|
|
|
|
|
|
|
|
T.C.
YARGITAY
HUKUK DAİRESİ 1
Esas No.
2004/4422
Karar No.
2004/5460
Tarihi
10.05.2004
1086-HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU (HUMK)/288/292/293
4721-TÜRK MEDENİ KANUNU (MK)/683
ELATMANIN ÖNLENMESİ VE ECRİMİSİL
KİRA SÖZLEŞMESİ
YAZILI DELİL
ÖZET
ÖZEL YASA HÜKÜMLERİ SAKLI KALMAK KOŞULUYLA, GEREK TAŞINIR GEREKSE TAŞINMAZ MALLARA İLİŞKİN KİRA SÖZLEŞMELERİNİN GEÇERLİ OLMASI HİÇBİR BİÇİM KOŞULUNA BAĞLI DEĞİLDİR.KİRA SÖZLEŞMELERİ YAZILI VEYA SÖZLÜ YAPILABİLECEĞİ GİBİ ZIMNİ ( ÜSTÜ KAPALI )OLARAKTA VUCUDA GETİRİLEBİLİR. YETERKİ TARAFLAR KİRA SÖZLEŞMESİNİN ESASLI UNSURLARINDA ANLAŞMIŞ OLMALARI GEREKİR.ANCAK HUMK.NUN 288.MADDESİ UYARINCA L.L.1998 TARİHİNDEN İTİBAREN 40.000.000 LİRAYI AŞAN ( 23.6.1996 GÜN VE 4146 SAYILI YASAYA GÖRE )SÖZLEŞMELER HAKKINDA TANIK DİNLENİLEBİLMESİNE OLANAK YOKTUR; KİRA SÖZLEŞMESİNİN VARLIĞI, ANCAK YAZILI DELİLLE İSPAT EDİLEBİLİR. HEMEN BELİRTİLMELİDİR Kİ, SÖZÜ EDİLEN MİKTAR, YILLIK KİRA TUTARINA BAKILARAK BELLİ EDİLİR.SÖZLÜ KİRA SÖZLEŞMESİ KURULDUĞU YOLUNDAKİ SAVUNMANIN,İLGİLİSİNE ( DAVALIYA YADA DAVALILARA )YEMİN TEKLİF ETME HAKKI VEREBİLECEĞİ; AYRICA HUMK.NUN 292 VE 293.MADDELERİNDE DEĞİNİLEN AYRICALIKLARINDA GÖZETİLMESİNİN GEREKECEĞİ KUŞKUSUZDUR
Taraflar arasında görülen davada;
Davacı,kayden maliki bulunduğu 86,87,537 ve 748 parsel sayılı taşınmazlarını,davalının 1990 yılından bu yana bedel ödemeden kullandığını ileri sürüp,elatmanın önlenmesi ve 2001 yılından geriye dönük 5 yıllık toplam 10.168.000.000 TL. ecrimisilin tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacı ile kardeş olduklarını,taşınmazların 3 yıldır kira bedelini davacıya ödeyerek kullandığını belirtip,davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece,taraflar arasında yazılı olmayan kira sözleşmesi bulunduğu, davalının haksız müdahalesinin olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karar,davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla;Tetkik Hakimi raporu okundu,düşüncesi alındı.Dosya incelendi gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Dava,çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi ve ecrimisil isteklerine ilişkindir. Mahkemece,davanın reddine karar verilmiştir. Dosya içeriğinden,toplanan delillerden,çekişme konusu 86,87,537 ve 748 parsel sayılı taşınmazlarda davacının tam ve paylı mülkiyet hakkının bulunduğu,davalının anılan taşınmazlardan 537 parsel sayılı taşınmaz hariç kayda dayalı bir hakkının olmadığı, 537 parselin paydaşlarından bulunduğu;anılan taşınmazların tamamını uzun süreden beri tasarrufu altında tuttuğu görülmektedir.
Davalı, söz konusu taşınmazları kira ilişkisine dayalı olarak kullandığını belirtmiş,mahkemece bu savunmaya itibar edilerek dava reddedilmiştir.
Bilindiği üzere;özel yasa hükümleri saklı kalmak koşuluyla, gerek taşınır gerekse taşınmaz mallara ilişkin kira sözleşmelerinin geçerli olması hiçbir biçim koşuluna bağlı değildir.Kira sözleşmeleri yazılı veya sözlü yapılabileceği gibi zımni ( üstü kapalı )olarakta vucuda getirilebilir. Yeterki taraflar kira sözleşmesinin esaslı unsurlarında anlaşmış olsunlar.Nitekim bu kural l8.3.l942 tarih 37/6 sayılı inançları birleştirme kararında açıkça vurgulanmıştır.
