Alıntı: Yazan Av. Hulusi Metin İçinde “Sıcak” ve “köpek” sözcüklerinin geçmesine rağmen, “Hot Dog”, Türkçeye “sıcak köpek” diye değil ! “Sosisli Sandviç” olarak çevrilir. Hiç kimse “Hot Dog” kavramının tam olarak nereden geldiğini bilmese de … “Sosisli sandviç” anlamında kullanılır ve kimsenin aklına “Sıcak köpek” gelmez!

Sayın Av. Hulusi Metin,
yazdıklarınız bana bir arkadaşın Almanlara 'Du hast den Vater gegessen' demesini hatırlattı. Du hast den Vater gegesseni Türkçeye çevirdiğimizde çıkan anlam şu: Sen babayı yedin. Babasını nasıl yediğini anlıyamıyan Alman şaşkın şaşkın etrafına bakınırken söylediğinizi başka bir terimle anlatmaya çalışıp 'Du hast die Pille geschluckt' derseniz adamı tamamaen çileden çıkarmış olursunuz. Du hast die Pille geschluckt Türkçedeki 'Hapı yuttun' teriminin kelime olarak Almancaya çevrilmesidir. Adam size derki 'sen ne anlatıyorsun, ben hap falan yutmadım, kendin de görüyorsun'. Baba yemekle ile hap yutmak arasındaki bağlantıyı da nereden çıkardın, durup duruken?

Du hast den Vater gegessen'in yerine Almana derseniz ki 'Du kommst in die Teufelsküche' adam ne dediğiniz anlar ve kötü bir duruma geleceğini belirttiğinizden dolayı size teşekkür eder. İn die Teufelsküche kommen'in kelimesi kelimesine çevirisi: Şeytan mutfağına gelmek/şeytan mutfağına düşmektir. Şeytan mutfağında günahı olanlar düşer. Babayı yemek, hapı yutmak ve şeytan mutfağına düşmenin ortak içeriği zor duruma düşmektir.

Belirtmek istediğim:
Bir dilden diğer dile çevirilerde, kelimeler veya cümleler değil, kelimelerin ve cümlelerin arkasında yatan kavramlar, içerikler önemlidir. 'Hot Dog' içerik olarak 'Sosili Sandviç' anlamına geliyorsa ve ister hot dog, ister sosisli sandviç diyelim, akla ekmek arasına yerleştirilmiş soslu bir sucuk geliyorsa, kavramlarda bir anlaşma/uyuşma vardır. İngilizler Hot Dog derken sosisli sandviç kast ediyor biz sosisli sandviçten ekmek arası balık anlıyorsak, ortada bir kavram kargaşası vardır.

Aynı durum de lege ferenda için geçerli. El alem de lege ferenda dan bir positif hukuk kavramı olarak bahsediyor, biz ise bu kavramı Türkçeye genel anlamda 'olması gereken hukuk bakımından' anlyorsak ve kavramı ideal hukuk, doğal hukuk, tabii hukuk anlamında kullanıyorsak ortada bir kavram kargaşası vardır. Bu durumda bir içerik, bir anlam kayması vardır.

Saygılarımla