T.C.

YARGITAY

HUKUK GENEL KURULU

E. 2001/6-1169

K. 2001/1174

T. 26.12. 2001


• ŞUF'A HAKKININ DOĞMAMASI ( Miras Hukuku ile İlgili Amaçlarla Yakın Akrabaya Gerçekte Bağışlanan Müşterek Mülkiyet Payının Satış Gibi Gösterilmesi )

• YAKIN AKRABAYA BAĞIŞLANAN TAŞINMAZIN TAPUDA SATIŞ GÖSTERİLMESİ ( Şuf'a Hakkının Doğmaması )

• MUVAZAALI İŞLEMLE YAKIN AKRABAYA BAĞIŞIN TAPUDA SATIŞ GÖSTERİLMESİ ( Şuf'a Hakkının Doğmaması )

• BAĞIŞ SÖZLEŞMESİNİN MİRAS HUKUKUYLA İLGİLİ AMAÇLARLA SATIŞ GÖSTERİLMESİ ( Şuf'a Hakkının Doğmaması )

• MİRAS HUKUKUYLA İLGİLİ AMAÇLARLA YAKIN AKRABAYA MÜŞTEREK TAŞINMAZ PAYI BAĞIŞININ SATIŞ OLARAK GÖSTERİLMESİ ( Şuf'a Hakkının Doğmaması )

743/m.659

ÖZET : Yibk.nun 27.3.1957 gün ve 1956/12-1957/2 sayılı kararı uyarınca müşterek mülkiyette, paydaşın payını yakın akrabaya temliki halinde görünüşte satış sözleşmesi yapılsa bile gerçekte miras hukuku ile ilgili amaçların ya da bağışlama gibi düşüncelerin hakim olduğu durumlarda, önalım ( şufa ) Hakkı doğmaz.
DAVA : Taraflar arasındaki "Şufa ( önalım )" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Polatlı Asliye 1. Hukuk Mahkemesi'nce davanın reddine dair verilen 20.12.2000 gün ve 2000/41-501 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 13.3. 2001 gün ve 2001/1857-2067 sayılı ilamiyle; ( ...Dava şufalı payın iptali istemine ilişkindir. Mahkeme davayı reddetmiş, hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.
Davacı, dava dilekçesinde dava konusu parseller üzerindeki davalılar adına kayıtlı şufalı payların iptali ile adına tescilini istemiştir.
Davalı, dava konusu parsellerin kök muristen kaldığını, aralarında fiili taksim yapıldığını, satış bedelinin tapuda gerçek bedelin altında gösterildiğini, davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme tapudaki işlemin hibe olduğunu yakın akrabalar arasındaki yapılan satışlarda şufa hakkının doğmayacağını belirterek davayı reddetmiştir.
Şufalı paylar davalıya 18.1.2000 tarihinde satılmış, işbu dava da 1 aylık yasal süre içerisinde açılmıştır.
Davalı vekili savunmalarında müvekkilinin payları satın aldığını belirtmiş hibe savunmasında bulunmamıştır. Davalı tarafından ileri sürülmeyen hususlar nazara alınamayacağından mahkemenin talep dışına çıkarak karar vermesi hatalı olduğundan hükmün bozulması gerekmiştir.... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davacı vekili
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, davalı adına kayıtlı şufalı payların iptali ile davacı adına tescili istemine ilişkindir.
Mahkemenin, davanın reddine ilişkin verdiği kararı, Özel Dairece, davalı vekilinin savunmalarında müvekkilinin payları satın aldığını belirttiği, hibe savunmasında bulunmadığı, davalı tarafından ileri sürülmeyen hususlar nazara alınamayacağından mahkemenin talep dışına çıkarak karar vermesinin doğru olmadığı gerekçe gösterilerek bozulmuştur.
Ancak davalı vekili 24.4.2000 günlü beyan ve delil bildirme dilekçesiyle YİBK.nun 27.3.1957 gün ve 1956/12-1957/2 sayılı kararı uyarınca ortak mülkiyette, paydaşın payını yakın akrabaya temliki halinde görünüşte satış sözleşmesi yapılsa bile gerçekte miras hukuku ile ilgili amaçların ya da bağışlama gibi düşüncelerin hakim olduğu durumlarda önalım ( şufa ) hakkının doğmayacağını belirtmiştir.
O nedenle, davalı vekili beyanı ve az yukarıda anılan YİBK. Kararı uyarınca, yerel mahkemenin yakın akrabalar arasında yapılan temlik nedeniyle önalım ( şufa ) hakkının doğmayacağı yolundaki direnmesi yerindedir. Ne var ki davalı delilleri ve savunması yönünden Dairesince inceleme yapılmadığından bu yönlerin incelenmesi için dosya Özel Dairesine gönderilmelidir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle direnme uygun olduğundan işin esasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 6. HUKUK DAİRESİNE gönderilmesine, 26.12. 2001 gününde oybirliği ile karar verildi.