Ne var ki kira ilişkisi bir hukuki fiil ( vakıa )değil,bir hakkın doğumuna,değiştirilmesine veya ortadan kaldırılmasına neden olma niteliği itibariyle bir hukuki işlem ( muamele )dir. Bu nedenle,HUMK.nun 288.maddesi uyarınca l.l.1998 tarihinden itibaren 40.000.000 lirayı aşan ( 23.6.1996 gün ve 4146 sayılı yasaya göre )sözleşmeler hakkında tanık dinlenilebilmesine olanak yoktur; kira sözleşmesinin varlığı, ancak yazılı delille ispat edilebilir.Hemen belirtilmelidir ki, sözü edilen miktar, yıllık kira tutarına bakılarak belli edilir.Sözlü kira sözleşmesi kurulduğu yolundaki savunmanın,ilgilisine ( davalıya yada davalılara )yemin teklif etme hakkı verebileceği; ayrıca HUMK.nun 292 ve 293.maddelerinde değinilen ayrıcalıklarında gözetilmesinin gerekeceği kuşkusuzdur.
Somut olayda,mahkemece kira ilişkisinin varlığı kabul edilirken yukarıda açıklanan ilkeler gözetilmek suretiyle bir araştırma yapılmış değildir.
SONUÇ : Hal böyle olunca,kiracılık savunması yönünden gerekli araştırmanın yapılması,ondan sonra bir karar verilmesi gerekirken,yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir.Davacının temyiz itirazları yerindedir.Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü H.U.M.K.'nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA,alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,10.5.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
YARGITAY
HUKUK DAİRESİ 1
Esas No.
2003/8764
Karar No.
2003/9128
Tarihi
17.09.2003
1086-HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU (HUMK)/288/292/293
İSPAT YÜKÜ
KİRA AKDİ
KİRA İLİŞKİSİNİN VARLIĞININ İSPATI
SÖZLÜ KİRA SÖZLEŞMESİ
ÖZET
KİRA SÖZLEŞMELERİ YAZILI VEYA SÖZLÜ YAPILABİLECEĞİ GİBİ ZIMNİ ( ÜSTÜ KAPALI ) OLARAK DA VÜCUDA GETİRİLEBİLİR. YETER Kİ TARAFLAR KİRA SÖZLEŞMESİNİN ESASLI UNSURLARINDA ANLAŞMIŞ OLSUNLAR. NE VAR Kİ KİRA İLİŞKİSİ BİR HUKUKİ FİİL ( VAKIA ) DEĞİL, BİR HAKKIN DOĞUMUNA, DEĞİŞTİRİLMESİNE VEYA ORTADAN KALDIRILMASINA NEDEN OLMA NİTELİĞİ İTİBARİYLE BİR HUKUKİ İŞLEM ( MUAMELE ) DİR. BU NEDENLE, HUMK.NUN 288. MADDESİ UYARINCA 1.1.1998 TARİHİNDEN İTİBAREN 40.000.000 LİRAYI AŞAN SÖZLEŞMELER HAKKINDA TANIK DİNLENİLEBİLMESİNE OLANAK YOKTUR; KİRA SÖZLEŞMESİNİN VARLIĞI ANCAK YAZILI DELİLLE İSPAT EDİLEBİLİR. HEMEN BELİRTİLMELİDİR Kİ, SÖZÜ EDİLEN MİKTAR, YILLIK KİRA TUTARINA BAKILARAK BELLİ EDİLİR. SÖZLÜ KİRA SÖZLEŞMESİ KURULDUĞU YOLUNDAKİ SAVUNMANIN, İLGİLİSİNE YEMİN TEKLİF ETME HAKKI VEREBİLECEĞİ KUŞKUSUZDUR.
DAVA : Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, kayden maliki bulunduğu 900 parsel sayılı taşınmazı davalıların rızası dışında kullandıklarını bedel ödemediklerini ileri sürüp elatmanın önlenmesi, ecrimisil isteğinde bulunmuştur.
Davalı Hüseyin, dava konusu taşınmazı kira karşılığı kullandığını 2001 yılında davacı ile aralarında sorun çıktığını 2002 yılında başka bir kişinin kullandığını bildirip davanın reddini savunmuştur.
