T.C.
DANIŞTAY
11. DAİRE
E. 2004/5740
K. 2005/1355
T. 16.3.2005
• SENDİKALARIN ÜYESİ ADINA DAVA AÇMASI ( Sendikaların Üyelerinin Ortak Hak ve Menfaatlerinin Korunması Amacıyla Üyeleri Adına Dava Açabileceği Ancak Bu Yetkinin Üyelerin Bireysel Davalarını Kapsamadığı )
• SENDİKA ÜYESİNİN BİREYSEL MENFAATİNİ İLGİLENDİREN DAVA ( Kendisi Veya Vekil Tayin Edeceği Avukat Aracılığıyla Açılması Gereği - Sendika Tarafından Açılmasının Usul Hükümlerine Aykırılık Teşkil Edeceği )
• DAVA AÇMA EHLİYETİ ( Sendikaların Üyelerinin Ortak Hak ve Menfaatlerinin Korunması Amacıyla Üyeleri Adına Dava Açabileceği Ancak Bu Yetkinin Üyelerin Bireysel Davalarını Kapsamadığı )
2577/m.2/1-a,14/3-c,15/1-b
657/m.Ek.Geç.16
4688/m.19/f
ÖZET : Dava, sahne marangozu olarak çalışan davacı adına sendika tarafından, davacının 527 sayılı KHK'nin 12. maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen ek geçici 16. madde hükümlerinden yararlandırılması, puan esasına göre belirlenen sözleşme ücretinin 6388 sayılı Kanunun emekli keseneğine esas intibak unvanına göre 657 sayılı Kanunun ek geçici maddeleriyle getirilen mali hükümler çerçevesinde belirlenmesi isteğinin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Sendikalar, üyelerinin ortak hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla üyelerini temsile yetkilidir ve bu amaç doğrultusunda üyeleri adına dava açabilir. Ancak, bu yetki üyelerin bireysel davalarını kapsamaz. Sadece davacının bireysel menfaatini ilgilendiren davanın, davacı veya davacı tarafından vekil tayin edilen avukat aracılığıyla açılması gerekirken, davacı adına Sendika tarafından açılması usul hükümlerine aykırılık teşkil eder.

İstemin Özeti : Dava, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünde sahne marangozu olarak çalışan davacı adına Kültür ve Sanat Emekçileri Sendikası tarafından, davacının 527 sayılı KHK'nin 12. maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen ek geçici 16. madde hükümlerinden yararlandırılması, puan esasına göre belirlenen sözleşme ücretinin 6388 sayılı Kanunun emekli keseneğine esas intibak unvanına göre 657 sayılı Kanunun ek geçici maddeleriyle getirilen mali hükümler çerçevesinde belirlenmesi isteminin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır. İstanbul 1. İdare Mahkemesinin 30.4.2004 günlü, E: 2003/794, K: 2004/657 sayılı kararıyla, dosyanın incelenmesinden, sahne marangozu olan davacının 5441 sayılı Devlet Tiyatrosu Kuruluşu Hakkında Kanun hükümleri uyarınca ""Devlet Tiyatrosu Sanatkarı"" olarak adlandırıldığı ve 5441 sayılı Kanunda 1310 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle Devlet tiyatrosu sanatkarlarının emeklilik yönünden sahip oldukları haklardan yararlanmaya devam edeceklerinin açık olduğundan bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek geçici 16. maddesi hükmünden yararlanma istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka ve ilgili mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin davacının emeklilik yönünden sahip olduğu haklardan yararlandırılmamasına yönelik kısmının iptaline, davanın brüt sözleşme ücret tavanının yükseltilerek farklarının ödenmesi istemine ilişkin kısmının ise reddine karar verilmiştir. Taraflarca, mahkeme kararının aleyhlerine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Taraflarca savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: Gülsen Akın

Düşüncesi: Dosyanın incelenmesinden, dava dilekçesinin 2577 sayılı Kanunun 14/3-c ve 15/1-d maddeleri uyarınca, ehliyet yönünden reddi gerekirken davanın esasının incelenmesi suretiyle verilen idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: Dr. Ülkü Özcan

Düşüncesi: Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünde sahne marangozu olarak çalışan davacı adına Kültür ve Sanat Emekçileri Sendikası tarafından, davacının 527 sayılı KHK'nin 12. maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen ek geçici 16. madde hükümlerinden yararlandırılması, puan esasına göre belirlenen sözleşme ücretinin 6388 sayılı Kanunun emekli keseneğine esas intibak unvanına göre 657 sayılı Kanunun ek geçici maddeleriyle getirilen mali hükümler çerçevesinde belirlenmesi isteminin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada; dava konusu işlemin iptaline, davanın kısmen reddine ilişkin idare mahkemesi kararını davalı idare ve davacı temyiz etmektedir.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 19. maddesinin ( f ) bendinde, sendika ve konfederasyonların kuruluş amaçları doğrultusunda üyelerin idare ile ilgili doğacak ihtilaflarında, ortak hak ve menfaatlerinin izlenmesinde veya hukuki yardım gerekliliğinin ortaya çıkması durumunda üyelerini veya mirasçılarını, her düzeydeki ve derecedeki yönetim ve yargı organları önünde temsil edeceği veya ettireceği, dava açabileceği ve bu nedenle açılan davalarda taraf olabileceği kuralı getirilmiştir.

