Paylı mülkiyette paydaşlardan birisinin veya birkaçının ihtiyacı için pay veya paydaş çoğunluğu ile tahliye davası açılabilir.
(İçt.Bir.Kararları kanun hükmü gibi uyulması gereken kararlardandır)

T.C.

YARGITAY

İÇTİHADI BİRLEŞTİRME GENEL KURULU

E. 1955/12

K. 1955/18

T. 6.5.1955

• MÜŞTEREK MÜLK ( Kiraya Verilen Gayrimenkulün Hissedarlarından Birinin Mecura Olan İhtiyacı Sebebiyle Müstecir Aleyhine Açılan Dava )

• KİRAYA VERİLEN GAYRİMENKUL ( Taşınmazın Hissedarlarından Birinin Mecura Olan İhtiyacı Sebebiyle Müstecir Aleyhine Açılan Dava )

• YÖNETSEL İŞLEMLER ( Müşterek Mülkiyette Tahliye Davası Açmak İçin Müşterek Mülkün Yarısından Çoğuna Malik Olma Koşulunun Aranması )

• TAHLİYE DAVASI ( Müşterek Mülkiyette Dava Açabilmek İçin Mülkün Yarısından Çoğuna Malik Olma ve Sayı Bakımından Çoğunlukta Bulunma Koşulu Aranması )

743/m.624

21.6.1944 g. ve E. 1944/30 K. 1944/24 s. Yg. İçt. Bir. K.

27.11.1946 g. ve E. 1943/28 K. 1946/15 s. Yg. İçt. Bir. K.

ÖZET : Gereksinme nedeniyle kiracıya karşı boşaltma davası açabilmek için, paydaşların, müşterek mülkün yarısından çoğuna malik olmaları ve sayı bakımından çoğunlukla bulunmaları ve bunların oybirliği gerekir.

DAVA : Müşterek mülkiyete mevzu olup ta kiraya verilmiş bulunan bir gayrimenkulün hissedarlarından birinin mecura olan ihtiyacı sebebiyle müstecir aleyhine açacağı tahliye davalarında dava hakkının tayini için Medeni Kanunun 624 üncü maddesinin son fıkrası mı yoksa aynı Kanunun 625 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmünün mü tatbik edileceği hususunda Altıncı Hukuk Dairesinin 2.10.1953 tarih ve 7237/4931 ve 26.10.1953 tarih ve 7609/5451 sayılı kararlariyle aynı dairenin 12.3.1954 ve 2068/1556 ve Hukuk Umumi Heyetinin 9.12.1953 tarih ve 72/62 sayılı kararları arasında içtihat mübayeneti bulunduğu Altıncı Hukuk Dairesi Reisliğinin 2.4.1955 tarih ve yirmibir sayılı tezkeresiyle bildirilmiş ve ihtilafın içtihadı birleştirme yoliyle halli istenilmiş ve hususi daire kararları arasında mübayenet olduğu gibi Hukuk Umumi Heyetinin bir kararı ile de hususi daire kararları arasında da içtihat ihtilafı görülmüş olduğundan İçtihadı Birleştirme Umumi Heyetince tetkik ve yukarıda tarih ve numaraları yazılı ilamlar arasında içtihat mübayeneti mevcut olduğu tespit olunduktan sonra keyfiyet müzakere edildi.

KARAR : Medeni Kanunun 624 üncü maddesi müşterek şeyin idare tarzını tanzim etmekte olup bu idari tasarruf fiili ve hukuki sahalarda kendini gösterir ( Bina idaresi, arazi idaresi gibi ). Bu maddenin son fıkrası daha ziyade mühim olan idari tasarrufların icra salahiyetini tayin eder. 625 inci maddesinin ikinci fıkrasında ise müşterek şeyin intifa tarzının tebdili bahis mevzuu olmaktadır. İntifa tarzının değişmesi o şeyde esaslı bir değişiklik yapmakla kabildir. Mecur hissedara tahsis edilmekle kira getirme vasfını kaybetmez.

Müşterek şey evvelce kiraya verilmek şeklinde idare edilirken bu defa bu idare tarzı değiştirilerek yerine hissedara tahsis edilme şekli ikame edilmiş olur. Bu halde bu tasarrufla mecurun hali aslisi değişmiş olmaz. Kendisine tahsis edilen hissedar yine o müşterek şeyi olduğu gibi kullanacak, yani mesken ise mesken ticarethane ise yine ticarethane olarak intifa edecektir. Daha ziyade mühim olan bu idari tasarrufun muteber olabilmesi için müşterek mülkün yarısından fazlasına malik ve adet itibariyle de ekseriyet teşkil eden hissedarların muvafakati kafidir. Akaliyette kalan hissedar veya hissedarlar her vakit şuyuun izalesini istemek suretiyle haklarını koruyabilirler. Bu bakımdan akaliyette kalan hissedarlar için intifa tarzının tebdili hali hadis olmuş addolunamaz. Tasarrufun mahiyetine nazaran bu kabil hadiselerde dava hakkının tayin için Medeni Kanunun 625 inci maddesinin ikinci fıkrası değil 624 üncü maddesinin son fıkrasının tatbiki icap eder.

Netice; Müşterek mülkiyete mevzu olup ta ilerdenberi kirayı verilmek suretiyle idare edilen bir gayrimenkulün hissedarlarının bir veya bir kaçının mecura olan ihtiyacı sebebiyle müstecir aleyhine tahliye davası açabilmeleri için Medeni Kanunun 624 üncü maddesinin son fıkrası gereğince müşterek mülkün yarısından fazlasına malik olan ve adet itibariyle de ekseriyeti teşkil eden hissedarların bu hususta reylerinin içtima etmiş bulunması lazım ve kafi gelmekte olduğuna ilk müzakerede üçte iki ekseriyetle 6.5.1955 tarihinde karar verildi.