9-SAĞLIK MUAYENESİNE TABİ TUTULMALARI HAKKINDA 77 SAYILI SÖZLEŞME
ILO Kabul Tarihi
: 19 Eylül 1946
Kanun Tarih ve Sayısı
: 16. 08. 1983 / 2878
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı
: 18. 08. 1983 / 18139
Bakanlar Kurulu Kararı Tarih ve Sayısı
: 11 . 07. 1984 / 84-8284
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı
: 15. 08. 1984 / 18490
Milletlerarası Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu tarafından Montreal'e davet edilerek, orada 19 Eylül 1946 tarihinde Yirmi Dokuzuncu toplantısını yapan, Milletlerarası Çalışma Teşkilatı Genel Konferansı, Toplantı gündeminin üçüncü maddesini teşkil eden çocukların ve gençlerin sanayide istihdama elverişlilikleri ile ilgili sağlık muayenesine tabi tutulmaları hakkında bazı tekliflerin kabulüne,ve Bu tekliflerin bazılarının uluslararası bir Sözleşme haline gelmesine karar vererek,Bin dokuz yüz kırk altı yılı Ekim ayının işbu dokuzuncu günü, Gençlerin Sanayide Sağlık Muayenesine tabi tutulmalarına dair 1946 Sözleşmesi şeklinde adlandırılacak olan aşağıdaki Sözleşmeyi kabul eder.
1 . Bu Sözleşme, kamusal veya özel sınai işyerlerinde veya bu işyerleriyle ilgili işlerde çalıştırılan veya çalışılan çocuklarla gençlere uygulanır.
2. Bu Sözleşmenin uygulanmasında:
a) Maden ve taş ocakları ile her türlü maddenin topraktan çıkarılmasıyla ilgili işyerleri,
b) Maddelerin imal ve tadil edildiği, temizlendiği, onarıldığı, süslendiği, tamamlandığı, satış için hazırlandığı işyerleriyle, gemi yapımı, elektrik ve genel olarak her türlü itici güç üretme, tahvil ve iletme işleri dahil, maddelerin şekillerinin değiştirildiği işyerleri,
c) Yapım, onarım, bakım, değişim ve yıkım işleri dahil bina yapımı ve bayındırlık işleriyle ilgili müesseseler,
d) Dok,rıhtım, iskele, antrepo ve uçak alanlarında eşyanın elle taşınması dahil, kara, demir yoiu, nehir, kanal ve göllerde veya hava yolu ile yapılan insan ve eşya nakliyatıyla uğraşan müesseseler,<Sanayi işyerlerinden> sayılır.
3. Yetkili makam, bir taraftan sanayi ve diğer taraftan tarım, ticaret ve sanayiden sayılmayan diğer işler arasındaki hududu tayin eder.
1.Çocuklar ve 18 yaşından aşağı olan gençler, ancak çalıştırılacakları, işe elverişli oldukları esaslı bir sağlık muayenesi sonucunda kabul edildiği takdirde, sınai bir müessese tarafından işe alınabilirler.
2. İşe elverişliliği tayin ile ilgili sağlık muayenesi,yetkili makamca tensip edilmiş kalifiye bir hekim tarafından yapılacak bir sağlık belgesi ile yahut çalışma iznine veya karnesine kaydedilmek suretiyle tevsik olunur.
3. İşe elverişliliği tevsik eden belge :
a) Belirli iş şartları koyabilecek,
b) İşe elverişliliği tayin yönünden sağlık muayenesine ilişkin mevzuatın uygulamasından sorumlu bulunan makam tarafından bir'grup halinde tasnif edilen ve sağlıkla ilgili benzer tehlikeler arz eden belirli bir iş veya meslek grupları için verilebilecektir.
4. Milli mevzuat işe elverişliliği tevsik eden belgeyi tanzimle yükümlü yetkili makamı tayin edecek ve bu belgenin tanzim ve verilme usul ve şartlarını belirleyecektir.
1. Çocukların ve gençlerin işe elverişli bulunup bulunmadıkları, on sekiz yaşına kadar sürdürülen bir sağlık kontrolüne tabi tutulmalarını gerektirecektir.
2. 18 yaşından küçük bir çocuğun yahut gencin sürekli olarak çalıştırılması, ancak bir yılı geçmeyen aralıklarla sağlık muayenesinin yenilenmesi şartına bağlı olabilecektir.
