- Siyaset

Yasalar siyasetciler tarafindan tasarlanmakta. Zaten bastan beri hukuk ile siyaset birbirine bagli oluyor bu sekilde. Ne bagimsizligindan bahsedebiliriz?

- Ideoloji

Eger muzaffererdogan'in ideoloji tanimindan yola çikarsak (dünya görüsü) hukukun ideoloji tarafindan etkilesimi konusunda somut örnekler verilebilir:

1. Escinsel evlilik. Kamu oyu, veya çogunlugun görüsü, yasallasmaya sicak bakinca Hollanda, Belçika ve Ispanya'da halkin ve siyasi çogunlugun destegi ile escinsel birliktelikler yasal bir çerçeve ile donatildi. Farkli ideolojik bakis açisi olan ülkelerde bu imkansiz görünüyor.

2. Insan haklari. Bati ideolojisi birey merkezli oldugu için bunu birey haklari olarak algilamakta ve 1948 Birlesmis Milletler Insan Haklari Antlasmasi, 1950 Avrupa Insan Haklari Sözlesmesi bu ideolojinin ürünü.
Diger taraftan örnegin Afrika ülkelerinde ideoloji kabile/toplum merkezli ve alternatif olarak Banjul African Charter on Peoples's Rights tasarlandi: milletlerin haklari burada temel unsur.

Simdilik daha fazla uzatmadan üstedekilerden su sonuç çikarilabilir: bu konuda bagimsizlik bir ütopik ülküdür, bagimsizlik her zaman gaye olmalidir ama etkilesim kaçinilmazdir. Belkide belirli bir ölçüde bu etkilesim gereklidir çünkü sonuçta hukuk kisiler arasi iliskileri yönetmekte.