MV Ulla ile Uluslararasi Hukuk da Batti
7 Eylul 2004, Iskenderun, Madrid - Dort yillik bir gecmisi olan
toksik atik skandali, en sonunda bir cevre felaketiyle sonlandi.
Iskenderun'da demirlemis olan MV Ulla adli gemi, sorumsuzluk ve
devletin ilgisizligi nedeniyle batti. Gemi, su an hepsi deniz altinda olan
2000 tondan fazla toksik atik tasiyordu.
Greenpeace gemi Isdemir Limani'na demirledikten sonra, 2000 yilinin
Haziran ayinda yaptigi bir eylemle kamuoyunu geminin zararli
yukunden haberdar etmisti. MV Ulla daha sonra Cevre Bakanligi
tarafindan yasadisi toksik yukunden dolayi muhurlendi. ODTU
tarafindan yapilan analiz, atigin Turk yasalarina gore ulkeye girmesi
yasak olan Kromiyum VI tasidigini gosterdi. Bu da Bakanligin gemiyi
yukuyle beraber muhurlemesine ve ulkeyi terk etmesini onlemesine yol
acti.*
Yapilan arastirmalar ve belgeler, toksik atigin Ispanya kokenli oldugunu
ortaya cikardi. Turkiye'nin de taraf oldugu Basel Anlasmasi'na gore
atiklar Ispanya'ya ait.
Greenpeace Ispanya Yoneticisi Juantxo Lopez de Uralde, "Bu talihsiz
olay, hukumetlerin gercek onlemler almadiginda, uluslararasi
anlasmalarin ve hukukun nasil cignendiginin bir ornegidir. MV Ulla'daki
toksik atiklar, Akdeniz'e tehdit olusturmadan Ispanya'ya geri
gonderilmeliydi" dedi.
Cezayir kabul etmedi, Turkiye'ye geldi
Greenpeace, atiklarin Ispanya'nin uc termik santralinden ihrac edildigini
ortaya cikarmisti. Toksik atiklar Cezayir'deki S.A. P/C De Dragados adli
Ispanyol Sirketine gonderiliyordu. Bu kuller Cezayir'deki baraj
yapiminda kullanilacak sanilmis ve Asland Catalunya Y.del
Mediterraneo adli cimento sirketi kulleri Dragados'a satmak uzere
aracilik yapmisti. Fakat gemi Cezayir'de kabul edilmeyince gizemli bir
sekilde 2000 Mayis ayinda Turkiye'ye geldi.
Greenpeace ve yerel sivil orgutlerin baskisi sonucu iki ulke arasinda
diplomatik duzeyde muzakereler baslatildi. Ispanya'nin atiklarin geri
gonderilmesini kabul etmesi iki yil surdu. Olay hâlâ bitmis degil cunku
Turkiye'deki Mavi Deniz acentasi icin yargi yolu acik.
'Mavi Deniz'e Dokunan Yok
Ilginc bir olay da, geminin Turk karasularina girmesinden sorumlu olan
Mavi Deniz adli acentanin hukumeti tarafindan hâlâ sorgulanmamis
olmasi. Mahkemenin atigin gemiden alinabilecegi kararina karsi, Cevre
Bakanligi hâlâ Ispanya'dan zararin odenip odenmeyecegine dair haber
bekliyor.
Greenpeace Akdeniz Toksik Maddeler Kampanya Sorumlusu Banu
Dokmecibasi, konu hakkinda sunlari soyledi:
"Tum bu surec yuzunden gemi, limanda terkedilmis halde ve cok kotu
kosullarda, iki hukumet tarafindan da somut bir adim atilmasini bekledi.
Iki hukumet de bircok defa uzmanlar tarafindan geminin her an
batabilecegi ve bir cevre felaketine yol acabilecegi konusunda uyarildi;
ama onlar geminin batmasini beklemeyi tercih ettiler. Cevre
Bakanligi'ndan su andan itibaren cok hizli hareket etmesini ve
Akdeniz'de yayilmayi onlemek icin tum guvenlik onlemlerini almasini
istiyoruz."
MV Ulla, Turkiye'deki ilk yasadisi toksik atik ticareti degil; yetkililer bu
konuyu ciddiye almadigi ve kontrol mekanizmalari calismadigi surece
son gibi de gorunmuyor. Turkiye, Karadeniz kiyilarindaki Italyan toksik
atiklari dolu yuzlerce varil ve Aliaga'ya gonderilen yuzlerce asbestli gemi
yuzunden de dunyanin coplugu olma yolunda ilerliyor. Bu tip olaylar
hukumetler onlem almadigi surece dogayi ve insan yasamini tehdit
etmeye devam edecek.
Su an Iskenderun'da su altindaki atiklar icin yapilmasi gereken, atiklarin
limana sizmadan ve sualti yasamini tehdit etmeye baslamadan once nasil
temizlenecegi konusunda uzmanlara danismaktir.Greenpeace acil olarak
Ispanyol ve Turk hukumetlerini sorumluluk almaya ve bu utanci
temizlemeye davet ediyor.
Ayrintili Bilgi icin:
Banu Dokmecibasi
Greenpeace Akdeniz
Toksik Maddeler Kampanya Sorumlusu
GSM: (532) 263 11 14
bdokmeci@diala.greenpeace.org
Ertan Keskinsoy
Greenpeace Akdeniz
Basin ve Iletisim Sorumlusu
GSM: (532) 324 32 04
Ertan.Keskinsoy@diala.greenpeace.org
Juantxo Lopez de Uralde
Greenpeace Ispanya Yoneticisi
Telefon: 34 (91)444 1400
juralde@mail.es.greenpeace.org
Not:
* Uluslararasi Basel Anlasmasi, tehlikeli atiklarin OECD ulkelerinden OECD uyesi
olmayan ulkelere tasinmasini yasakliyor. Bu Anlasma'nin uygulanmasini denetlemek
amaciyla kurulan Basel Sekretaryasi ise toksik atik ticaretinin engellenmesi ve varolan
ticarete cozum bulunmasi icin calisiyor.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Greenpeace Akdeniz Ofisi-Turkiye
T:0212 292 76 19-20 F.0212 292 76 22
www.greenpeace.org.tr
bilgi@greenpeace.org.tr
Greenpeace kuresel cevre sorunlarina dikkat cekmek, yesil ve bariscil bir gelecek icin
cozumler bulunmasini saglamak amaciyla, siddet icermeyen yaratici eylemlere bas
vuran, kampanyalar yuruten bagimsiz bir kurulustur.
Greenpeace'in amaci, Dunya'nin yasami butun cesitliligiyle besleyebilmesini garanti
altina almaktir.
Destek Servisi Sorumlusu
Greenpeace Akdeniz Ofisi-Turkiye
T:0212 292 76 19-20 F.0212 292 76 22
www.greenpeace.org.tr
bilgi@greenpeace.org.tr
Greenpeace kuresel cevre sorunlarina dikkat cekmek, yesil ve bariscil bir gelecek icin
cozumler bulunmasini saglamak amaciyla, siddet icermeyen yaratici eylemlere bas
vuran, kampanyalar yuruten bagimsiz bir kurulustur.
Greenpeace'in amaci, Dunya'nin yasami butun cesitliligiyle
besleyebilmesini garanti altina almaktir.