T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi

Esas: 2001/10347
Karar: 2002/2688
Karar Tarihi: 25.03.2002

ÖZET : Kooperatif anasözleşmesinde merkez olarak gösterilen yer kooperatifin ikametgahı sayılır. Kooperatif ile ortakları arasında birbirlerine karşı açacakları davalara, HUMK.nun 17/son cümlesi gereğince, kooperatif ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılır. Somut olayda ki tapu iptal isteminin dayanağı taşınmazın doğrudan aynına ilişkin olmayıp, kooperatifler yasasının uygulanması ve ihraç işlemine dayalı olmakla, Dairemizin yerleşik uygulaması gereğince bu tür davalarda uygulanması gerekecektir. Bu yetki kuralı da kamu düzeni ile ilgili olup, re'sen göz önüne alınır.

(1086 S. K. m. 17)

Dava: Taraflar arasında görülen davada Milas Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen 17.7.2000 tarih ve 1999/548-2000/563 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Deniz Biltekin tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Karar: Davacı vekili, davalının müvekkili kooperatife ortak iken üyelikten ihraç edildiğini ve bu kararın kesinleştiğini ileri sürerek davalı adına tahsis edilen 7 nolu bağımsız bölüm kat irtifak tapusunun iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı, kooperatife olan edimlerini yerine getirdiğini, 1995 yılında eşinin rahatsızlığı nedeniyle bir kısım borçlarını ödeyemediklerini, kooperatifinde bir milyar para isteğini, ancak ödeyemediğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir.

Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamından davalının kooperatif üyeliğinden ihraç edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.

1- Mahkemece, eksik harcın muhtıra tebliğine rağmen süresinde yatırılmadığı gerekçesiyle kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verilmiş ise de, mahkemece, verilen mehil "7 gün içinde mahkeme veznesine gönderilmesi "şeklinde olduğundan ve davalı vekilinin süresi içinde istenilen masrafı postaya vermiş olduğu anlaşıldığından davalı vekilinin süresinde temyiz masraflarını yatırdığının kabul edilmesi gerekir. Bu durumda, mahkemece verilen "kararın temyiz edilmemiş sayılmasına" kararının bozularak kaldırılmasına ve esas karara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine karar vermek gerekmiştir.

2- Davacı, bu dava ile kooperatif ortağı olan davalının üyelikten ihraç edilmesi nedeniyle davalı adına tahsis edilen bağımsız bölümün tapusunun iptali ile adına tescilini talep etmiştir. Kooperatif anasözleşmesinde merkez olarak gösterilen yer kooperatifin ikametgahı sayılır. Kooperatif ile ortakları arasında birbirlerine karşı açacakları davalara, HUMK.nun 17/son cümlesi gereğince, kooperatif ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılır. Her ne kadar mahkemece yetki itirazının reddinde aynı yasanın 13/1 maddesine dayanılmışsa da, tapu iptal isteminin dayanağı taşınmazın doğrudan aynına ilişkin olmayıp, kooperatifler yasasının uygulanması ve ihraç işlemine dayalı olmakla, Dairemizin yerleşik uygulaması gereğince bu tür davalarda HUMK.nun 17 nci maddesinin uygulanması gerekecektir. Bu yetki kuralı da kamu düzeni ile ilgili olup, re'sen göz önüne alınır. Dava konusu olayda davalı vekili davacı kooperatif merkezinin Şişli olduğunu savunmuş, davacı kooperatif vekilinin vekaletnamesinde kooperatifin adresi Beşiktaş olarak belirtilmiştir. Bu itibarla, mahkemece davacı kooperatifin anasözleşmesi getirtilerek merkezinin tespit edilip, yetki itirazının buna göre sonuçlandırılması gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

3- Yukarıda açıklanan bozma nedenlerine göre, davalı vekilinin esasa yönelik diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda ( 1 ) ve ( 2 ) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 25.3.2002 tarihinde oybirliği ile karar verildi.(¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************