Harici Satış Durumunda,Mevcut Sicilin Terkini ve Alıcı Adına Oluşturulması Konusundaki Davaların İdari Yargıda Çözümlenmesi Gerektiğine Dair ;

19.HD 23.10.2003

2004/13037 2005/ 863

" ... Davacı vekili,davalının sahibi bulunduğu,33 S 0016 plakalı aracı,18.6.1999 tarihinde şahitler huzurunda protokol ile müvekkilinin bedelini ödeyerek satın aldığını,ancak,davalının protokol şartlarını yerine getirmediğini,ihtarnamenin sonuçsuz kaldığını iddia ederek müvekkilinin zilyedi bulunduğu plakanın adına tescilini talep ve dava etmiştir.

... Mahkemece,iddia,savunma ve toplanan delillere göre davalının sahibi bulunduğu servis plakasını tanıklar huzurunda bedelini alarak 18.6.1999 tarihli protokol ile davacıya sattığı,davacının plakayı satın aldığı tarihten beri fiilen kullandığı,(zilyetliği devraldığı) başvuru ve ihtara rağmen davalının plakanın davacı adına tesciline yanaşmadığı ve protokol ile iddianın aksinin davalı yanca ispatlanamadığı gerekçesiyle 33 S 0016 plakalı aracın davacı adına tesciline,karar kesinleştiğinde ilamın ilgili trafik tescil müdürlüğüne tevdiine dair verilen karar ,davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacının plaka tesciline ilişkin talebi idarenin belli bir tasarrufta bulunmasını sağlamaya yöneliktir. İdareyi tasarruf işlemi yapmaya zorlayıcı bu yöndeki talepler hakkında idare aleyhine idare mahkemesinde dava açılabilir
Kişi aleyhine belirtilen nitelikte bir taleple ilgili dava açılamaz.Mahkemece davanın bu nedenle reddi gerekirken(görevsizlik kararı verilmesi gerekirken) yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Sonuç : Yukarıda açıklanan nedenlerleHÜKMÜN BOZULMASINA,"

Uygulamada,harici satış protokolü ve özellikle oto galerileri aracılığıyla yapılan satışı mütekaip zilyetlik te devredilmişse,mülkiyetin tesbiti ve kayıtların değiştirilmesi hususunda bu yönde açılıp kabul edilen davalar ve değişen kayıtlar mevcuttur. Genel olarak,akdin şartlarının her iki tarafça ifa edilmiş olması halinde artık akde geçerlilik tanınacağı ve en azından işleten sıfatının tayininde ölçü olarak aranan : araç üzerinde fiili hakimiyetin bulunması,aracı fayda ve zararı kendi nam ve hesabına kullanmak ve ekonomik olarak yararlanmak hususundaki ölçülerin belirlenmesinde ve hukuki sorumluluğun tayininde bu harici protokol ve zilyetliğin
devredilmiş bulunması önemli olacaktır.