T.C. Askeri Yüksek İdare Mah.

3.Dairesi
Esas: 2006/727
Karar: 2006/1143
Karar Tarihi: 12.10.2006


VAZİFE MALULLÜĞÜ AYLIĞI BAĞLANMAMASI İŞLEMİNİN İPTALİ İSTEMİ - VAZİFE MALULLÜĞÜNÜN ANLAM VE KAPSAMI - HASTALIĞIN VAZİFENİN YAPILDIĞI SIRADA VAZİFEDEN DOĞMUŞ OLMA VE MADDE KAPSAMINDA BELİRTİLEN İŞ VEYA HİZMETLERDEN DOĞMUŞ OLMA ŞARTLARI

ÖZET: GATA Sağlık Kurulunun Raporunda, <davacının Diabetes İnsipidus hastalığına yaralayıcı kafa travmasının yol açtığını kanıtlamak mümkün değildir.> şeklinde karar verilmesine karşın; <hastalığa tıbben yol açan faktörler arasında yer alabilir.> ifadesine yer verilmiş olması ile birlikte davacının hangar temizliği için birlik komutanlığınca görevlendirildiği, bu görevi ifa ederken ayağının kayması sonucu düştüğü ve kafa travması geçirdiği, şikayetlerinin kafa travmasına bağlı olarak geliştiği, yapılan muayene ve tedaviler sonucu askerliğe elverişsiz hale geldiği anlaşılmakla, davacının maluliyetine neden olan rahatsızlığın vazifenin sebep ve tesiri ile meydana geldiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

(5434 S. K. m. 45, 56)

Davacı vekili, 09.06.2005 tarihinde AYİM’de kayda geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkili terhisli er ……..’nın MALATYA 7.Ana Jet Üs K.lığı Ulaştırma Tb.K.lığında askerlik görevini yaparken 18.01.2004 tarihinde 173ncü Filoya ait ambarın temizliği esnasında kaygan zeminde düşerek kafasını şiddetle betona çarpması sonucu baygınlık geçirdiği, baş dönmesi, gözlerinin kararması ve kusmaya başlaması üzerine tedavi, istirahat ve hava değişiminden sonra kafa travmasına bağlı olarak, <Santral Diabetes İnsipitis> teşhisi ile <D/41, F1 Askerliğe elverişli değildir.> kararlı sağlık kurulu raporu üzerine terhis edildiğinden, vazife malulü aylığı bağlanması için davalı kuruma yaptığı başvuruya cevap verilmediğini, müvekkiline vazife malullüğü aylığı bağlanmaması işleminin iptalini talep ve dava etmiştir.

AYİM 3 ncü Dairesinin 16.06.2005 tarih ve Gensek No:2005/1608, Esas No:2005/727 sayılı kararı ile Adli Yardım İsteminin Kabulüne karar verilmiştir.

Dava dosyası, Emekli Sandığı Tahsis Dosyası ve Mahkeme tarafından re’sen yapılan araştırma neticesinde elde edilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacı hakkında MALATYA 200 Yt.As.Bştb.liği Nöroloji Kliniğine 21.01.2004 tarihinde giriş kaydı yapılarak, iki gün tedaviyi müteakip kafa travması nedeniyle 20 gün istirahat verildiği, bilahare 19.07.2004 tarihinde GATA Sağlık Kurulunca verilen bir ay hava değişiminden sonra, GATA Sağlık Kurulunun 01.10.2004 tarih ve 4478 sayılı raporu ile <Diabetes İnsipidus> teşhisi konularak <D41, F1 Askerliğe elverişli değildir.> kararı üzerine terhis edildiği, bu raporun hikayesi bölümünde <Hastamız şubat 2000’te düşme neticesi kafa travması geçirmesiyle şikayeti başlamış.> ifadesine yer verildiği, davacı vekilinin vazife maluliyet aylığı bağlanması ile ilgili 09.02.2005 tarihinde davalı kuruma yaptığı başvurunun davalı kurum tarafından kişinin hastalığının bünyesel olup, askerliğin oluşumunda askerlik görevinin neden ve etkisi bulunmadığı gerekçesi ile reddedildiği, davacının görev yaptığı birlik komutanının dava ile ilgili istenen bilgi kapsamında; davacının 16.01.2004 tarihinde 7nci Ana Jet Üs Des.Grp.Oto Ulş.Tb.K.lığı/Malatya’ya katılış yaptığını, 18.01.2004 tarihinde de birlik içerisinde bulunan hangarda iş mangası olarak görevlendirildiğini, hangar temizliği yapılırken kayarak yüz üstü düştüğünün tespit edildiğini, olayda herhangi bir kasıt olmadığı için kaza ile ilgili herhangi bir rapor veya tutanak tutulmadığını belirttiği, yine dava ile ilgili GATA Sağlık Kurulunun 17.07.2006 tarih ve 2 No.lu Ek Raporunda; <………………2. Davacının anlatımına dayanarak hastalığın seyri göz önüne alındığında Diabetes İnsipidus hastalığına yol açan bir nedenin kafa travması olması muhtemeldir. 3. Ancak Dİ hastalığının idiopatik (nedeni belirsiz) formları insan ömrünün herhangi bir döneminde bilinemeyen bir nedenle de ortaya çıkabilmektedir. 4. Davacının hasta dosyasında yer alan Hipofiz Mağnetik Rezonans Görüntüleme filmlerine göre hastanın yaralayıcı beyin travmasına bağlı herhangi bir makroskobik lezyon saptanmamıştır.

