karar: Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 747. maddesine dayalı geçit hakkı kurulması istemi ile açılmıştır.

Davalı Hazine, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, 14.08.2007 tarihli krokide kırmızı ile boyanan 2152 parsel üzerinden davalıların 2127 ve 2129 parselleri lehine geçit kurulmasına karar verilmiştir.

Hükmü, davalı temyiz etmiştir.

Geçit ile yükümlü kılınan 2152 parsel tapuda <metruk mezarlık> niteliği ile davalı Hazine adına kayıtlıdır. Belirtilmelidir ki mezarlıklar, ölülerin toprağa gömülmesine tahsis edilen Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kamu mallarındandır. Bu tür bir yerin zamanaşımı zilyetliği ile kazanılması olanağı bulunmadığı gibi şahsi bir hakkın karşılanması amacıyla kullanılma olanağı da yoktur. Mezarlıkları halen kullanılan mezarlıklar ve metruk (terkedilmiş) olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür. Faal mezarlıklar halen ölü gömülen yerlerdir. Metruk mezarlıklar ise, öncesi itibariyle faal mezarlık iken daha sonra terk edilen bu niteliğini ve işlevini kaybetmiş yerlerdir. Metruk mezarlıkların koşulları oluştuğu takdirde zamanaşımı zilyetliği de kazanılması veya özel bir amaç için (somut olayda olduğu gibi geçit hakkına konu edilmesi) kullanılması olanaklıdır. Eldeki davada 2152 parselin niteliği <metruk mezarlık> olarak saptanarak bu niteliğiyle Hazine adına tescil edildiğine göre, geçit hakkı istemine konu yapılabilir. Mahkemenin bu saptamalara uygun olarak krokide kırmızı ile işaretlenen yerden davacı parseli yararına geçit kurmasında yasaya aykırılık yoktur. Ancak;

Davada hem 2127 hem de 2129 parseller yararına geçit kurulması istenmiştir. Geçit davalarında amaç genel yolla bağlantısı olmayan taşınmazları genel yola kesintisiz bağlamak olduğundan 2127 parsel lehine, 2129 parsel aleyhine akdi geçit irtifakı kurulması sağlanmadan 2127 parsel genel yola kesintisiz bağlanmış olmaz.

Bu durumda mahkemece davacıya 2127 parsel lehine, 2129 parsel aleyhine akdi geçit kurulmak üzere mehil verilmeli, ancak bu işlem yapıldıktan sonra istem hüküm altına alınmalıdır. Geçitte kesintisizlik kuralının göz ardı edilmesi suretiyle dava kabul edildiğinden hükmün bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 28.03.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.