Mesajı Okuyun
Old 24-06-2004, 14:21   #14
sbudak

 
Mesaj

Sayın Gemici'nin dediği gibi dil konusunda yaşanan bu tartışma ne ilk ne de son. Ama bence böyle de olması lazım. Bu konuda hiçbir zaman son nokta konamayacağına göre tartışama hep olacak, dil yaşayan bir organizma gibi olduğundan, aynı kalmadığından ve sürekli bir değişim geçirdiğinden bu tartışmaların da sürmesi gayet doğal. Örneğin bundan 15-20 yıl önce kimse içtihat, mütemerrit, süre ifadeleri yerine başka bir ifade kullanmayı düşünmüyordu. Oysa bugün var ve var olanlar olduğu için konu üzerinde konuşma ihtiyacı doğuyor.

Yakın zamanda kullanılan Türkçe'de yada bugünkü Türkçe'de yer alan Arapça kökenli Osmanlıca kelimeleri ben "bizim" olarak görüyorum. Bu kelimeleri yabancı kelimeler olarak görmüyorum. Kökenleri farklı olabilir ama artık onlar asırlar içinde bizim oldular Türkleştiler diye düşünüyorum.

Hem dedim ya Osmanlıca ifadelerin bazen anlatımı güçlü bazen kullanımı daha pratik. Bir-iki kelime ile bugünkü Türkçe ile bir cümlede ifade edebileceğiniz anlatımı gerçekleştirebiliyorsunuz. Aklıma gelen bir örnek, "Galat-ı Meşhur" ifadesi. Bu ifadenin sağladığı anlatımı bugünkü Türkçe’de sağlayabilecek bir ifade yok. "Yanlış olduğu halde herkes tarafından kullanılan kelime" diyebilirsiniz ama bununla Galat-ı Meşhur'un yerine geçen bir ifade kullanmış olmaz, sadece onun anlamını tanımlamış olursunuz. Aklıma gelen bir başka örnek "mevzuat" ifadesi. Bu ifadenin yerine günümüz Türkçesi’nden kullanımı olan bir ifade söyleyin lütfen. Örnekleri çoğaltmak mümkün, belki yüzlerce böyle kelime bulmak mümkün. Hemen yine aklıma gelenler "Hakim" (Osmanlıca Hâkim), "Hüküm" (Osmanlıca Hükm), "Mahkum" (Osmanlıca Mahkûm), "Hak" (Osmanlıca Hakk) "Hukuk" (Osmanlıcası aynı), "Mahkeme" ( Osmanlıcası aynı), "Dava" (Osmanlıca Da’vâ), "Fesih" (Osmanlıca Fesh), "İbraz" (Osmanlıca İbrâz), ...

Sayın bir dost, "kanun yerine yasa sözcüğü gelmeli" diyor. Yasa sözcüğü de kullanımı artan bir sözcük. Ancak bizim hukuk dilimizde bugüne kadar hep "kanun" sözcüğü kullanılmıştır ve bu yerleşmiştir. Bugün basılı hukuki eserlerin herhalde %90'ında Medeni Kanun, Türk Ticaret kanunu, Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ifadeleri ve kısaltmaları kullanılır. Bir yerde, (MK), (TTK), (TCK), (CMUK) kısaltmalarını gördüğünüzde bunların neyin kısaltması olduğunu tereddütsüz bilirsiniz. Oysa şimdi bunlara (MY), (TTY), (TCY), (CMUY) dendiğini düşünün. Sizi bilemiyorum ama ben bu kısaltmaların, ilk kullandığım anlamda kullanıldığını düşünürüm ama tereddütsüz böyle olduğunu söyleyemem. Şimdi, yıllardır bütün hukuki eserlerde bu şekilde kullanılmış ve hukuk dilimize bu şekilde yerleşmiş bu ifadeleri değiştirmenin anlamı ve izahı nedir diye düşünüyorum/soruyorum ama tatmin edici bir cevap veremiyorum/alamıyorum. Üstelik TBMM tarafından yapılan bu düzenlemeler kendilerini "kanun" olarak niteliyor. Bu resmi düzenlemenin adı nasıl değiştirilerek kullanılır. Yarın öbür gün "tüzük" ve "yönetmelik" için birileri "düzence" derse buna ne diyeceğiz. Bu tür kelime türetip kullanmalar başladı bile. Örneğin İngilizce kökenli olmasına rağmen dilimize yerleşen "kampüs" yerine "yerleşke" kullanılmaya çalışılıyor. Özellikle YÖK, Ankara Üniversitesi ve sayın Sezer tarafından sürekli yerleşke ifadesinin kullanılması dikkatimi çekiyor. (Word Programında "yerleşke" yazınca program, yazım hatası olduğunu bildirmek için ifadenin altını kırmızı olarak işaretliyor! Program da ifadeye yabancı!)

Dilin kullanımı konusundaki düşüncelerimi belki kimileri 'tutucu' bulabilir. Ancak doğru olduğuna inandığım yaklaşım budur. Türkçemizi yabancı sözcüklerin istilasına karşı korumalı ve onu zenginleştirmeliyiz fikrine tamamen ve kesinlikle katılıyorum. Ancak bunu kökü mazide olan asırlaşmış kelimelerimize balta vurarak değil yeni yetme yabancı kelimelere dur diyerek yapmalıyız. Bugün Türkçe'yi bilim dili olarak görmeyip bilim için İngilizce'yi olmazsa olmaz gören ve bu dili adeta kutsallaştıran politikalarla mücadele etmek gerekirken yıllardır bize zenginlik katmış, ifade kabiliyetimize güç katmış ve bizden olmuş kelimelere savaş açmanın hiçbir anlamı yoktur diye düşünüyorum.
Saygılarımla.