Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Uyarınca
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 12. maddesine göre hukuki yardımların konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen hallerde avukatlık ücreti, tarifenin üçüncü kısmına göre, diğer bir ifade ile hukuki yardımın para ile değerlendirilebilen konusuna göre nispi olarak belirlenir.
Öte yandan, hukuki yardımın konusu para ile değerlendirilemiyorsa avukatlık ücreti tarifenin ikinci kısım ikinci bölümüne göre, diğer bir ifade ile maktu olarak belirlenir. Kaldı ki, yargı yerlerinde, icra ve iflas dairelerinde yapılan ve konusu para olsa veya para ile değerlendirilebilse bile maktu ücrete bağlı işler tarifenin ikinci kısım birinci bölümünde ayrıca belirtilmiştir. Bunlar, görülmekte olan bir dava içinde olmamak koşuluyla ihtiyati haciz, ihtiyati tedbir, delillerin tespiti, icranın geri bırakılması, ödeme ve tevdi yeri belirlenmesi işleri; ortaklığın giderilmesi için satış memurluğunda yapılacak işler ile ortaklığın giderilmesi ve taksim davalarıdır. Sayılan bu hallerde avukatlık ücreti yine maktu olarak belirlenecektir.
Avukatlık Kanunun 164/4. m Uyarınca
Ancak Avukatlık Kanunu 164/4 maddesinde
Avukatlık ücretinin kararlaştırılmamış olduğu veya taraflar arasında yazılı ücret sözleşmesinin bulunmadığı yahut ücret sözleşmesinin belirgin olmadığı veya tartışmalı olduğu veya ücret sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün geçersiz sayıldığı hallerde;
1. Değeri para ile ölçülebilen dava ve işlerde asgari ücret tarifelerinin altında olmamak koşuluyla ücret itirazlarını incelemeye yetkili merci tarafından davanın kazanılan bölümü için avukatın emeğine göre ilamın kesinleştiği tarihteki müddeabihin değerinin %10’u ile %20’si arasındaki bir miktar avukatlık ücreti olarak belirlenir.
2. Değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde ise avukatlık asgari ücret tarifesi uygulanır.
Görüldüğü üzere 164/4'de, avukatlık ücretinin belirlenmesinde değeri para ile ölçülebilen davalarda ilamın kesinleştiği tarihteki müddeabihin değerinin %10’u ile %20’si arasındaki bir ücretin belirleneceğini; avukatlık asgari tarifesinin ise değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde ise yukarıdaki avukatlık asgari ücret tarifesi hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Kanun koyucu avukatlık asgari ücret tarifesi hükümlerinin, avukatlık ücretinin belirlenmesi bakımından uygulanması hususunda davanın değerinin para ile ölçülememesini ararken, değeri para ile ölçülebilen davalarda ise avukatlık asgari ücret tarifesi hükümlerinin uygulanacağını açık bir biçimde belirtmemiştir. Değeri para ile ölçülebilen davalarda avukatlık ücreti olarak, avukatlık asgari ücret tarifesi hükümlerine göre belirtilen ücrete değil, ilamın kesinleştiği tarihteki müddeabihin değerinin %10’u ile %20’si arasındaki bir ücrete takdir edilebileceği görülmektedir.
Bu noktada taraflar arasındaki vekillik ilişkisinde vekilin üstlendiği iş ve ortaklığın giderilmesi davasının niteliği bakımından değerlendirmelerde bulunmak gerekir.
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şüyu), bir taşınmaz maldaki ortak mülkiyet veya kullanım hakkının ortaklar arasında paylaşılması veya satılması suretiyle sona erdirilmesi anlamına gelir. Ortaklığın giderilmesi davalarının konusu topluluk mülkiyetidir. Satış isteğinin bulunup bulunmadığı da göz önünde tutulur ve eğer satış isteği yoksa, satış suretiyle paydaşlığın giderilmesine gidilemeyecektir.
Ortaklığın giderilmesi davasının konusunu teşkil eden çoğu zaman bir taşınmazdır ve dava konusu mal üzerinde mülkiyet çekişmesi vardır. Satış suretiyle ortaklığın giderilmesinin talep edilmesi halinde bu davanın sonunda verilen satış kararı ile birlikte satış işlemleri başlatılarak paylar oranında satış bedeli paylaştırılacaktır. Bu durumda dava konusunun değerinin para ile ölçülebilir olduğu kabul edilmelidir.
Ancak satış isteği bulunmaksızın sadece ortaklığın giderilmesi mahkemeden talep edilirse, bu takdirde dava konusunun değerinin para ile ölçülebilir olduğu düşünülemez. Zira bu durumda ortak mülkiyet hakkı üzerindeki çekişme ortaklığın giderilmesi ile ortadan kalkar ancak satış işleminde olduğu gibi malın değerinin belirlenerek paylaşımı söz konusu olmaz.
