T.C. YARGITAY
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu

Esas: 1940/32
Karar: 1941/28
Karar Tarihi: 28.07.1941

ÖZET: Vaziyeti umumiyesinde bir hususiyet hasıl olan Hatay Muhitinde tanzim edilmiş olan müdayene senetlerinde altın paranın muadili Suriye parasının miktarı yazılı olmasına nazaran bu gibi istikrazlarda altın akçenin mi yoksa mukabili olarak gösterilen Suriye parasının mı Türk evrakı nakdiyesine tahvili iktiza edeceği hususlarında taraflar arasında tekevvün ve tahaddüs edip kanuni kaide ve hükümlerin tatbiki suretiyle müdafaa ve muhakemeyi istilzam eden ihtilafların tetkik ve intacı, vazifesi mezkur kanunla tayin ve tahdit edilen tetkik mercilerinin vazifeleri dışında kaldığından tevlit ettiği niza ve ihtilafların hal ve faslı mahkemeye ait bulunan bu kail alacakların ilamsız takip yoluyla icra dairelerince tahsili cihetine gidilemeyeceğine karar verildi.

(818 S. K. m. 83) (2004 S. K. m. 47)

Alacağı altın olan alacaklıların icrai takipleri üzerine bu güne kadar altın alacağın aynen veya piyasa mucibince evrakı nadiye hesabiyle tutarının tahsili suretiyle muamele ifa olunmakta ise de altın paranın her hangi kıyemi bir mal mesabesinde olduğu ahiren tevhidi içtihat kararıyla takarrür etmiş olup zaman zaman kıymetinde tefavüt hasıl olan bir malın değerinin icra marifetiyle tahsili talebi para borcuna münhasır bulunan ilamsız takiplere mevzu teşkil etmemekle beraber altın alacakların hangi tarihteki kıymeti yani mukavele veya vadenin hulul ettiği yahut tahsil zamanlarındaki değeri mi ve altın işlerinde hususiyet arzeden Hatay muhitindeki alacakların Suriye veya altın parasının evrakı nakdiye hesabıyla tutarı mı lazım gelip gelmeyeceği ve Hatay Hükümeti zamanında paraya müteallik neşrolunan kanun ve kararnamelerin eski hadiselerde tatbiki icap edip etmeyeceği hususlarında taraflar arasında husule gelen ihtilafların hal ve faslı müdafaa ve muhakemeyi mucip bir şekil iktisap etmiş ve salahiyeti İcra ve iflas Kanuniyle tahdit edilmiş bulunan icra tetkik hakimlerinin böyle hukuki kaide ve hükümlerin tatbikini istilzam eden hadiseleri tetkike salahiyeti olamıyacağı mülahazasıyla teessüs eden eski ve devamlı içtihadın yukarda yazılı sebeplerden dolayı değiştirilmesine zaruret hasıl olmuş olduğundan bu suretle tahaddüs eden içtihat ayrılığının tevhidi içtihat yolu ile halli İcra ve İflas Dairesi Reisliğinin 4/7/941 tarih v e627 sayılı müzekkeresiyle istenilemisne mebni 9/7/941 tarihinde toplanan Heyeti Umumiyeye 43 zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten ve mezkur müzekkere okunduktan ve hadise daire reisi tarafından izah edildikten sonra söz alan;

1. Reis; iki adet tevhidi içtihat kararıyla keyfiyet zımnen halledilmiştir. Şu olsun bu olsun demiyoruz, yalnız tetki mercileri bakabilir mi?

Niyazi; Re'sen tanzim olunan senetler de mi mahkemeye gidecektir?

Sait; Eshabı mesaliha suluh veya asliye mahkemesine git demek doğrumudur? Yeniden bir yol açmış oluyoruz.

Abdullah; Re'sen tanzim olunan senetler sureti kat'iyede ilam mahiyetinde değildir, demeleriyle neticede:

Altın paranın her hangi kıyemi bir mal hükmünde olduğu Temyiz Mahkemesi Umumi Heyetince 29/1/941 tarihinde tevhidi içtihat suretiyle kararlaştırılmış olup takarrür eden işbu içtihada göre İcra ve İflas Kanununun 47. maddesi mucibince para borcunun ödenmesine ve teminatın verilmesine münhasır bulunan ilamsız takiplere müteallik hükümlerin altın alacaklar hakkında tatbikine kanuni cevaz olmamakla beraber mukavelenin yapıldığı, ya vadenin hulul ettiği veyahut tediye edileceği zamandaki kıymetlerden hangisinin lazım geleceği ve bundan başka vaziyeti umumiyesinde bir hususiyet hasıl olan Hatay Muhitinde tanzim edilmiş olan müdayene senetlerinde altın paranın muadili Suriye parasının miktarı da yazılı olmasına nazaran bu gibi istikrazlarda altın akçenin mi yoksa mukabili olarak gösterilen Suriye parasının mı Türk evrakı nakdiyesine tahvili iktiza edeceği hususlarında taraflar arasında tekevvün ve tahaddüs edip kanuni kaide ve hükümlerin tatbiki suretiyle müdafaa ve muhakemeyi istilzam eden ihtilafların tetkik ve intacı, vazifesi mezkur kanunla tayin ve tahdit edilen tetkik mercilerinin vazifeleri dışında kaldığıdan tevlit ettiği niza ve ihtilafların hal ve faslı yukarda yazılı sebeplerden dolayı mahkemeye ait bulunan bu kail alacakların ilamsız takip yoluyla icra dairelerince tahsili cihetine gidilemeyeceğine ekseriyetle 09.07.1941 tarihinde karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************
www.sinerjias.com.tr