|
|
ÇEK HUKUKU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR
... Yukarıda açıklanan nedenlerle çeklerde keşide yerinin hiçbir duraksamaya yer vermeyecek şekilde anlaşılabilir olması koşulu ile kısaltılmış olarak yazılması halinde, sırf keşide yerinin kısaltılmış olarak yazılmış olması sebebiyle geçersiz sayılamayacağına ve içtihatlar arasındaki aykırılığın böylece giderilmesine 2/3 ü aşan çoğunlukla karar verildi.
İBK 14.12.1992, 1-5
-------------------------------------------------
Çeklerde keşide tarihine ait gün ve ay hanelerinin maddi yanılgı sonucu yer değiştirmiş olması geçerliliğini etkilemez. 10 CD,19.11.2002,23695-25909
-------------------------------------------------
İmkansız bir tarih olan 31.2.1999 tarihinin keşide tarihi olarak kabulü mümkün değildir. 10 CD 18.9.2001,12106-20740
-------------------------------------------------
"Zong", " T. Ova"K.Eli","Adp","Adap","K.sel","Als", "İzm",
"C.Köy","Erz","Trb","Esk","M.K.P.","Ant","İsk","Ka y","Dnz""Sam","Blk" şeklindeki kısaltmalar keşide yeri olarak kabul edilmemektedir.
-------------------------------------------------
"A.Koca" şeklindeki kısaltmanın tereddütsüz olarak " Akçakoca" yı ifade ettiği,"ERZM" şeklindeki kısaltmanın Erzurum"u açık seçik ifade ettiği,
"Eskş"kısaltmasının"Eskişehir"i,"B.eski" kısaltmasının "Babaeskiyi" ifade ettiği, "İst"kısaltmasının İstanbul"u,
"K.Bey" kısaltmasının "Karacabey"i ifade ettiği
ve keşide yeri olarak kabul edildiğine dair içtihatlar vardır.
------------------------------------------------
Çekin ibrazından sonra ciro edilmesi alacağın temliki hükmündedir.Bu yolla çeki ciro alanın şikayet hakkı yoktur. 10 CD 4.5.1998,3141-4382
------------------------------------------------
Karşılıksız çek keşide etme suçunda şikayet hakkı çeki ibraz eden hamil ile çek arkasında ciro silsilesinde imzası olan kişilere aittir.Müştekinin cirosu,araya sıkıştırılmış görünümünde olup,bankadan gelen cevabi yazıya ekli çek fotokopisinde,ibraz anında bu cironun mevcut olmadığı görülmektedir.Bu hususun tekrar araştırılması,fotokopide teknik eksikliğin bulunup bulunmadığının tesbiti ve sonucuna göre hüküm kurulması gerekir. 10 CD 5.3.1996,1820-2053
Aynı doğrultuda : 10 CD 23.3.1998,1883-2861
--------------------------------------------------
Aynı banka şubesinden alınan çek defterlerinin tümünün iade edilmemesi tek suçu oluşturur.
10 CD 18.6.2001,10886-18994
--------------------------------------------------
Suçtan zarar gören durumunda olmadığı halde bankanın müdahilliğine karar verilmesi,bozma sebebidir.(Çek karnelerini iade etmemek ile ilgili suçlarda)
10.CD 13.11.2001,16631-23505 ; 10 CD 17.6.2003 2002/27218-E
--------------------------------------------------
Yargıtay CEza Genel Kurulu"nun 2.3.1992 gün,7-351-55 sayılı kararında açıklandığı üzere,süresi içinde eylemden şikayet bulunduğundan,keşidecinin belirlenmesi halinde hakkında ek iddianame ile dava açılabilir.
