Sayın meslektaşlarımın bilgsine sunulur...





T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 2007/11-977
K. 2007/935
T. 5.12.2007

• İHTİYATİ HACZE İTİRAZ ( İhtiyati Haciz Kararına Karşı Yapılan İtiraz Üzerine Verilen Kararın Temyiz Edilebileceği - Ancak Yargıtay'ın Temyiz Üzerine Verdiği Kararın Kesin Olduğu )

• TEMYİZ ( İhtiyati Haciz Kararına Karşı Yapılan İtiraz Üzerine Verilen Kararın Temyiz Edilebileceği - Ancak Yargıtay'ın Temyiz Üzerine Verdiği Kararın Kesin Olduğu )

• KESİN KARARLAR ( İhtiyati Haciz Kararına Karşı Yapılan İtiraz Üzerine Verilen Kararın Temyiz Edilebileceği - Ancak Yargıtay'ın Temyiz Üzerine Verdiği Kararın Kesin Olduğu )
2004/m. 265

ÖZET : İhtiyati haciz kararına karşı yapılan itiraz üzerine verilen karar, temyiz edilebilir. Ancak, Yargıtay'ın temyiz üzerine verdiği karar kesindir.
DAVA : Taraflar arasındaki "ihtiyati hacze itiraz" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ( Bursa Asliye İkinci Ticaret Mahkemesi )'nce "ihtiyati haciz kararının yetkisizlik nedeniyle kaldırılmasına" dair verilen 11.12.2006 gün ve 2006/1610-1610 D.İş sayılı kararın incelenmesi karşı taraf/ihtiyati haciz isteyen/alacaklı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Onbirinci Hukuk Dairesi'nin 22.02.2007 gün ve 2007/1588-3228 sayılı ilamı ile;

( ... İhtiyati haciz isteyen alacaklı vekili, beş adet çeke dayalı toplam 49.000,00 TL alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek, borçlunun menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece, iddia ve dosyadaki belgelere göre, alacağın ödenmediği, borçlunun temerrüde düştüğü ve alacağı rehinle temin edilmemiş olduğu gerekçesiyle, borca yetecek miktar için ihtiyati haciz kararı verilmiştir.

Karşı taraf borçlu vekili, yetkisiz mahkemece ihtiyati haciz kararı verildiğini savunarak, itiraz etmiştir.
Mahkemece, yetkili olunmadığı gerekçesiyle, itirazın kabulüne karar verilmiştir.

Kararı, ihtiyati haciz isteyen alacaklı vekili temyiz etmiştir.

Mahkemece, yetkisiz olduğu gerekçesiyle itirazın kabulüne karar verilmiş ise de; somut olayda, karşılıksız kalmış çeklere dayalı, temel ilişkiden soyut olarak ihtiyati haciz isteminde bulunulmuş olmasına ve BK'nın 73. maddesi hükmü uyarınca borcun salt para borcu niteliğinin bulunmasına göre, alacaklının ikametgah mahkemesinin, bu uyuşmazlığa bakmaya yetkisinin bulunduğunun kabulü gerekir.


Bu itibarla, itiraz eden borçlunun, yalnızca mahkemenin yetkisiz olmasına dayalı olarak, ihtiyati haciz kararına itiraz etmiş olmasına göre, bu itirazın reddine karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçeyle itirazın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış ve bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir ... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : İstek, çeke dayalı ihtiyati haciz kararına itiraza ilişkindir.
Alacaklı vekili, Balıkesir'de ikamet eden borçlu hakkında muhatabı Balıkesir F o.bank Şubesi, keşide yeri Balıkesir, keşidecisi itiraz eden borçlu olan, çeklerin muhatap bankaya ibrazında karşılıksız oldukları anlaşıldığından ihtiyati haciz talebinde bulunmuş; mahkemece, talebin kabulü ile ihtiyati haciz kararı verilmiştir.

Aleyhine ihtiyati haciz kararı verilen/borçlu vekili, yasal süre içerisinde verdiği dilekçe ile; kambiyo ilişkisine dayalı olarak ihtiyati haciz talebinde bulunulduğundan, bu talebe esas teşkil eden çeklerin muhatap bankasının F ... bank Balıkesir Şubesi, keşide yerinin Balıkesir olduğu gibi borçlunun ikametgahının da Balıkesir olduğunu, alacaklının bu çeke dayalı olarak icra takibini sırf Bursa İcra Dairelerinde yapabilmek için ihtiyati haciz kararını vermekte yetkisiz olan alacaklının kendi ikametgah mahkemesi olan Bursa İkinci Ticaret Mahkemesi'ne müracaat ettiğini ifadeyle ihtiyati haciz kararına yetkisizlik itirazında bulunmuştur.

Bu şekliyle, isteğin yasal dayanağı 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 4949 sayılı Kanunla değişik 265. maddesidir.

