Nobel Barış Ödülü, İranlı feminist kadın avukat Şirin Ebadi'ye verildi.


Şirin Ebadi, 27 yaşında İran'ın ilk kadın yargıcı oldu. Ancak Humeyni'yle iktidarı ele geçiren mollalar "kadının doğasına aykırı" deyince Ebadi, ülkesinde insan hakları ve demokrasi savunuculuğuna soyundu.

Nobel Barış Ödülü, insan hakları savunucusu İranlı feminist avukat Şirin Ebadi'nin oldu. Böylece İran'daki insan hakları sorunu uluslararası gündemin odağına taşındı. Şah döneminde ülkenin ilk kadın yargıcı olan Ebadi, İslam devriminden sonra ‘‘yargıçlık kadının doğasına aykırıdır’’ gerekçesiyle görevden alınmıştı.

İran'daki baskı rejimi, dün Tahran'ın hiç ummadığı bir şekilde uluslararası gündeme oturdu. Nobel Barış Ödülü, İran'da insan hakları ve demokrasi için mücadele veren feminist hukukçu Şirin Ebadi'ye gitti. Ebadi, bu ödüle layık görülen ilk Müslüman kadın ve ilk İranlı unvanına da sahip olurken, Nobel Komitesi'nin seçimi bütün dünyadan alkış aldı. BM Genel Sekreteri Kofi Annan'dan Avrupa Birliği'ne kadar uluslararası topluluğun önde gelen aktörleri, ‘‘mükemmel seçim’’ değerlendirmesinde bulundular.

Nobel Komitesi Başkanı Ole Danbolt Mjoes, kararın dünyaya bir mesaj olduğunu belirterek, ‘‘Bu İran halkına, Müslümanlara, tüm dünyaya, insanın değeri, özgürlük mücadelesi, kadın ve çocuk hakları için bir mesajdır. Bu barış ödülünün İran'da insan hakları davasını güçlendirmesini umuyoruz’’ dedi.

İNSAN HAKKI VEİSLAM AYKIRI DEĞİL

Ödülü kazandığını Paris'te öğrenen Ebadi, ‘‘Bu ödül sadece benim değil, İran'da demokrasi ve barış için çalışan herkesin’’ dedi. İran'daki siyasi tutukluların serbest bırakılması için çağrıda bulunan hukukçu, ‘‘İslam, insan haklarıyla uyumsuz değil ve tüm Müslümanların bu ödülle gurur duyması gerekir. Kuran'ı okuduğunuzda insan haklarına aykırı birşey yok’’ dedi. ‘‘Ödül bana ve halkıma yardımcı olacağı için memnunum’’ diye konuşan Ebadi, İran'a dışarıdan bir müdahaleye karşı olduğunu belirtti. Ebadi 1.32 milyon dolarlık para ödülünün de sahibi oldu.

56 yaşındaki Ebadi, 1974 yılında henüz 27 yaşındayken İran'ın ilk kadın yargıcı oldu. 1979 Yılındaki İslam devriminden sonra mollalar, kadının doğası gereği böyle bir sorumluluğu üstlenemeyeceğine karar verdi ve Ebadi görevinden oldu. Ancak Ebadi, sürgüne gitmektense mücadeleyi tercih etti. Tahran Üniversitesi'nde hukuk dersleri vermeye başladı.

FAİLİ MEÇHULLERİ ARAŞTIRIYORDU

İran'da boşanma, miras gibi aileyle ilgili yasaların değişmesi için büyük mücadele verdi. İslam Cumhuriyeti'nin dayandığı dini prensipler sulandırılmadan şeriat yasalarının modern zamanlara uydurulması gerektiğini savundu. 1997’da reformcu Muhammed Hatemi'yi iktidara taşıyan kadınların gayrı resmi sözcüsü oldu. 1999 yılında entelektüel ve muhalifleri hedef alan faili meçhul cinayetleri incelemeye başladığında mollalarla karşı karşıya kaldı.

Derin devlet tarafından öldürüldüğü sanılan Dariuş ve Parvaneh Foruhar isimli muhalif çiftin davasını üstlendiğinde kendini hapiste buldu. Aşırı dinci bir milisin itiraflarının yer aldığı bantı dağıtmakla suçlandı. Üç hafta hapis yattıktan sonra tecilli 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve avukatlık lisansı iptal edildi. Evli olan Ebadi, 20 ve 23 yaşlarında iki kız annesi.

PARİS’TE BAŞI AÇIK

Üstlendiği insan hakları davaları nedeniyle hapse giren Şirin Ebadi, sadece İran'da kapanıyor. Dün Paris'teki basın toplantısında ise başı açıktı.

Hürriyet 13 eKİM