Yukarıda belirtilen Kanun hükmü uyarınca sendika ve konfederasyonların sadece üyelerinin ortak hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla üyelerini temsile yetkili olduğu ve üyeleri adına bu amaç doğrultusunda dava açabileceği, bu yetkinin üyelerinin bireysel davalarını kapsamadığı açıktır.

Davacının 527 sayılı KHK'nin 12. maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen ek geçici 16. madde hükümlerinden yararlandırılması, puan esasına göre belirlenen sözleşme ücretinin 6388 sayılı Kanunun emekli keseneğine esas intibak unvanına göre 657 sayılı Kanunun ek geçici maddeleriyle getirilen mali hükümler çerçevesinde belirlenmesi isteminin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan ve sadece davacının bireysel menfaatini ilgilendiren davanın, davacı veya davacı tarafından vekil tayin edilen avukat aracılığıyla açılması gerekirken, davacı adına Kültür ve Sanat Emekçileri Sendikası tarafından açılmasında usul hükümlerine uyarlık bulunmamaktadır.

Belirtilen nedenle, dava dilekçesinin 2577 sayılı Kanunun 14/3-c ve 15/1-d maddeleri uyarınca reddedilmesi gerekirken davanın esasının incelenerek verilen idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

KARAR : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun idari dava türlerinin sayıldığı 4577 sayılı Kanunla değişik 2. maddesinin 1/a bendinde iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış olup anılan Kanunun 3622 sayılı Kanunla değişik 14. maddesinin 3. fıkrasının ( c ) bendinde dava dilekçelerinin ehliyet yönünden inceleneceği, ""İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar"" başlığını taşıyan ve yine 3622 sayılı Kanunla değişik 15. maddesinin 1/b fıkrasında ise 14. maddenin 3/c bendinde yazılı hallerde davanın reddine karar verileceği kuralı yer almıştır.

Öte yandan, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 19. maddesinin ( f ) bendinde, sendika ve konfederasyonların kuruluş amaçlan doğrultusunda üyelerin idare ile ilgili doğacak ihtilaflarında, ortak hak ve menfaatlerinin izlenmesinde veya hukuki yardım gerekliliğinin ortaya çıkması durumunda üyelerini veya mirasçılarını, her düzeydeki ve derecedeki yönetim ve yargı organları önünde temsil edeceği veya ettireceği, dava açabileceği ve bu nedenle açılan davalarda taraf olabileceği kuralı getirilmiştir.

Yukarıda belirtilen Kanun hükmü uyarınca, sendika ve konfederasyonların sadece üyelerinin ortak hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla üyelerini temsile yetkili olduğu ve üyeleri adına, bu amaç doğrultusunda dava açabileceği, bu yetkinin üyelerinin bireysel davalarını kapsamadığı açıktır.

Dosyanın incelenmesinden, davacının 527 sayılı KHK'nin 12. maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen ek geçici 16. madde hükümlerinden yararlandırılması, puan esasına göre belirlenen sözleşme ücretinin 6388 sayılı Kanunun emekli keseneğine esas intibak unvanına göre 657 sayılı Kanunun ek geçici maddeleriyle getirilen mali hükümler çerçevesinde belirlenmesi isteminin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan ve sadece davacının bireysel menfaatini ilgilendiren davanın, davacı veya davacı tarafından vekil tayin edilen avukat aracılığıyla açılması gerekirken, davacı adına Kültür ve Sanat Emekçileri Sendikası tarafından açılmasında usul hükümlerine uyarlık bulunmamaktadır.

Buna göre, 2577 sayılı Kanunun 14/3-c ve 15/1-b maddeleri uyarınca davanın ehliyet yönünden reddedilmesi gerekirken işin esasının incelenmesi suretiyle verilen idare mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamıştır.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, tarafların temyiz isteminin kabulüyle, İstanbul 1. İdare Mahkemesince verilen 30.4.2004 günlü, E: 2003/794, K: 2004/657 sayılı kararının bozulmasına, yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 16.3.2005 tarihinde, oybirliği ile karar verildi.