T.C. YARGITAY
14.Hukuk Dairesi

Esas: 2004/8348
Karar: 2005/58
Karar Tarihi: 11.01.2005

ÖZET: Mahkemece 664 parsel sayılı taşınmaz maliklerine usulünce tebligat yapılarak taraf teşkili sağlandıktan sonra 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazlar ile 664 parsel sayılı taşınmazın ortak sınırından geçit kurulma olanağının bulunup bulunmadığı irdelenerek, geçidin ortak sınırdan kurulabileceğinin saptanması halinde fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi uyarınca 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazlar ile 664 parsel sayılı taşınmazdan eşit miktarda yer alınmak suretiyle geçidin bu ortak sınırdan kurulması gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.

(4721 S. K. m. 747)

Dava: Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24.9.2002 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; bozma ilamına uyularak, davanın kabulüne dair verilen 13.5.2004 günlü hükmün Yargıtay’ca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı A. Uzun ve A. Öztürk vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 11.1.2005 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalılar vekili Av. M. Özdemir ile karşı taraf davacı vekili Av. Ş. Uğur geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi. Duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Karar: Dava, Medeni Kanunun 747. maddesi uyarınca geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.

Davacı 665 parsel sayılı taşınmazı yararına 664 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasını istemiş, yargılamalar sırasında 661 ve 663 parsel sayılı taşınmaz malikleri de harçsız dilekçe ile davaya dahil edilmiştir. Yerel mahkemece, davacıya ait 665 parsel sayılı taşınmaz yararına 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazlardan geçit hakkı verilmesine dair hüküm Dairemizce, özetle <... 661 ve 663 parsel sayılı taşınmaz malikleri hakkında ya usulünce dava açılıp eldeki dava ile birleştirilmeli ya da usul ekonomisi açısından harcı da verilmek suretiyle aynı davaya dahil edilmelerinin sağlanması...> gereğine değinilerek bozulmuştur.

Mahkemece bozma ilamına uyularak 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazlar hakkında verilen dahili dava dilekçesinin harcının davacı tarafça yatırılması sağlandıktan sonra davacıya ait 665 parsel sayılı taşınmaz yararına, 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazlardan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiş; hüküm, davalı 663 parsel sayılı taşınmaz maliki A. Uzun ve 661 parsel sayılı taşınmazın paydaşı A. Öztürk vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Geçit hakları kurulurken tarafların yarar ve zarar dengesi, fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesine göre belirlenmeli, genel yola çıkmak için davacının ihtiyacını karşılayacak birden fazla seçenek varsa, mutlaka ona en yararlı ve en az masraflı olacak yerden değil, geçit vermekte yükümlü olanlardan da en az zarar görecek olanın veya olanların da durumu dikkate alınarak ulaşılacak sonuca göre bu ihtiyaç karşılanmalıdır.

Somut olayda; Aleyhine geçit kurulan 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazların yüzölçümleri ile bu taşınmazların kuzeyinde bulunan ve aleyhine dava açılan ancak maliklerine usulünce tebligat yapılmayan 664 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün birbirine yakın olduğu anlaşıldığından geçidin tamamen 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazlardan kurulması bu taşınmazlar aleyhine daha fazla külfet yüklenmesine neden olacaktır.

Bu nedenle, mahkemece 664 parsel sayılı taşınmaz maliklerine usulünce tebligat yapılarak taraf teşkili sağlandıktan sonra 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazlar ile 664 parsel sayılı taşınmazın ortak sınırından geçit kurulma olanağının bulunup bulunmadığı yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda irdelenerek, geçidin ortak sınırdan kurulabileceğinin saptanması halinde fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi uyarınca 661 ve 663 parsel sayılı taşınmazlar ile 664 parsel sayılı taşınmazdan eşit miktarda yer alınmak suretiyle geçidin bu ortak sınırdan kurulması gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.

Kabule göre de; saptanan geçit bedelinin karar kesinleştiğinde hak sahiplerine ödenmek üzere hüküm tarihinden önce depo ettirilmemesi de ayrıca doğru görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda yazılı nedenlerle; temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 400 YTL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı A. Uzun ve A. Öztürk'e verilmesine, 11.01.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************