T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
E. 2002/11593
K. 2003/1640
T. 24.2.2003
• UYARLAMA DAVASI ( Davacı Tıp Fakültesi Öğrencisinin Ekonomik Kriz Nedeniyle Üniversite Öğretim Yılı Ücretinin Türk Lirası Karşısında Aşırı Arttığını İddia Ederek Açmış Olduğu Dava Olması )
• MİLLETLER ARASI HUKUK ( Somut Olayda KKTC İle T.C'nin İki Bağımsız Devlet Olduğunun Gözetilmesinin Gerekmesi )
• EKONOMİK KRİZ ( Türkiye'de Ekonomik Kriz Olması Davacının KKTC'de ki Bir Üniversite İle Yapmış Olduğu Sözleşmenin Uyarlanması Sonucunu Doğurmayacağının Gözetilmesinin Gerekmesi )
• GEÇİCİ EĞİTİM HİZMETİ ( Davacının Eğitimini Geçici Olarak Ankara Üniversitesinde Almakta Olmasının T.C Üniversitelerinde Öğrenim Gördüğü Anlamına Gelmeyeceği )
2675/m.1
ÖZET : Davalı Üniversite, faaliyet gösterdiği ülkedeki şartlara ücretini dolar olarak belirlemiş, davacıda bunu kabul ederek kayıt olmuştur. Daha sonra Türkiye'de kriz olması, Türk parasının dolar ve yabancı paralar karşısında aşırı değer kaybetmesi, ödeme zorluğuna düştüğünden bahisle davacıya ücretin uyarlanmasını talep etme hakkını vermez. Davacının eğitimi geçici olarak Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde almakta olmasıda durumu değiştirmez. Mahkemece bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerekir

DAVA : Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili avukat Mine Baş ile davacı vekili avukat Kurtuluş Çelebi'nin gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak, dosya incelendi gereği düşünüldü:

KARAR : Davacı, davalı Üniversitenin 1999-2000 yılından itibaren Tıp Fakültesi Örencisi olduğundu, 2001-2002 yılı Öğretim yılı ücretinin 8000 Dolar + KDV olarak belirlendiğini, taraflar arasında Özgür irade ile düzenlenen bir sözleşmesinde olmadığını, Şubat 2001 krizi nedeniyle doların Türk Lirası karşısında aşırı değer kazandığını, sözleşmedeki dengenin katlanılamayacak derecede aleyhlerine bozulduğunu, davalı üniversitenin eğitim hizmetini Ankara Üniversitesi Tip Fakültesinde verdiğini, benzer üniversitelerde ücretin düşük olduğunu bildirip, 2001-2002 öğretim yılı ücretinin 4000 dolar olarak uyarlanmasını istemiştir.

Davalı, Üniversitenin bağımsız bir devlet olan Kuzey Kıbrıs Türk cumhuriyeti yasalarına kurulduğunu, öğretim ücretinin yöne kuruluş yasasına göre belirlendiğini, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına tabi olmadığını, davayı çözmeye Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti mahkemelerinin yetkili ve görevli olduğunu, olaya Milletler Arası Özel Hukuk ve Usul Hukuku yasasının uygulanamayacağını bildirip davanın yetki, görev ve esastan reddini savunmuştur.

Mahkemece, davanın kabulü ile 2001-2002 yılı öğretim yılından itibaren 8000 dolar olan okul ücretinin 5600 dolar olarak uyarlanmasına karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Davacının, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde kurulu bulunan Doğu Akdeniz üniversitesi Tip Fakültesinde, 1999-2000 öğretim yılından itibaren öğrenci olduğu, üniversitenin öğretim ücretinin davacının öğretime başladığından beri 8000 dolar + KDV olduğu ve fakülte binalarının inşaatı bitmediği için Tip fakültesi öğrencilerinin geçici olarak Ankara Üniversitesi Tip Fakültesinde öğrenimlerini sürdürdükleri hususu, dosya kapsamından anlaşıldığı gibi, bu hususlar taraflar arasında da çekişmesizdir. Davacı, davalı üniversitenin aldığı 8000 dolar ücretin, Türkiye'nin yasadığı Şubat 2001 krizi nedeniyle Türk Lirasının dolar karşısında değer kaybettiğinden ve ödeme güçlüğüne düştüğünden bahisle uyarlanmasını istemiştir.

Davalı süresinde yetki itirazında bulunmadığından ve ayrıca dava, davalının verdiği eğitim hizmeti karşılığı olan okul ücretinin uyarlanmasına ilişkin olup, özel hukuku ilgilendirmesi nedeniyle mahkemenin kendisini yetkili ve görevli görmesi doğrudur. Ancak davalı üniversite, bağımsız ve Türkiye Cumhuriyetinden ayrı bir devlet olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde o devlet kanunlarına göre kurulmuş ve faaliyet gösteren bir üniversitedir. Kuruluşu yeni ve bir kısım bina ve tesislerini tamamlayamadığından, bu arada Tıp Fakültesi öğrencelerine Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde eğitim vermektedir. Bu durumu, dosya kapsamından da anlaşılacağı üzere geçici bir durumdur. Geçici bir durum nedeniyle davalı öğrencinin eğitimini Ankara'da almakta olması, taraflar arasındaki akdin asıl icra edildiği yerin Türkiye Ankara olduğunu göstermez. Kaldı ki davacının yaptığı ödemelerde, dosyadaki 6.11.2001 tarihli dekonttan da anlaşılacağı üzere, davalının Kıbrıs Gazipaşa daki hesabına gönderilerek yapılmaktadır. Davalı Üniversitece davacının öğrenci olarak katıldığı tarihten beri ücret 8000 dolar + KDV olarak belirlenmiş, ücretin miktarında sonradan bir artırımda yapılmamıştır. Davalı Üniversite, faaliyet gösterdiği ülkedeki şartlara ücretini dolar olarak belirlemiş, davacıda bunu kabul ederek kayıt olmuştur. Daha sonra Türkiye'de kriz olması, Türk parasının dolar ve yabancı paralar karşısında aşırı değer kaybetmesi, ödeme zorluğuna düştüğünden bahisle davacıya ücretin uyarlanmasını talep etme hakkını vermez. Davacının eğitimi geçici olarak Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde almakta olmasıda durumu değiştirmez. Mahkemece bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle kararı temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 275.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, 24.2.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.