5253 sayılı Dernekler Kanununun 19uncu maddesinin 1’inci paragrafında; “Dernekler, yılsonu itibarıyla faaliyetlerini, gelir ve gider işlemlerinin sonuçlarını düzenleyecekleri beyanname ile her yıl Nisan ayı sonuna kadar mülkî idare amirliğine vermekle yükümlüdürler…” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre dernekler beyannamelerini Nisan ayının sonuna kadar mülki idare amirliğine vermek zorundadırlar. Kanunda açık olarak beyanname verme süresi belirtilmiştir. Dernekler Kanunu ve Dernekler Yönetmeliği açısından beyannamenin geç verilmesi sebebiyle veya başka bir sebepten dolayı derneklere uygulanan idari para cezalarında istisna ya da indirim uygulama imkânı bulunmamaktadır.

İdari para cezalarında sadece 31.03.2005 tarih ve Mükerrer 25772 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri gereğince erken ödemeden kaynaklanan bir indirim imkânı bulunmaktadır. Bu indirimin amacı, idari para cezalarının husumete mahal vermeden bir an önce hazineye intikalini sağlamaktır. Erken ödeme indirimi, sadece derneğin beyannamesini geç vermesi ya da hiç vermemesi durumunda değil, Dernekler Kanununun 32’inci maddesinde gösterilen diğer sebeplerden kesilen idari para cezalarında da uygulanabilmektedir.

Derneklere uygulanan idari para cezaları Kabahatler Kanununda tanımlanan kabahat kavramı içerisinde yer almaktadır. Kabahatler Kanununun 3’üncü maddesindeki;

“Bu Kanunun;
a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,
b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında, uygulanır.”

Hükmü gereğince, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri hariç, bu kanunun genel nitelikteki hükümleri Dernekler Kanunundaki kabahatler hakkında da uygulanabilmektedir. Kabahatler Kanununun 17 inci maddesinin 6’ıncı fıkrasında idari para cezaları ile ilgili genel nitelikte ; “Kabahat dolayısıyla idari para cezası veren kamu görevlisi, ilgilinin rıza göstermesi halinde bunun tahsilâtını derhal kendisi gerçekleştirir. İdari para cezasını kanun yoluna başvurmadan önce ödeyen kişiden bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme, kişinin bu karara karşı kanun yoluna başvurma hakkını etkilemez” hükmü yer almaktadır. Bu madde hükmüne göre kendisine idari para cezası tebliğ edilen dernek yöneticisi tebliğden itibaren dava açma süresi içerisinde dava açma yoluna gitmeden cezayı öderse bu cezanın dörtte bir indirilebilmektedir. Ancak bu ödeme yargı yoluna başvurmaya engel değildir.