Taraflar arasındaki olaya gelirsek, davacı, davalı vekilin vekalet ücreti alacağı iddiası ile başlattığı icra takibine itiraz etmiş ve işbu menfi tespit davasını açmıştır.
Vekalet alacağının dayanağı olan ortaklığın giderilmesi ve satış kararının verilmesi talepli dava dosyasında davalı, davacının vekili sıfatı ile yer almıştır, dava sonucunda hüküm kurularak kesinleşmiştir. Bu karar sonrası satış işlemlerinin başlatıldığına dair bir dosya veya belge bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki vekalet ilişkisinin azil veya çekilme suretiyle sona erdiğini gösteren bir bilgi veya beyan da bulunmamaktadır.
O halde taraflar arasındaki uyuşmazlıkta avukatlık ücretinin muaccel olup olmadığı ve muaccel ise miktarının belirlenmesi bakımından, geçerli bir yazılı ücret sözleşmesi olmaması da dikkate alınarak, yasal düzenlemeler ışığında değerlendirmeler yapılabilir.
Avukatlık Kanunu
Madde 171 – (Değişik birinci fıkra : 2/5/2001 - 4667/83 md.) Avukat, üzerine aldığı işi kanun hükümlerine göre ve yazılı sözleşme olmasa bile sonuna kadar takip eder.
düzenlemesi yer almaktadır.
Avukatık Asgari Ücret tarifesinde ise;
MADDE 2 – (1) Bu Tarifede yazılı avukatlık ücreti kesin hüküm elde edilinceye kadar olan dava, iş ve işlemler ücreti karşılığıdır.
MADDE 5 –“ (1) Hangi aşamada olursa olsun, dava ve icra takibini kabul eden avukat, Tarife hükümleri ile belirlenen ücretin tamamına hak kazanır.” Düzenlemesi yer alır.
Avukatlık ücretinin ne zaman muaccel olduğunu düzenleyen bir yasa hükmü bulunmamaktadır. Ancak, Av.K.’nın 171/1 maddesi uyarınca avukatın işi sonuna kadar takip zorunluluğu kuralı ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 2. maddesinde yer alan, ücretin, kesin hüküm elde edinceye kadar olan dava, iş ve işlemlerin karşılığı olduğu kuralı karşısında, avukatlık ücretinin avukat ile iş sahibi arasında aksine sözleşme yok ise, üstlenilen işin bitmesi ile muaccel olduğunun kabulü gerekir.
Davalı, davacının vekili olarak üstlenmiş olduğu işin mahiyeti icabı, ortaklığın giderilmesi ve satış kararının alınması ile satış işlemlerinin başlatılması ve sonuçlandırılması olarak iki aşamada tamamlaması gerekmektedir.
Davalı, davacı ile aralarındaki vekalet ilişkisi haksız azil ile son bulmadığına veya kendisi vekil edenden kaynaklı nedenlerden haklı olarak istifa etmediğine göre, avukatlık ücretinin tamamına hak kazanamayacağı gibi ancak satış işlemlerinin tamamlanması sonrasında alacağının muaccel olacağı kabul edilebilir.
Bununla birlikte davalının avukatlık ücreti talebinde bulunması çekilme olarak kabul edilirse, bu durumda iki aşamada tamamlaması gereken işlerden, tamamlamış olduğu ilk aşamada yani ortaklığın giderilmesi ve satış kararı alınmasında, dava konusunun değerinin para ile ölçülebilir olduğu kabul edilemeyeceğinden Av. K. 164/4. M gereği avukatlık asgari ücret tarifesinin 12. Maddesinde yer alan düzenleme uyarınca hukuki yardımın konusu para ile değerlendirilemiyorsa avukatlık asgari ücreti tarifesinin ikinci kısım ikinci bölümüne göre, diğer bir ifade ile maktu olarak belirlenir.
Buna göre davalının vekalet ücretinin belirlenmesi hususunda aralarında geçerli yazılı bir sözleşme olmadığı da dikkate alınırsa Asgari Ücret Tarifesi’nin ikinci kısım ikinci bölümü dikkate alınacak ve tarifede belirtilen maktu ücrete hak kazandığı kabul edilecektir.
Davalı, ortaklığın giderilmesi ve satış kararının verilmesi sonrası, ortaklığın giderilmesi için satış memurluğunda yapılacak işlerin takibini tamamladıktan sonra geçerli bir yazılı ücret sözleşmesi olmadığından ve bu aşamada yapılan hukuki yardımın değeri para ile ölçülebilir olduğundan, avukatlık ücreti olarak, avukatlık asgari ücret tarifesi hükümlerinde belirtilen ücrete değil, ilamın kesinleştiği tarihteki müddeabihin değerinin %10’u ile %20’si arasındaki bir ücrete takdir edilebileceği görülmektedir. Ancak ortaklığın giderilmesi için satış memurluğunda yapılacak işlerin takibini gerçekleştirmeden bu ücrete hak kazanamayacağını kabul etmek gerekir.