Davalı Reşat, taşınmazı kendisinin hiç kullanmadığını bildirip davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın kira karşılığı kullanıldığı, haksız bir el atmanın olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Dava, elatmanın önlenmesi ve ecrimisil isteklerine ilişkindir. Mahkemece, taraflar arasında kira ilişkisinin varlığından söz edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
Bilindiği üzere, özel yasa hükümleri saklı kalmak koşuluyla, gerek taşınır gerekse taşınmaz mallara ilişkin kira sözleşmelerinin geçerli olması hiçbir biçim koşuluna bağlı değildir. Kira sözleşmeleri yazılı veya sözlü yapılabileceği gibi zımni ( üstü kapalı ) olarak da vücuda getirilebilir. Yeter ki taraflar kira sözleşmesinin esaslı unsurlarında anlaşmış olsunlar. Nitekim bu kural 18.3.1942 tarih 37/6 sayılı inançları birleştirme kararında açıkça vurgulanmıştır.
Ne var ki kira ilişkisi bir hukuki fiil ( vakıa ) değil, bir hakkın doğumuna, değiştirilmesine veya ortadan kaldırılmasına neden olma niteliği itibariyle bir hukuki işlem ( muamele ) dir.
Bu nedenle, HUMK.nun 288. maddesi uyarınca 1.1.1998 tarihinden itibaren 40.000.000 lirayı aşan ( 23.6.1996 gün ve 4146 sayılı yasaya göre ) sözleşmeler hakkında tanık dinlenilebilmesine olanak yoktur; kira sözleşmesinin varlığı ancak yazılı delille ispat edilebilir. Hemen belirtilmelidir ki, sözü edilen miktar, yıllık kira tutarına bakılarak belli edilir. Sözlü kira sözleşmesi kurulduğu yolundaki savunmanın, ilgilisine ( davalıya yada davalılara ) yemin teklif etme hakkı verebileceği; ayrıca HUMK.nun 292 ve 293. maddelerinde değinilen ayrıcalıklarında gözetilmesinin gerekeceği kuşkusuzdur.
SONUÇ : Hal böyle olunca, yukarda belirtilen ilkeler gözetilerek kira ilişkisinin mevcudiyetinin araştırılması sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru değildir. Davacının temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü H.U.M.K.'nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 17.09.2003 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
YARGITAY
HUKUK DAİRESİ 1
Esas No.
2001/3752
Karar No.
2001/5402
Tarihi
01.05.2001
1086-HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU (HUMK)/288/292/293
818-BORÇLAR KANUNU/248
YAZILI DELİLLE İSPAT
YEMİN
KİRA SÖZLEŞMESİNİN İSPATI
TANIKLA İSPAT KURALI
ÖZET
KİRA SÖZLEŞMELERİ, TARAFLARIN ANLAŞMASI SURTİYLE YAZILI VEYA SÖZLÜ YAPILABİLECEĞİ GİBİ ZIMNİ ( ÜSTÜ KAPALI ) OLARAK DA VÜCUDA GETİRİLEBİLİR. ANCAK, KİRA İLİŞKİSİ BİR HUKUKİ FİİL DEĞİL, BİR HAKKIN DOĞUMUNA, DEĞİŞTİRİLMESİNE VEYA ORTADAN KALDIRILMASINA NEDEN OLMA NİTELİĞİ İTİBARİYLE BİR HUKUKİ İŞLEMDİR. BU NEDENLE, HUMK.NUN 288.MADDESİ UYARINCA L.L.1998 TARİHİNDEN İTİBAREN 20.000.000 LİRAYI AŞAN ( 23.6.1996 GÜN VE 4146 SAYILI YASAYA GÖRE ) SÖZLEŞMELER HAKKINDA TANIK DİNLENİLEBİLMESİNE OLANAK YOKTUR; KİRA SÖZLEŞMESİNİN VARLIĞI, ANCAK YAZILI DELİLLE İSPAT EDİLEBİLİR. SÖZÜ EDİLEN MİKTAR, YILLIK KİRA TUTARINA BAKILARAK BELLİ EDİLİR. SÖZLÜ KİRA SÖZLEŞMESİ KURULDUĞU YOLUNDAKİ SAVUNMANIN, İLGİLİSİNE ( DAVALIYA YA DA DAVALILARA ) YEMİN TEKLİF ETME HAKKI VEREBİLECEĞİ; AYRICA HUMK.NUN 292 VE 293. MADDELERİNDE DEĞİNİLEN AYRICALIKLARIN DA GÖZETİLMESİNİN GEREKECEĞİ KUŞKUSUZDUR.
