T.C.
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 1990/2198
K. 1990/5337
T. 6.12.1990
• AKDE AYKIRILIK ( Manevi Tazminat Şartları )
• MANEVİ TAZMİNAT ( Akde Aykırılık Halinde )
• KİŞİLİK HAKLARININ İHLALİ ( Akde Aykırılık Halinde Manevi Tazminat İstenebilmesi İçin )
• KUSURUN AĞIRLIĞI ( Akde Aykırılık Dolayısıyla Manevi Tazminat Talebinde )
818/m.24,41,49,98/2
ÖZET : Sözleşmeye aykırılık nedeniyle Borçlar Kanununun 98. maddesinin 2. fıkrası ile aynı Yasanın 49. maddesi hükmü uyarınca manevi tazminat isteminde bulunulması, kanuna ve Yargıtay'ın uygulana gelmekte olan yerleşmiş içtihatlarına ve öğretideki bu doğrultuda oluşan baskın görüşlere uygun bulunmaktadır. Ancak, salt sözleşmeye aykırı davranış, manevi tazminat istemi için yeterli olmayıp, aykırılığın niteliğinden veya özel hal ve şartlar sebebiyle aynı zamanda davacının kişilik haklarının Medenî Kanunun 24. maddesi anlamında zedelenmesi ve bu nedenle de Borçlar Kanununun 41. maddesi hükmü uyarınca haksız bir eylem olarak değerlendirilmesi gerekli olup, ayrıca Borçlar Kanununun 49. maddesi hükmü gereğince kusurun özel ağırlığı da aranmalıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın, ( İstanbul Asliye Birinci Ticaret Mahkemesi )nce görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 7.2.1990 tarih ve 495-445 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı şirketin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları reddedilmelidir.

2- Davacı taraf davasında, ayrıca 20.000.000 TL. manevi tazminat isteminde de bulunmuş ve mahkemece de bilirkişi raporuna dayanılarak, istem doğrultusunda karar verilmiştir.

Ancak, burada çözümlenmesi gereken husus, sözleşmeye aykırı davranış nedeniyle manevi tazminat isteminde bulunma olanağı olup olmadığı ve mevcutsa şartlarının neler olduğudur.

Borçlar Kanununun 98. maddesinin 2. fıkrasında aynen; "haksız fiillerden mütevellit me'suliyete müteallik hükümler kıyasen akde muhalif hareketlere de tatbik olunur" denilerek, sözleşmeye aykırı davranışlar nedeniyle manevi tazminat isteminde bulunabileceğini açıkca kabul etmektedir.

Sözleşmeye aykırılık nedeniyle Borçlar Kanununun 98. maddesinin 2. fıkrası yollaması ile aynı Kanunun 49. maddesi hükmü uyarınca manevi tazminat isteminde bulunulması, kanuna ve Yargıtay'ın uygulana gelmekte olan yerleşmiş içtihadına ve öğretideki bu doğrultuda oluşan baskın görüşlere uygun bulunmaktadır.

Ancak, salt sözleşmeye aykırı davranış, manevi tazminat istemi için yeterli olmayıp, aykırılığın niteliğinden veya özel hal ve şartlar sebebiyle, aynı zamanda davacının kişilik haklarının Medenî Kanunun 24. maddesi anlamında zedelenmesi ve bu nedenle de Borçlar Kanununun 41. maddesi hükmü uyarınca, haksız bir eylem olarak değerlendirilebilmesi gerekli olup, ayrıca Borçlar Kanununun 49. maddesi hükmü gereğince kusurun özel ağırlığı da aranmalıdır.
Somut olayımızda, yukarıda açıklanan hususların oluştuğu kanıtlanmadığı gibi dosya kapsamından da söz konusu şartların oluştuğu anlaşılmaktadır.

Mahkemece bu hususlar gözardı edilerek, noksan inceleme ve yanlış değerlendirmeye dayanılarak, yazılı şekilde davacı tarafın 20.000.000 TL. manevi tazminat isteminin de kabulü ile bu miktara hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.

SONUÇ : Yukarıda birinci bendde yazılı nedenlerle davalı vekilinin yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine, ikinci bendde yazılı temyiz itirazının kabulüyle hükmün ( BOZULMASINA ), kendisini duruşmada vekille temsil ettiren davalı yararına tayin ve takdir olunan 24.800 TL. duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı şirkete verilmesine, istek halinde ödediği temyiz peşin harcının temyiz eden davalıya geri verilmesine, 6.12.1990 gününde oybirliğiyle karar verildi.