1961 ANAYASASI
Kurucu Mecliste Kabul Tarihi : 27/5/1961

Halkoyuna Sunulmak Üzere

Tasarının Resmi Gazete ile İlanı : 31/5/1961

Kanunun Resmi Gazete ile İlanı : 20/7/1961 / Sayı: 10859

Kanun No Kabul Tarihi

334 9/7/1961

BAŞLANGIÇ

Tarihi boyunca bağımsız yaşamış, hak ve hürriyetleri için savaşmış olan;

ANAYASA VE HUKUK DIŞI TUTUM VE DAVRANIŞLARIYLA meşruluğunu kaybetmiş bir iktidara karşı DİRENME HAKKINI kullanarak 27 Mayıs 1960 Devrimini yapan Türk Milleti;

Bütün fertlerini, kaderde, kıvançta ve tasada ortak, bölünmez bir bütün halinde, millî şuur ve ülküler etrafında toplayan ve milletimizi, dünya milletleri ailesinin eşit haklara sahip şerefli bir üyesi olarak millî birlik ruhu içinde daima yüceltmeyi amaç bilen Türk Milliyetçiliğinden hız ve ilham alarak ve;

“YURTTA SULH, CİHANDA SULH” İLKESİNİN, MİLLİ MÜCADELE RUHUNUN, MİLLET EGEMENLİĞİNİN, ATATÜRK DEVRİMLERİNE BAĞLILIĞIN TAM ŞUURUNA SAHİP OLARAK;

İnsan hak ve hürriyetlerini, millî dayanışmayı, sosyal adâleti, ferdin ve toplumun huzur ve refahını gerçekleştirmeyi ve teminat altına almayı mümkün kılacak demokratik hukuk devletini bütün hukukî ve sosyal temelleriyle kurmak için;

Türkiye Cumhuriyeti Kurucu Meclisi tarafından hazırlanan bu Anayasayı kabul ve ilân ve Onu, asıl teminatın vatandaşların gönüllerinde ve iradelerinde yer aldığı inancı ile, hürriyete, adâlete ve fazilete aşık evlâtlarının uyanık bekçiliğine emanet eder.

BİRİNCİ KISIM
GENEL ESASLAR

I. Devletin Şekli
Madde 1- Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.

II. Cumhuriyetin Nitelikleri

Madde 2- Türkiye Cumhuriyeti, insan haklarına ve ‘Başlangıç’ta belirtilen temel ilkelere dayanan, millî, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir.

III. Devletin Bütünlüğü; Resmi Dil; Başkent

Madde 3- Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür.

Resmî Dil Türkçedir.

Başkent Ankara’dır.

IV. Egemenlik

Madde 4- Egemenlik kayıtsız şartsız Türk Milletinindir.

Millet, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organlar eliyle kullanır.

Egemenliğin kullanılması, hiçbir suretle belli bir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ, kaynağını Anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz.

V. Yasama Yetkisi

Madde 5- Yasama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.

VI. Yürütme Görevi

Madde 6- Yürütme görevi, kanunlar çerçevesinde, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından yerine getirilir.

VII. Yargı Yetkisi

Madde 7- Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

VIII. Anayasanın Üstünlüğü ve Bağlayıcılığı

Madde 8- Kanunlar Anayasaya aykırı olamaz.

Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır.

IX. Devlet Şeklinin Değişmezliği

Madde 9- Devlet şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki Anayasa hükmü değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

HALKOYU
9 Temmuz 1961'de halkoyuna sunulan ve yüzde 61.5 oyla kabul edilen anayasa, kendi 157. maddesi gereğince "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası" oldu.

ANAYASA MAHKEMESİ
157 asıl, 11 geçici maddeden oluşan 1961 anayasası, diğerlerine göre, sosyal ve sendikal haklar alanında "demokratik ve ilerici" kabul edilmiştir. Bu anayasadaki değişiklikler daha çok meclisin içyapısı ve yetkileriyle ilgiliydi.
1961 Anayasası'ndaki yürütme organı, Cumhurbaşkanı ve Başbakan ile bakanlardan oluşan Bakanlar Kurulundan meydana geliyordu. Bu anayasanın yargı alanında getirdiği önemli bir yenilik, Yüksek Hakimler Kurulu oldu. 1961 Anayasası, Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Uyuşmazlık Mahkemesi gibi yüksek mahkemeleri de düzenledi.
1961 anayasasının yargı alanında getirdiği önemli yeniliklerden bir diğeri, kanunların Anayasa uygunluğunu denetlemekle görevli bir Anayasa Mahkemesi'ni kurmasıydı.

ASKERİ VESAYET
Anayasa, devleti, 2. maddesinde "insan haklarına dayalı" olarak nitelendirdi. Bu hükümle, devlet, "insanı temel değer olarak" kabul eden, "kendi varoluş nedenini insan haklarının korunması ya da gerçekleştirmesi" amacına dayandırıyordu.
1961 Anayasası "ASKERİ VESAYET"İN yerleşmesinde yol açmış oldu. Daha önce Milli Savunma Bakanlığı'na bağlı olan Genelkurmay Başkanlığı 1961 Anayasası'nın 110. maddesiyle Başbakana karşı sorumlu kılındı.