10.CD 4.4.2000 625-4475
-------------------------------------------------
Şikayet ve dava hakkı çek hamiline aittir.Çek arkasında imzasının bulunmaması,sadece adı ve soyadının yazılı olmasınedeniyle ciro silsilesinde yeralmayan ve çeki bankaya ibraz eden konumunda olmayan kişinin şikayet hakkı bulunmamaktadır.Şikayet eden kişinin yalnızca ad ve soyadının yazılı olması,imzasının bulunmaması halinde şikayet hakkı yoktur.
CGK 11.5.1999 10-105-108
--------------------------------------------------
Kim tarafından yapıldığı belli olmayan imza iptali geçersiz olup sırf bu şekilde silinme şikayet hakkını düşürmez. 10 CD 20.4.1998,2819-3714
--------------------------------------------------
Sonradan eklenmiş görüntüsü veren cironun ibraz anında bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır.
10 CD 16.2.1998 181/919
--------------------------------------------------
Çekteki imzanın kime ait olduğunu bilmeyen müştekinin eylemi anlatarak yaptığı şikayet yeterlidir. Faili belirlemek iddia makamına aittir.
10 CD 7.2.1994 12225-1016
-----------------------------------------------
Çekin ibrazından sonra çeki ciro alan alacağı temlik almış olur,şikayet hakkı yoktur.
CGK 22.10.1990,7-222-327
-----------------------------------------------
31.11.1995 tarihi imkansız değildir.
10 CD 9.2.199814350-457
-----------------------------------------------
31.4.1994 keşide tarihi,30.4.1994 olarak kabul edilir.
10 CD 9.2.1998 14583-494
------------------------------------------------
Çekin keşide yeri ve tarihi ibraz anında tamamlanabilir.
10 CD 9.6.1997 7549-6967
-------------------------------------------------
30 Şubat mümkün olmayan bir tarih olduğundan ve takvimde bulunmayan bir tarih olduğundan keşide tarihi olarak kabul edilemez. CGK 31.1.1994 10-334-4
-------------------------------------------------
Aval verenin (çekin ön yüzüne,keşideci ile birlikte imza atan kişi avalist:kefil sayılmaktadır)hukuki sorumluluğu mevcuttur,ancak keşideci olarak cezanlandırılamaz.
10 CD 16.11.1998,9481-10970
------------------------------------------------
Ltd. Şkt. müdürü olan sanığın yetkisi devam ederken boş olarak imzaladığı,ancak yetkisi bittikten sonra doldurulan çekten sorumluluğu yoktur.
10 CD 11.4.1997 , 4645-4586
-------------------------------------------------
Keşideci ile birlikte çekin ön yüzünü imzalayan avalistin cezai sorumluluğu yoktur. Keşideci yanına atılan yetkisiz imza aval mahiyetinde olup cezai sorumluluk doğurmaz.
10 CD 20.5.1993 , 1183-6178
-------------------------------------------------
İbraz tarihinden önce açılan menfi tesbit davasının bekletici mesele yapılması zorunludur.
10 CD 1.2.2000, 16260-1007
------------------------------------------------
Çekin ibrazından sonra açılan menfi tesbit davasının bekletici mesele yapılamayacağı,ancak ibrazdan önce açılan menfi tesbit ve iptal davalarının bekletici mesele yapılması gerekeceği.
10 CD 14.9.1998,6824-787
----------------------------------------------
Müdahil hakkında açılan " bedelsiz senedi kullanmak" ve menfi tesbit davasının sonucu beklenmelidir.
10 CD 19.11.1996,11661-12266
-----------------------------------------------
KOCASI TARAFINDAN,BANKADA HESAP AÇMA VE BU HESAPTAN ÇEK DÜZENLEME HUSUSLARINDA EŞİNİ YETKİLİ KILAR NİTELİKTE VEKALET VERMEYE İKNA EDİLEN VE BUNUN SONUÇLARINI ÖNGÖRECEK DURUMDA OLMAYIP TİCARİ HAYATLA İLGİSİ BULUNMAYAN EV HANIMI SANIĞIN,BİLAHARE KOCASININ DÜZENLEDİĞİ ÇEKİN KARŞILIKSIZ ÇIKMASI NEDENİYLE OLUŞAN SUÇA İŞTİRAK İRADESİ SAPTANAMADIĞINDAN SUÇUN MANEVİ UNSURU OLUŞMAMIŞTIR.