Mahkemece, bu itiraz üzerine yapılan duruşma sonunda verilen 11.12.2006 tarihli ek kararla itirazın süresinde yapılıp, Balıkesir mahkemeleri ihtiyati haciz kararı vermekte yetkili olduğundan, yetki itirazının kabulü ile ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına, dosyanın talep halinde Balıkesir Asliye Hukuk ( Ticaret ) Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiştir.

İhtiyati haciz talep eden ( alacaklı ) vekili tarafından temyizi üzerine Özel Dairece; borçlu itirazının reddine karar verilmesi gerekirken kabulünün doğru olmadığı, gerekçesi ile karar bozulmuş; itiraz eden borçlu vekilinin karar düzeltme istemi de "Daire kararının kesin olduğu" gerekçesiyle reddedilmiştir.

Mahkemece önceki kararda direnilmiş; direnme kararını ihtiyati haciz isteyen alacaklı vekili temyiz etmiştir.
İşin esasının incelenmesine geçilmeden önce, yerel mahkemenin, borçlu vekilinin itirazının kabulü ile yetkisizlik nedeniyle ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına ilişkin kararını bozan Özel Daire kararının kesin olup olmadığı, dolayısıyla da bu karara karşı direnme olanağı bulunup bulunmadığı hususu ön sorun olarak ele alınmıştır.

Ön sorunun sağlıklı bir biçimde çözümlenmesi için konuya ilişkin yasal düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır.
İhtiyati hacze ilişkin yasal düzenleme 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 257 ila 268. maddelerinde yer almaktadır.
Eldeki uyuşmazlık, ihtiyati haciz kararına itiraz ve buna ilişkin hükmün temyizine ilişkin olmakla, bu hususu düzenleyen hüküm 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 265. maddesidir.

Bu maddenin "İhtiyati Haciz Kararına İtiraz" şeklindeki başlığı ve içeriği, 30.07.2003 tarih ve 25184 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 17.07.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanun'un 63. maddesiyle değiştirilmiş; böylece,
"İhtiyati haciz kararına itiraz ve temyiz" başlığını alan 265. maddede aynen:

"Borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı; huzuriyle yapılan hacizlerde haczin tatbiki, aksi halde haciz tutanağının kendisine tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde mahkemeye müracaatla itiraz edebilir.

( Ek 2. fıkra: 4949-17.07.2003/m. 63 ) Menfaati ihlal edilen üçüncü kişiler de ihtiyati haczi öğrendiği tarihten itibaren yedi gün içinde ihtiyati haczin dayandığı sebeplere veya teminata itiraz edebilir.
Mahkeme, gösterilen sebeplere hasren tetkikat yaparak itirazı kabul veya reddeder.

İtiraz eden, dilekçesine istinat ettiği bütün belgeleri bağlamaya mecburdur. Mahkeme, itiraz üzerine iki tarafı davet edip gelenleri dinledikten sonra, itirazı varit görürse kararını değiştirebilir veya kaldırabilir. Şu kadar ki, iki taraf da gelmezse evrak üzerinde inceleme yapılarak karar verilir.

( Ek son fıkra: 4949-17.07.2003/m. 63 ) İtiraz üzerine verilen karara karşı temyiz yoluna başvurulabilir. Yargıtay bu başvuruyu öncelikle inceler ve verdiği karar kesindir. Temyiz, ihtiyati haciz kararının uygulanmasını durdurmaz."
Hükmüne yer verilmiştir.

Görüldüğü üzere, bu maddede ihtiyati haciz isteminin kabulü halinde borçlunun ve üçüncü kişilerin bu karara itiraz edebilecekleri; itiraz üzerine verilen karara karşı temyiz yolunun açık bulunduğu, Yargıtay'ın temyiz üzerine verdiği kararın ise kesin olacağı hükme bağlanmıştır.
Şu durumda, mahkemece verilen ihtiyati haciz isteminin kabulüne ilişkin karara borçlunun itirazı üzerine verilen itirazın kabulü yönündeki mahkeme kararına karşı, alacaklı tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine Özel Dairece hüküm altına alınan bozma kararı, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 4949 sayılı Kanun'la değişik 265. maddesi gereğince kesindir. Kesin nitelikteki bu bozma kararına karşı yerel mahkemece, direnme kararı verilmesi usulen olanaklı değildir.

O halde, kesin nitelikteki Özel Daire kararına uyulması gerekirken açık yasa hükmü gözardı edilerek önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.

Bu nedenle, ön sorunun kabulü ile kesin nitelikteki bozmaya uyularak karar verilmek üzere, direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Karşı taraf/ihtiyati haciz isteyen/alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda gösterilen değişik nedenlerden dolayı HUMK'nın 429. maddesi gereğince BOZULMASINA , istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 05.12.2007 gününde, oybirliği ile karar verildi.