Bence yönetmeliğin tek tek maddelerinin değerlendirilmesinden önce sorulması gereken soru şu: Bu yönetmeliğin amacı ne, niçin böyle bir yönetmelik çıkarılıyor, kimi kimden koruyoruz?

İnternet Türkiye'ye dün gelmedi, 15 yıldır bireysel kullanıcılar tarafından kullanıyor. Servis sağlayıcılar, içerik sağlayıcılar vs. kurumlar da dün kurulmadı, onlar da yıllardır ülkede faaliyet gösteriyor. Ama bu yönetmelik "dün" çıktı, peki ondan önce nasıl bir sorunumuz vardı da bu yönetmelikle çözüyoruz?

İnternet milyonlarca bilgisayarın birbirine bağlı olduğu bir bilgi ağıdır ve bu bağlamda dünyanın en büyük kütüphanesidir. Bu kütüphane içinde sınırlı içeriğin (mesela çocuk pornosu) kanuna dayalı olarak engellenmesi düşünülebilir, neticede bunu dünyada pekçok ülkede yapıyor. Ancak Türkiye'de yavaş yavaş gelinen durum sınırlı içeriğin kanuna dayalı olarak engellenmesinden, sınırlı içeriğin kanuna dayalı olarak serbest hale gelmesine doğru dönüşüyor ve bu yönetmelik de bana sorarsanız bu amaca doğru yürürken kemerin bir delik daha sıkılmasından ibaret gözüküyor.

İnterneti belirli profillere dayalı olarak ve en tepedeki bir kurum eliyle kontrol etmek internetin doğasına aykırı bir durumdur. Siz ülke olarak hiçbir şekilde tahammül edemediğiniz, suç teşkil eden sitelere erişimi bir kanunla engellersiniz (ki Türkiye açısından bakınız 5651. sayılı kanun madde 8) sonra da herkesi serbest bırakırsınız, geri kalan içeriğe erişip erişmeyeceği herkes kendi tayin eder ve özdenetim yoluyla ya da içerik denetimi sağlayan programların bilgisayarlara yüklenmesi vs. suretiyle dileyen bu denetimi sağlar.

Bu denetimi bireylerin yerine geçip "onların namına" tepedeki bir kurum eliyle yapmaya çalışırsanız, o zaman bireylerin "sen kim oluyorsun da benim hangi içeriğe erişeceğime, erişmeyeceğime sen karar veriyorsun veya bununla ilgili idari düzenlemeler yapıyorsun" eleştirisine katlanmak zorunda kalırsınız. Hele hele de yönetmeliği dayandırdığınız kanun metni size böyle bir hak vermiyorsa.

Bu tip yasal düzenlemeleri lokal düşünerek planlamak mümkün değil, global düşünmek zorunlu. Örneğin böyle bir yönetmelik çıkarıyorsanız, kendinize önce şu soruyu soracaksınız: İnternete dünyadaki bütün ülkeler bağlı. Peki kaç tanesinde bu veya buna benzer bir yönetmelik var, bu ülkeler hangi ülkeler, yönetim rejimleri ne, gelişmişlik düzeyleri ne, bu yönetmelikle bugüne kadar neyi başarmışlar?

Bu soruya vereceğiniz yanıt, sizin bu yönetmelikle neyi başaracağınız/başaramayacağınızın veya daha önemlisi hangi ülkelerin izinden gittiğinizin da en büyük göstergesi olacaktır ve yönetmeliğin tek tek maddelerinin değerlendirilmesinden önce, işin bu yönünün değerlendirilmesi gerekir kanaatindeyim.