Milli Güvenlik Konseyi (S. sayısı 636)
3. Milli mevzuatın :
a) İşin arz ettiği tehlikelerle ve çocuğun yahut gencin ewelki muayenerle açıklanmış bulunan sağlık durumu ile ilgili kontrolün tesirli olmasını sağlamak için, ya sağlık muayenesinin hangi özel şartlar dahilinde yıllık muayeneye ilaveten yapılması yahut daha sık olarak yenilenmesi gerektiğini öngörmesini, yahut,
b) Sağlık muayenesinin istisnai durumlarda yenilenmesinde yetkili makamı görevli kılmasını gerektirecektir.
1 . Sağlık bakımından büyük tehlikeler arz eden mesleklerde işe elverişliliği tesbit etmek bakımından sağlık muayenesi ve bu muayenenin yenilenmesi en az yirmi beş yaşına kadar yapılmalıdır.
2.Milli mevzuatın, işe elverişliJiği tayin bakımından sağlık muayenesinin en az yirmi bir yaşına kadar yapılmasına matuf işleri veya iş katogorilerini ya tayin etmesi veya tayin etme yetkisini uygun bir makama tevdü gerekecektir.
Yukarıdaki maddelerde öngörülen gerekli sağlık muayenelerinin çocuklar, gençler veyahut aileleri için hiçbir masrafı gerektirmemelidir.
1 . İşe elverişsizlikleri veya bedeni eksiklik ve aksaklıkların bulunduğu sağlık muayenesince tesbit edilen çocuklarla gençlerin yeniden yönetilmesi ve yeniden bedeni ve mesleki intibakı için yetkili makam tarafından gerekli her türlü tedbir alınacaktır.
2. Bu tedbirlerin nitelik ve kapsamı yetkili makamca tesbit olunacak;bu amaçla konuyla ilgili çalışma, eğitim, sosyal ve sıhhi servisler arasında bir işbirliği kurulması ve bu tedbirlerin uygulanması için bu servisler arasında tesirli irtibatın idame ettirilmesi gerekecektir.
3. Milli mevzuat, işe elverişliliği açıkça kabul edilmemiş olan çocukları gençlere:
a) Bitiminde genç işçinin yeni bir muayeneye tabi tutulacağı bir devre için geçerli, geçici iş permileri yahut sağlık belgeleri:
b) Özel mahiyette çalıştırma şartları koyan permiler yahut belgeler verilmesini zorunlu kılabilecektir.
1. İşverenin, mevzuat ile konulacak hükme göre, işe elverişliliğe aykırı bir cihet bulunmadığını tevsik eden sağlık karnesini yahut çalışma permisini veya karnesini dosyalayarak bunu iş teftişi sırasında tetkike amade tutması gerekecektir.
2.Milli mevzuat, bu Sözleşmenin sıkı bir şekilde uygulanmasını sağlayabilecek diğer denetim metotlarını tayin eder.
Türkiye bu sözleşmelerden, “Trimci ve Ateşçi Sıfatıyla Gemilerde İşe Alınacak Asgari Yaşın Tespitine Dair 15 sayılı Sözleşme”, “Denizlerde Çalıştırılacak Çocukların Asgari Yaş Haddinin Tespiti Hakkında 58 sayılı Sözleşme”, “Sanayide Genç İşçilerin Sağlık Muayeneleri Konusunda 77 Sayılı Sözleşme”, “Yeraltı İşlerinde Çalışma Yaşı Konusunda 123 Sayılı Sözleşme” ve “ Sanayi İşlerinde Alınacak Çocukların Yaş Sınırını Belirleyen 59 sayılı Sözleşme” leri onaylamıştır.Avrupa Sosyal Şartının 7. Maddesi de, çocukların ve gençlerin korunma hakkının etkin biçimde kullanılmasına yer vermiştir. Türkiye 7. Maddenin 3,4,5,6,8 ve 9. fıkralarını onaylamıştır. Avrupa Sosyal Şartının 7. Maddesinin 1 fıkrası; Hafif işler hariç asgari çalışma yaşının 15 olmasını; 2. fıkrası ise tehlikeli ve sağlığa aykırı sayılan belirlenmiş işlerde asgari çalışma yaşını daha da yükseltmeyi istemektedir. Ancak, 1475 sayılı İş Kanunu’ nun istisnalarla ilgili 5. Maddesi nedeniyle söz konusu ilk iki fıkra onaylanamamaktadır. Aynı şekilde, 7. maddedeki 18 yaşın altındaki çalışan kişilere yılda en az üç haftalık ücretli izin hakkını tanıyan 7. fıkrası da 1475 sayılı İş Kanunu’ nun yıllık ücretli izinlerle ilgili 49. maddesi nedeniyle onaylanamamıştır.