CGK 22.6.1999 10-160-172
----------------------------------------------
Müdahilin çeki kötüniyetle ele geçirdiğinin sanık tarafından ispatı gerekir.10 CD 27.12.1994,11548-14935
-----------------------------------------------
Çekin ciro yoluyla müdahilin eline geçmiş olması halinde,sanıkla müdahil yüzyüze gelmemiş,sanığın müdahile hile ve desise kullanmış olması mümkün görülmediğinden dolandırıcılık suçu oluşmaz.
10.CD 7.2.1994-12238-1018
----------------------------------------------
Şikayete konu edildiği halde,davaya ve hükme konu edilmeyen çek hakkında zamanaşımı süresinin dolumuna kadar kamu davası açılması mümkün görülmüştür.
10 CD 4.6.2001,9632-17610
----------------------------------------------
Suça konu çek yaprağının yırtılan bölümlerinin biraraya getirilip yapıştırılmasıyla hukuksal değerini yitirmediği ve icra takibine konu yapıldığı anlaşılmıştır.Bu itibarla sanığın suçu eksik kalkışma aşamasında kalmıştır.
6 CD 17.9.2002,7626-10244
-------------------------------------------------
Sanığın,kardeşi O.Y. nin onayı ile çeki kendi adı ile imzaladığının ve bu durumu bilen müşteki şirkete verdiğinin anlaşılması karşısında sahtecilik suçu oluşmaz. 6 CD 2.5.2002 4621-5663
------------------------------------------------
Sanığın yakınanın elinden aldığı çeki geri vermeyip yırtması TCK m 348 aracılığı ile m 342/1 deki suçu oluşturur. 6 CD 4.3.2002 790-2402
------------------------------------------------
Sanığın ,ödeyeceğinden bahisle çeki alıp,kendi cirosunu çizmek suretiyle borçtan kurtulmaya çalışması TCK m 348 delaletiyle 342/1 deki suçu oluşturur.
6 CD 7.4.1997 3710-3652
------------------------------------------------
Vekaletnamede çek keşide etme yetkisi yok ise de,sanığın,
hesap sahibi kardeşinin bankaya verdiği muvafakat ile çeki imzalamış olması halinde 3167 SK m 16 daki suç oluşur.(CGK 30.11.1999 T 1999-10-285-292 sayılı kararında belirtildiği üzere BK m 450 gereğince,anılan hesaptan çek keşide etme yetkisinin var olduğu kabul edilmiştir.)
10 CD 30.6.2003 2002/26104- 2003/18123
---------------------------------------------------
Vekaletnamede çek keşide etme yetkisinin verildiğine dair ifade yok ise de,sanığın suça konu çeki babasının izni ile imzalayıp imzalamdığı araştırılıp,izni var ise 3167 SK m 16 da yazılı suçun oluştuğu kabul edilmelidir.
10.CD 9.6.2003 2003/2453-14559
---------------------------------------------------
Faili belirleme görevi kamu davasını açan iddia makamına aittir. 10 CD 10.12.2002 28757-26319
--------------------------------------------------
Ticari mümessil,iyiniyetli üçüncü kişilere karşı müessese sahibi hesabına,kambiyo taahhütlerinde bulunmak ve onun adına müessesenin gayesine dahil olan tüm tasarrufları yapmak yetkisine sahiptir. Bu itibarla keşide ettiği çek muteberdir,sırf çek keşide etme yetkisi olmaması nedeniyle dolandırıcılık suçu oluşmaz ,3167 sy M 16 daki suç oluşur.(TTK m 415,BK m 450)
10 CD 3.6.2003 13515-14424
------------------------------------------------------
Sanığın,sorgusunda,suça konu olan ve oğlu ZHK ye ait çeki,onun sözlü iznini alarak imzaladığını belirtmesi karşısında ZHK tanık olarak dinlendikten sonra sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması.
