Sayın avukatneşe,

4753 Sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu, 19.07.1973 te yürürlüğe giren 1757 Sayılı Toprak ve Tarım Reformu Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır. Bu kanunda kazanılmış haklar saklı tutulmuş ise de 17.10.1976 T., 1973/42 E, 1976/48 K sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı ile iptal edilmiş ve böylece imar ihyaya mesnetle 4753 Sayılı Kanuna göre hak isteme yolu ve 4753 Sayılı Kanunda belirlenen kısıtlamalara dair hükümler de ortadan kalkmıştır.
1966 yılında yürürlüğe giren ve 5602 Sayılı Yasanın (52. maddeye göre 4753 S.K. yürürlük tarihine kadar yapılmış ihyalar ihya edenler ve mirasçıları adlarına tapulanır) yerini alan 766 Sayılı Kanunun 37. maddesine göre 4753 S.K. a göre devletin hüküm ve tasarrufunda olan, 27.3.1950 den önce masraf ve emek sarfı ile ihya edilmiş gayrimenkuller Hazine adına tespit ve tescil olunur; ihya edenler kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir. 19.02.1995 te yürürlüğe giren 4070 Sayılı Kanun Geçici m.2/2: “Mülga 28/06/1966 tarihli ve 766 sayılı Kanunun 37 nci maddesi gereğince konulan şerhler bu taşınmazların Kanunun 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre satın alınmaması halinde tapu idarelerince resen kaldırılır.”
4753 S.K. m.57: “Bu kanunla verilen arazi, sahibi tarafından işletilemeyerek terk edilir veya ortakçılıkla veyahut özürsüz olarak kira ile işletilirse Tarım Bakanlığının, bu kanun gereğince ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere, gayrimenkullerin geri verilmesini ve tapu kaydının silinerek Hazine adına değiştirilmesini mahkemeden istemeye hakkı vardır. Bu işlerde basit muhakeme usulü uygulanır.” 1966 da kadastro ile ilgili büyükbabanın başka ilde olması ve zilyetin kendisi olmaması? Bu anılan yeri büyükbaba, 4753 S.K. uyarınca kendisi kullanmayarak kiraya vermiş olması tapu kaydının aslen Hazinede olması gereğini doğurmakta?
Yukarıdaki anlatımları bir yana bırakıp anlatımınız ışığında tapuda ve eklerinde (Hazineyle ilgili) bir sorun yok? diyelim ve devam edelim.
1969 da büyükbabanın söz konusu gayrimenkulü satma hakkı bulunmamaktadır. Kaldı ki 3. bir kişiye satışa dair vekaletname vermesi (bence) gayrimenkulü o kişiye sattığı (daha doğru bir ifadeyle tapuda devir ve temlik yapılmadığına göre satışını vaat ettiği) anlamına da gelmez.
1973 yılı itibariyle büyükbabanın tapulu gayrimenkulünü satış hakkı vardır. Tapuda kayıtlı taşınmazların satışı resmi şekilde yapılmadıkça geçersizdir. (Bu arada 1973-1985 arasında şayet bu 3.kişiye satış olsaydı büyükbaba sağ iken devir ve temlik de yapılırdı denebilir). Anladığım kadarıyla 3.kişinin elinde satışa dair adi senet de bulunmamaktadır. 1973 ten 1985 e de 3.kişi, büyükbabanın söz konusu gayrimenkulü kendilerine sattığını başkaca yasal delillerle ispatlayamamaktadır (diye kabul edip devam edersek )
1985-2008 yılları arasında; vefat etmiş büyükbaba adına kayıtlı tapulu gayrimenkul. Yani 4721 S.K. m.713/2 deki tapu kaydının maliki 20 yıl önce ölmüş kimse adına olan gayrimenkul ve bu 20 yıl (hatta somut olayda 24 yıl) boyunca da zilyedi olan 3.kişi söz konusu.
Sizin konunuzda 4721 S.K. 713. maddesinde önem arz eden durum: ”davasız ve aralıksız olarak “ ve “malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi” şartlarıdır. İspat etmeniz gereken husus 3.kişinin büyükbabanın gayrimenkulünü “malik sıfatıyla” kullanmayıp “kiracı” sıfatıyla kullandığıdır. Büyükbabanın 1985 yılında vefat etmesi ve bu kişinin bu yeri kullanmaya devam etmesi (şayet kiracı sıfatını ispatlayabilirseniz) onun kiracı olarak kullanmaya devam ettiği, daha açık bir ifadeyle kiracı olarak zilyet olduğu hususunu ortadan kaldırmaz. Yani zilyetliği kiracı olarak devam etmekle 4721 S.K. m.713 teki şartları karşılayamamış olur. 3.kişinin bu yeri kardeşlerine devretmesi, onların burada ev yapması ve bu yeri kullanmaları, kardeşe kiraya verilmesi; bunlar 3.kişinin “malik sıfatıyla zilyet” olduğunu anlatmaya çalıştığı hususlar (diye düşünüyorum )

(Not: Yalnız bu yerin aslında büyükbaba tarafından kira yasağı olan dönemde bu kişiye kiralanmış olması hali 4753 S.K. uyarınca tapunun Hazine adına kaydını gerektiren bir durum; buna da dikkat etmenizde fayda olduğu kanaatindeyim).

Saygılarımla…