DAVA : Davacı tarafından,davalı aleyhine açılan elatmanın önlenmesi ve ecrimisil davasının yapılan yargılamasında Mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı tarafından Duruşma istemli temyiz edilmekle, duruşma günü olarak saptanan 1.5.2001 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden vekili avukat Ali K. geldi, davetiye tebliğine rağmen temyiz edilen vekili avukat gelmedi yokluğunda duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı,bilahare dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Davacı kayden maliki olduğu 139 parsel sayılı taşınmazdaki 2 nolu bağımsız bölüme elatmanın önlenmesini istemiştir.
Mahkemece davalının uzun yıllardır taşınmazda oturduğu ve kiracı olduğundan bahisle davanın reddine karar verilmiştir.
Gerçekten,dosya içeriğinden toplanan delillerden davalı damadın davacı kayınpederinin muvafakatına dayalı olarak çekişmeli yerde oturmaya başladığı taraflarında kabulündedir. Her ne kadar bilgisine başvurulan davacının kızı ve aynı zamanda davalının eşi olan tanığın davacının işlerinin bozulması üzerine taraflar arasında kira sözleşmesi kurulma girişiminden söz etmişse de dosyaya her hangi bir kira sözleşmesi ibraz edilmiş değildir.
Bilindiği üzere Özel yasa hükümleri saklı kalmak koşuluyla, gerek taşınır gerekse taşınmaz mallara ilişkin kira sözleşmelerinin geçerli olması hiçbir biçim koşuluna bağlı değildir. Kira sözleşmeleri yazılı veya sözlü yapılabileceği gibi zımni ( üstü kapalı ) olarakta vucuda getirilebilir. Yeterki taraflar kira sözleşmesinin esaslı unsurlarında anlaşmış olsunlar. Nitekim bu kural l8.3.l942 tarih 37/6 sayılı inançları birleştirme kararında açıkça vurgulanmıştır.
Nevarki kira ilişkisi bir hukuki fiil ( vakıa ) değil, bir hakkın doğumuna,değiştirilmesine veya ortadan kaldırılmasına neden olma niteliği itibariyle bir hukuki işlem ( muamele )dir.
Bu nedenle,HUMK.nun 288.maddesi uyarınca l.l.1998 tarihinden itibaren 20.000.000 lirayı aşan ( 23.6.1996 gün ve 4146 sayılı yasaya göre ) sözleşmeler hakkında tanık dinlenilebilmesine olanak yoktur; kira sözleşmesinin varlığı, ancak yazılı delille ispat edilebilir.Hemen belirtilmelidirki, sözü edilen miktar, yıllık kira tutarına bakılarak belli edilir.Sözlü kira sözleşmesi kurulduğu yolundaki savunmanın,ilgilisine ( davalıya yada davalılara ) yemin teklif etme hakkı verebileceği; ayrıca HUMK.nun 292 ve 293.maddelerinde değinilen ayrıcalıklarında gözetilmesinin gerekeceği kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca,yukarıda değinilen anlamda bir kira sözleşmesi dosyaya ibraz edilmediği gibi Borçlar Kanunun 248 maddesinde deyimini bulan kiranın esaslı unsurunu teşkil eden bedel ödeme yönünden de belgelendirme işleminin yapılamadığı önceden verilen muvafakatın ise bu davanın açılması ile geri alındığı hususları gözetilerek davanın kabulü gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm kurulması isabetsizdir.
SONUÇ : Davacının temyiz itirazları yerindedir.Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK'nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine 16.5.1999 tarihinde yürürlüğe giren avukatlık ücret tarifesinin 14. maddesi gereğince gelen temyiz eden vekili için 65.000.000 lira duruşma avukatlık parasının temyiz edilenden alınmasına 1.5.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yuakarıda sözlü kira sözleşmesinin ispatı ile alakalı yargıtay kararları var. Umarım yardımı olur. İyi çalışmalar
|
|
 |
|
 |
|
Kiracı Kiralayan ilişkisini tanık ile ispat edilebileceği düşüncesindeyim Bunun yanında da mevut elektrik doğalgaz su faturaları gibi delillerde işinizi görebilir.
Ama ortada iki sözleşme var (yazısız- yazılı) ; bu konu nasıl çözülebilir. Yani mahkeme yazılı olanı mı yoksa sözlü olanı mı dikkate alir. Bana kalırsa yazılı sözleşmeyi geçerli sayar.(emin olmamakla birlikte)
Kira bedellerine gelince de; tanık ile ispat şansınız yok.  Umarım yargıtay kararları işinize yarar. |