6 CD 25.1.2002 17335-568
Aynı doğrultuda, 6 CD 20.11.2002 8023-130303
-----------------------------------------------------------
Önceden mevcut rızaya dayalı olarak babasına ait çeki keşide ederek katılana veren sanık,mağdura zarar verme bilinciyle hareket etmediğinden ,sahtecilik suçu oluşmaz.
CGK 25.5.2004 6-93-126
-----------------------------------------------------------------
Sanığın,ihtaratın yapıldığı tarihte elinde boş çek defteri kalmadığını(tüm çek yapraklarını kullanmış olduğunu,ileri tarihli olarak keşide ederek elinden çıkarmış olduğunu) belirtmesi halinde,aksi sabit olmayan bu savunmaya itibar edilmesi ve beraat kararı verilmesi gerekir.
10 CD 14.11.2003 2867-20593
Aynı doğrultuda : 10 CD 23.6. 2003 2002/23909 2003/ 17177
------------------------------------------------------------------
Çeklerin bankaya ibrazından sonra,katılan elindeyken zayi olduğu gerekçesiyle iptaline ilişkin karar ,sanığın cezalandırılmasına engel teşkil etmez.
10 CD 24.6.2003 2002/27871 2003/17381
-------------------------------------------------------------------
Dolandırıcılık/Çekin Önceden Doğan Borç İçin Verilip Verilmediği :
Suça konu çekin sanık tarafından Ö E San ve Tic Ltd Şkt. ne verilmesine,çek arkasında birinci ciranta olarak görünen R K nin çeki müdahil MG ye ciro etmesine,sanığın ise savunmasında,aldığı vantilatörlere karşılık müştekiye suça konu çeki verdiğini belirtmesine göre, öncelikle sanık ve müdahilin etraflıca ifadeleri alınıp çekin önceden doğan bir borç için verilip verilmediği,alışveriş sırasında sanık ile müdahilin yüzyüze gelip gelmediği araştırılıp,sanığın ne şekilde hile ve desise kullanarak karşı tarafı hataya düşürdüğü karar yerinde açıklanıp tartışılmadan hüküm kurulması.
10 CD 17.6.2003 2002/13495-2003/16529
------------------------------------------------------------------------- Sanığın önceden doğan borç nedeniyle sonradan suça konu çeki verdiği; bu durumda yasal ögeleri oluşmadığı gözetilmeden dolandırıcılık suçundan hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
6 CD 2.7.2002 7054-9480
Aynı doğrultuda: 11 CD 21.11.2002 7260-9321
6 CD 8.4.2002 3385-4610
------------------------------------------------------------------
İcra dosyasına yapılan ödemenin çek bedelini,%10 tazminatı ve gecikme faizini
karşılaması halinde kamu davasının düşmesine karar verilmeledir.
10 CD 15.4.2003 2002/2296-2003/4889
------------------------------------------------------------------
3863 Sayılı yasa ile değişik 3167 SY m 16/2 ile,keşidecinin çek bedelinin karşılıksız kalan kısmını % 10 tazminatı ve gecikme faizi ile muhatap bankaya veya şubesine yatırması halinde vazgeçme koşulu aranmaksızın kamu davasının ortadan kaldırılmasına karar verilmelidir.
10 CD 15.4.2003 2002/13366 2003/7647
-----------------------------------------------------------------
İcra dairesine ödeme halinde müştekinin yasal hamillik sıfatı dolayısı ile şikayet hakkı sona erer.
10 CD 24.3.2003 2002/5702-2003/3004
----------------------------------------------------------------
|