T.C. YARGITAY
2.Hukuk Dairesi
E:2003/2404
K:2003/3655
T:24.03.2003
• KESIN MEHIL -DELIL LISTESI
• SAHITLERI BIZZAT HAZIR ETME
• SAHITLERIN DINLENILMESI
ÖZET : Kesin mehilde maksat davanin bir an önce sonuçlandirilmasidir. Bu bakimdan kesin mehil süresi içerisinde verilmeyen delil listesine ragmen takip eden ilk celsede sahitlerin hazir edilmis olmasi durumunda dinlenilerek, geregince dava neticelendirilmelidir.
( 4721 s. MK. m. 166, 184 )
( 1086 s. HMUK. m. 163, 258, 274 )
Taraflar arasindaki davanin yapilan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup geregi görüsülüp düsünüldü:
Dava, Türk Medeni Kanununun 166/son maddesine dayali bosanma davasidir. Verilen kesin mehile ragmen davaci taraf süresinde delil göstermedigi gerekçesiyle ispat edilemeyen davanin reddine karar verilmistir.
19.06.2002 tarihli ilk oturumda mahkeme ( taraflara tüm delillerini 10 gün içinde yazili olarak bildirip, karsilikli teblig ettirmek üzere kesin süre verilmesine, sonuçlari anlatildi ) karar vermistir.Davaci vekili 10 günlük kesin süre içinde ara karari geregini yerine getirmemis, fakat takip eden 17.09.2002 günlü oturumda tanik listesini vermis ve hazir bulunan taniklarinin dinlenmesini istemistir. Bu oturum ara kararinin ( l ). maddesiyle delil listesi süresinde verilmediginden davaci vekilinin tanik dinletme istegi reddedilmis, ( 2 ). maddesiyle de davali vekiline tanik ücreti ve davetiye giderini yatirmasi için süre verilmis ve durusma 14.11.2002 tarihine talik edilmistir.
Ilk oturumda verilen kesin süre sadece delillerin gösterilmesine iliskin olup; açikça tanik listesi verilmesi ve davetiye çikarilmasi konusunda kesin bir mehil söz konusu degildir. Kesin mehilin amaci davanin biran önce sonuçlanmasini saglamaktir.Olayimizda tanik listesinin 10 gün içinde verilmemesi durusmanin ertelenmesine sebep olmamistir.Tanik listesinin 10 günlük kesin süre içinde verilmesi halinde de 17.09.2002 tarihli oturumda yine davaci taniklarinin dinlenmesine ve bu amaçla gereken giderlerin yatirilmasina karar verilecekti. Nitekim ayni oturum ( 2 ) sayili ara karari ile bu konuda davali vekiline mehil verilmistir. Kaldi ki davaci vekili dava dilekçesinde açikça tanik deliline dayandigina göre; davacinin listesini verdigi taniklarin dinlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazili sekilde karar verilmesi dogru bulunmamistir. ( HGK. 06.04.1994 tarih, 6/945 195 Sayili Karari )
SONUÇ : Temyiz edilen kararin yukarida gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz pesin harcin yatirana geri verilmesine, oyçokluguyla karar verildi.

T.C. YARGITAY
21.Hukuk Dairesi
E:2003/3250
K:2003/4194
T:05.05.2003
• KESIN MEHIL OLDUGU BILDIRILMEDEN VERILEN ÖNEL
• ÖNELIN KESIN ÖNEL OLDUGUNUN ARA KARARDA BELIRTILMEMESI
• HAKIM TARAFINDAN VERILEN MEHIL
• TANIK DINLETMEKTEN SARFINAZAR ETMIS SAYILMANIN SARTLARI
• DAVETIYE ILE ÇAGRILMA SARTI
ÖZET : Somut olayda davaciya belgelerini ibraz etmesi ve bilirkisi ücretini yatirmasi için önel verilmis ise de önelin kesin oldugu açiklanmadigindan kesin önelin yerine getirilmedigi gerekçesi ile davanin reddi isabetsiz olup bozma nedenidir. Öte yandan ayni ara kararinda davacinin tanigini hazir etmediginde dinlenmesinden sarfinazar edilmis sayilmasina karar verilmis ise de HUMK.'nun 258. maddesi uyarinca taniklar mahkemeye davetiye ile çagrilir. Bu yolda islem yapmak üzere önel verilmesi gerekirken davacinin tanigini hazir etmeye zorlanamayacagi gözardi edilerek yasal degeri olmayan önel nedeniyle davanin reddi keza usul ve yasaya aykiri olup bozma nedenidir.
( 1086 s. HUMK. m. 163 )
Yukarida tarih ve numarasi yazili kararin temyizen tetkiki davaci ( 3. Kisi ) vekili tarafindan istenmis, merciice ilaminda belirtildigi sekilde istegin reddine karar verilmistir. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildigi anlasildiktan ve Tetkik Hakimi Mesut Balci tarafindan düzenlenen raporla dosyadaki kagitlar okunduktan sonra isin geregi düsünüldü ve asagidaki karar tesbit edildi.
Davaci 3. kisi isyerinde haczedilen mülkiyeti kendisine ait tasinir mallar üzerine konulan haczin kaldirilmasini istemistir.
Mercice, davacinin belgelerini ve demirbas envanter defterini ibraz etmesi, 50.000.000 TL. bilirkisi ücretini yatirmasi ve dinlenmeyen tanigini hazir etmesi için verilen ara kararinin yerine getirilmemesi ve son celsede davaci vekilinin hazir bulunmamasi nedeniyle kesin önelin yerine getirilmedigi gerekçesi ile davanin reddine karar verilmis ise de bu sonuç dosyadaki bilgi ve belgelere uygun bulunmamaktadir.
Ister yasa, isterse hakim tarafindan belirlenmis olsun kesin önel içinde yerine getirilmeyen bir islemin, bu önel geçtikten sonra yerine getirilmesi mümkün degildir. ( HUMK.md.163 ) Bu nedenle davalarin yok yere uzamasini veya uzatilmak istenmesini engellemek için getirilen kesin önel kurali, yasanin amacina uygun olarak kullanilmali, davanin reddi için bir araç sayilmamalidir. Öyleyse kesin önelin hukuki sonuç dogurmasi için ara kararin usulüne uygun olarak düzenlenmesi gerekir. Kesin önele iliskin ara karar yanlis anlamayi önleyecek sekilde açik ve eksiksiz yazilmali, yapilmasi gerekli istem için verilecek süre yeterli olmali, önele uymamanin hukuksal sonuçlari hatirlatilmalidir.
Somut olayda ise davaciya belgelerini ibraz etmesi ve 50.000.000 TL. bilirkisi ücreti yatirmasi için önel verilmis ise de önelin kesin oldugu açiklanmadigindan kesin önelin yerine getirilmedigi gerekçesi ile davanin reddi isabetsiz olup bozma nedenidir. Öte yandan ayni ara kararinda davacinin tanigini hazir etmediginde dinlenmesinden sarfinazar edilmis sayilmasina karar verilmis ise de HUMK.'nun 258. maddesi uyarinca taniklar mahkemeye davetiye ile çagrilir. Bu yolda islem yapmak üzere önel verilmesi gerekirken davacinin tanigini hazir etmeye zorlanamayacagi gözardi edilerek yasal degeri olmayan önel nedeniyle davanin reddi keza usul ve yasaya aykiri olup bozma nedenidir.
O halde, davacinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazlari kabul edilmeli ve hüküm bozulmalidir.
SONUÇ : Hükmün yukarida açiklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcinin istek halinde temyiz edene iadesine, 5.05.2003 gününde oybirligiyle karar verildi.