Bu bilgiler ışığında, davacının Diabetes İnsipidus hastalığına yaralayıcı kafa travmasının yol açtığını kanıtlamak mümkün değildir. Ancak bu hastalığa tıbben yol açan faktörler arasında yer alabilir. Hastanın halen Diabetes İnsipidus olup olmadığının saptanması adli süreçte önem taşıyabilir.> şeklinde görüş bildirildiği anlaşılmaktadır.
Konu ile ilgili yasal mevzuatın incelenmesinde, 5434 Sayılı Kanunun 44ncü maddesi 1 nci fıkrasına göre <Her ne sebep ve surette olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapmayacak duruma gelen iştirakçilere (malûl) denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ait hükümleri uygulanır.> hükmünü amirdir.

Vazife malullüğünün anlam ve kapsamı, başka bir anlatımla hangi malullüklerinin <vazife malullüğü> sayılacağı ise 5434 sayılı Kanunun 45nci maddesinde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Anılan maddede bu hususta aynen; 44ncü maddede yazılı malullük;

a) İştirakçilerin vazifelerini yaptıkları sırada vazifelerinden doğmuş olursa,

b) Vazifeleri dışında kurumların verdiği her hangi bir kuruma ait başka işleri yaparken bu işlerden doğmuş olursa,

c) Kurumların menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken o işten doğmuş olursa (maksadın ilgili kurumca kabul edilmesi suretiyle)

ç) Fabrika, atölye ve benzeri işyerlerinde işe başlamadan evvel, iş sırasında veya işi bitirdikten sonra, o iş yerinde husule gelen ve yine o işyerinin mahiyetinden veya çalışma konusundan ileri gelen kazadan doğmuş olursa; buna (vazife malullüğü) ve bunlara uğrayanlara (vazife malulü ) denir.> hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 56 ncı maddesinde muvazzaf, yedek ve gönüllü erlerin silah altında bulundukları esnada veya celp ve terhislerinde, sevkleri esnasında vazife malulü olmaları halinde kendilerine aylık bağlanacağı belirtilmektedir. Yine aynı Kanunun 45 nci maddesinde de vazife malullüğünün tanımı getirilmiş bu maddede; bir kimsenin vazife malulü sayılabilmesi ve bu nedenle kendisine aylık bağlanabilmesi için maluliyetin, görevin ifası sırasında ve görevin neden ve etkisiyle oluşmasının gerekeceği belirtilmiştir.

Yukarıdaki amir hükümlerde açıkça ifade edildiği üzere; iştirakçilerin her ne sebep ve suretle olursa olsun, vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklarının görevlerinin sebep ve tesirleriyle meydana gelmesi halinde, buna vazife malullüğü, bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denileceği hüküm altına alınmıştır.

5434 Sayılı Kanunun 45 nci maddesinde düzenlenmiş olan vazife malullüğü; dava konusu hastalığın vazifenin yapıldığı sırada vazifeden doğmuş olma ve madde kapsamında belirtilen iş veya hizmetlerden doğmuş olma şartlarına bağlanmıştır. Bu bağlamda davacıda mevcut hastalığın kesinkes bu şartlar kapsamında oluştuğu veya ortaya çıktığının somut delillerle ortaya konulması gerekmektedir.

Açıklanan bu mevzuat hükümlerine nazaran; GATA Sağlık Kurulunun 17.07.2006 tarih ve 2 No.lu Ek Raporunda, <davacının Diabetes İnsipidus hastalığına yaralayıcı kafa travmasının yol açtığını kanıtlamak mümkün değildir.> şeklinde karar verilmesine karşın; <hastalığa tıbben yol açan faktörler arasında yer alabilir.> ifadesine yer verilmiş olması ile birlikte davacının hangar temizliği için birlik komutanlığınca görevlendirildiği, bu görevi ifa ederken ayağının kayması sonucu düştüğü ve kafa travması geçirdiği, şikayetlerinin kafa travmasına bağlı olarak geliştiği, yapılan muayene ve tedaviler sonucu askerliğe elverişsiz hale geldiği anlaşılmakla, davacının maluliyetine neden olan rahatsızlığın vazifenin sebep ve tesiri ile meydana geldiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Davacıya vazife maluliyet aylığı bağlanmama işleminin İPTALİNE (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı