Mesajı Okuyun
Old 15-03-2007, 14:41   #9
Hekimbaşı

 
Varsayılan

Sn.Jeanne D'arc,

'Bay' ve 'Bayan' söcüklerinin sevgili Ata' mız zamanında, onun tarafından gündeme getirilmiş olduklarını bilmenizi isterim. Sadece zamir olarak. 'Bey-efendi', 'Hanım-efendi' sözcüklerini kendisi beğenmemiş, bunların efendilik ve kölelik ilişkisini çağrıştırdığına dikkat çekerek terkedilmeleri gerektiğini belirtmişir. Kökleri olan 'Bey, hanım, efendi' sözcükleriyse Türkçe değildir; ve bu da bilinmektedir.

İtiraz edilebilecek nokta 'erkekler tuvaleti/reyonu/...', 'bayanlar tuvaleti/reyonu/...' gibi kullanımlardır. Ama savımızın 'baylar tuvaleti/reyonu/...' ile 'bayanlar tuvaleti/reyonu/...' yönünde olması gerekir. Çünkü 'bay' ve 'bayan' sözcükleri Türkçe' de kibar, asil hitap biçimleridir. 'Erkek' ve 'Kadın' ise hitap değil, nitelik belirten sözcüklerdir. 'Erkekler buraya ... kadınlar şuraya ...' denebilir, ama yanlıştır; kabadır. Daha doğru ve kibar biçimde 'baylar buraya ... bayanlar şuraya ...' demeniz daha uygundur. 'Dünya Hanımefendiler Günü' çarpıcı (sansasyonel) ve alaycı (ironik) bir ifadedir. Tabii ki onun adı 'Dünya Kadınlar Günü' olacaktır. Çünkü; katılanlardan ne kadarına 'bayan' olarak hitap edebileceğimizi bilemeyiz; orada kişilikleri değil, cinsiyetleri ön plana çıkmaktadır; amaçları bunu belirlemiştir. Dolayısıyla; iki sözcük çiftinden hangilerini kullanacağımız duruma göre değişir. Günlük kullanımda bunların yanlış kullanıldıklarına da sıkça rastlarız. Ama yanlış kullanılıyor diye bir sözcüğe savaş açmamız doğru olmaz; düşmanı doğru saptamamız ve onunla boğuşmamız gerekir.

Saygılarımla,

Not: Bu arada, Sn.kamuran' ın belirttiği ve bana da hatırlattığı bir noktaya dikkat çekmek isterim. 'Bayan' sözcüğünde kadın ve kız gibi bekaret belirtimi yoktur. Okuduklarımda yer almıyor ama, Ata' mızın buna da özen gösterdiği düşüncesini taşıyorum. Kızlara kadın, kadınlara kız demek uygunsuzdur; çünkü dilimizde bu iki sözcük bu ayırıcı unsurla birlikte yer almıştır. Hiç evlenmemişlere, bakire olsun olmasın kız deriz; ama en az bir kez evlenmişlere kadın deriz. Bir hitapta bunun gündeme getirilmesini düşünmek bile istemem.