SOSYAL DEVLET - SENDİKA, TOPLU SÖZLEŞME VE GREV HAKLARI
Anayasanın yeniliklerinden bir diğeri de, Türkiye Cumhuriyeti'nin temel nitelikleri arasına "sosyal devlet" kavramını eklemesiydi. Buradaki "sosyal devlet" ilkesi, 1924 Anayasası'ndaki yalnız kişisel özgürlükler için garanti sağlayan devlet düzeninden farklıydı.
46. maddesinde işçilere sendika kurma hakkı, 47. maddesinde "toplu sözleşme ve grev hakkı" gibi çalışma hayatını düzenleyen temel hak ve özgürlükler vardı. Böylece ilk kez sendika, toplu sözleşme ve grev hakları anayasayla güvence altına alındı.
Ayrıca, mülkiyet hakkının, özel teşebbüs hakkının kamu yararı amacıyla sınırlanabileceği kabul edildi ve zirai üretimi düşürmeksizin çiftçiye toprak dağıtımı öngörüldü.


TEK PARTİ DÖNEMİNE DÖNÜŞ – PARTİ DEVLETİ
1920’den 2017’ye

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarının Almanya’da Hitler’in, İtalya’da Mussolini’nin ve Rusya’da Stalin‟in totaliter rejimler kurduğu yıllar olduğu hatırlanmalıdır !

ANAYASADA DEĞİŞİKLİK YAPAN KANUN, ANAYASAYA AYKIRIDIR.

YETKİ
Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. BU YETKİ DEVREDİLEMEZ (AY.m7)

ŞEKİL
Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. Değiştirme teklifinin kabulü Meclisin üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun GİZLİ OYUYLA mümkündür (AY.m.175)

KONU
Parlamenter Sistem yerine Başkanlık Sisteminin getirilmesi…
Anayasanın 1 inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2 nci maddesindeki CUMHURİYETİN NİTELİKLERİ ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez (AY.m.4)

SEBEP
İddia edilen „Mevcut anayasa Türkiye’nin sorunlarını çözmek için uygun değil „ düşüncesi, anayasal hukuk düzenini, anayasaya aykırı olarak değiştirmek için hukuksal bir gerekçe sayılamaz.

MAKSAT
“Aynası iştir kişinin, lafa bakılmaz” özdeyişinden hareketle “açığa vurulmuş olan “maksat”… „Darbe Anayasası“ denilen 2709 sayılı 1982 tarihli TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASINI önce kısmen değiştirmek, sonra tümüyle ortadan kaldırıp, yeni bir anayasa yapmak.

HEDEF: 29 EKİM 2023 – CUMHURİYETİN 100.YILINDA “CUMHURİYET PARANTEZİ”Nİ KAPAMAK.


ÖZETLE : “ Hukuk, insan hayatını rastlantılara bırakmayan bir disiplindir. “

Tek insan rejimine …

Meclisin hükümsüz kılınmasına…

Başkan – Parti başkanı bütünleşmesine…

Demokrasinin yok edilmesine…

Can ve mal güvenliğinin tek insanın iradesine bırakılmasına…

Belirsizliğe…

Kutuplaşmaya…

Haklardan yoksun bırakılmaya…

Sorumsuz ve denetleyemeyecek Başkan Yardımcılarına…

Dinin politikaya alet edilmesine…

Parti devletine…

Anayasanın OHAL ortamında değiştirilmesine...
….
Önceki bölümlerde açıklamaya çalıştığım düşünce ve gerekçelerle karşıyım.

GÜNCEL DURUM :

“TBMM'de kabul edilen Anayasa değişikliği teklifi 12 gün sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayı için Cumhurbaşkanlığı’na” dün (02.02.2017) gönderilmiş. Bundan sonraki süreci bir başka sohbetimizde değerlendirmenin uygun olacağı düşüncesindeyim.

29 EKİM 1923 – 29 EKİM 2023

Cumhuriyetimizin 100. Yılını, anayasal temel niteliklerini ve farklılıklarımızı kültürel zenginliğimiz olarak kabul edip koruyarak, DEMOKRATİK, LAİK, SOSYAL BİR HUKUK DEVLETİNDE yaşıyor olmaktan duyduğumuz kıvançla kutlayacağımıza yürekten inanıyorum.

Zaman ayırıp düşüncelerimi okuyan ve okuyacak olan hukuk dostlarına teşekkür ederim.
Saygı ve sevgilerimle.

-------
Yararlanılan Kaynaklar:

http://www.barobirlik.org.tr/calisma...6_anayasa.aspx
http://www.anayasa.gen.tr/1961anayasasi.htm
http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa21.htm
http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa24.htm
http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa61.htm