Sözlük Kolleksiyonuna olan merakımdanmıdır, yoksa öğrenme merakımdanmıdır bilmiyorum ama bundan bir kaç gün önce internette “Rechtstürkisch”(hukuki Türkçe diye çevirebiliriz) diye Almanca – Türkçe, Türkçe – Almanca bir sözlüğe gözüm takılınca, hemen gidip ısmarladım.

Yeni bir sözlüğe sahip olmanın sevinci ile kitapçıdan aldıktan sonra, hemen sözlüğümü karıştırmaya başladım. Sözlüğümün hatalarla dolu olduğunu görünce hayal kırıklığım büyük oldu, bir yandanda içime büyük bir şüphe düştü, yoksa benmi Almancayı ve Türkçeyi bilmiyorum diye. Allahtanki evde benimmi yoksa yeni sözlüğümünmü haklı olduğunu ortaya koyacak diğer sözlükler vardı, ve bu sözlükler beni yeni sözlüğüme karşı galip ilan etti.

Verdiğim 15.- Euroyu boşa gitmiş saymıyorum, sözlüklere olan güvenimin sarsıldığınıda söyleyemem ama 15.- Euro verip bu sözlüğü alan yüzlerce insana acıyorum. Birde asıl anlamlarından saptırılmış Türkçe ve Almanca hukuk dilleri var ortada. Verilen zararın telafisi mümkünmü bilmiyorum? Bu konuda bir tartışma açılırsa ve çözüm yolları önerilirse menun olurum.
Olayın boyutunu belirtmek için birkaç örnek veriyorum. Kalın yazı ile belirtilen kavramlar ve karşılıkları “Rechtstürkisch” den alınma. Parantez içinde diğer sözlüklerden alınan doğru karşılık belirtilmiş:

abbuchen: kaydetmek (doğrusu: hesaptan indirmek=Steuerwald, Almanca Türkçe Sözlük)
Abdankung: saltanatın terki (d.: 1. tahtından tacından feragat, 2. istifa, çekilme, 3. terhis, 4. tedfin. Steuerwald)
Abgabe: veriş, verme ( d.: 1. teslim, tevdi.....3. Vergi, resim harç. Steuerwald)
Abgabenordnung: veriş düzen, veriş sistem (d.: Vergi, resim ve harçları düzenliyen Federal Kanun, Almanca Hukuk Terimleri Sözlüğü) Türkçede "veriş düzen ve veriş sistem" diyebileceğimiz bir kavram yoktur. Olsa olsa veriş sistemi ve veriş düzeni olur. Ama onlarda burada kontekse uymuyor çünkü söz konusu olan vergi ve harçlar.
abwerben: ayartmak, kandırmak ( d.: birisinin işçilerini, müşterilerini kandırmak, Steuerwald) Bir kızı, kadını veya erkeği ayartmak ve kandırmak abwerben değildir.
Arbeitsgericht, Arbeitsrecht: çalışma mahkemesi ve çalışma hukuku ( benim bildiğim kadarı ile Türkçede iş mahkemesi ve iş hukuku kavramları kullanılır)

Bann: aforoz (aforoz Bann ın anlamlarından sadece bir tanesidir, kavram hukukta başka anlamda kullanılıyor. Bak: Bannmeile)
Bannmeile: sihir çevresi ( d.: Bannmeile veya Bannkreis: Ferderal ve Federe Devletlerin Yasama Organlarının ve Anayasa Mahkemesinin gösteri yasağı olan çevresi. Bu organların çevresindeki alanda, belirli bir uzaklığa kadar, yapılan gösterilere izin verilmez ve suçtur. Gerekçe bu organların bağımsızca çalışmalarını sağlamaktır. Sihirle ve büyü ile alakası yok)
Insolvenz: aciz, acz ( d.: aciz, iflas, Steuerwald)
Insolvenzgesetz, Insolvenzgericht, Insolvenzverfahren: aciz kanunu, aciz mahkemesi, aciz davası ( benim bildiğim Türk Hukukunda İflas kavramının yerleşmiş olması, aciz kavramı sadece “aciz belgesinde” geçiyor)
Kündigung: ihbar, bildirme ( d.: feshi ihbar, iş akdinin feshini ihbar, Steuerwald)
Popularklage: kamu davası (d.: latince populus: halk, sadece bir olaydan zarar görenlerin değil, herkesin açabileceği dava, dava açılmadan önce davanın caiz olduğuna dair bir karara ihtiyaç var. Türkçedeki kamu davasının karşılığı Almancada Savcının kamu adına açtığı: öffentliche Klage dir)
256 Sayfalık sözlüğün hepsini ve tesbit ettiğim hataların hepsini yazmaya gerek yok zannedersem.

Günün birinde yukarıda belirttiğim dahiyane kavramların Türk Hukukuna girdiğini görürsek şaşırmıyalım. Nede olsa başkalarından birşeyler almaya meraklıyız. Almanyada bu gerçekleşmiş bile; belirttiğim sözlükten alınan kavramlarla yapılan çeviriler var.

Pardon gözüme şimdi takıldı, yazmadan duramıyacağım: “sır saklama sorunluluğu ” Anlamını bilen varsa bildirsin lütfen.
Saygılarımla