Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun Üçüncü Komitesinde namus cinayetlerine tahsis edilen kararı aşağıdadır.


Elli-yedinci OturumÜçüncü Komite
Gündem Maddesi 102

Kadınların Konumunun Gelişmesi


Almanya, Andorra, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Belçika, Benin, Bolivya, Botswana, Brezilya, Bulgaristan, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, Cape Verde, Costa Rica, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Dominik Cumhuriyeti, Eritre, Ermenistan, Estonya, Etiyopya, Fiji, Finlandiya, Fransa, Gambiya, Gana, Guinea-Bissau, Güney Afrika, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda,
İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kanada, Kıbrıs, Latviya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti, Malawi, Malta, Meksika, Moldova Cumhuriyeti, Monako, Nikaragua, Norveç, Panama, Polonya, Portekiz, Romanya, Samoa, San Marino, Slovakya, Slovenya, Surinam, Şili, Tayland, Türkiye, Uganda, Ukrayna, Yeni Zelanda, Yunanistan, ve Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti, Vanuatu, Venezuela, Yugoslavya: tashih edilmiş karar taslağı

Tashih Edilmiş Karar: Namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların önlenmesi doğrultusunda çalışmak

Genel Kurul,

Bütün Devletlerin, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde[1] beyan edildiği gibi, kişinin yaşamak, özgürlük ve güvenlik hakkı da dahil, insan haklarını ve temel özgürlükleri yaygınlaştırmak ve korumak yükümlülüklerini tekrar teyit ederek, ve insan hakları resmi belgeleri, özellikle Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi[2], Uluslararası Sivil ve Politik Haklar Sözleşmesi², Kadınlara yönelik Her Tür Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi[3] ve Çocuk Hakları Sözleşmesi[4] altında taraf Devletlerin yükümlülüklerini de tekrar teyit ederek,

Viyana Bildirgesi ve Eylem Programı ve Kadınlara yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi[5], ve yanı sıra Dördüncü Dünya Kadın Konferansında benimsenen Pekin Bildirgesi[6] ve Eylem Platformu[7], ve ‘‘Kadınlar 2000: yirmi-birinci yüzyıl için toplumsal cinsiyet eşitliği, gelişim ve barış’’[8] olarak adlandırılan
Genel Kurul özel oturumunun sonuç belgesini anımsayarak,

Namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların bir insan hakları konusu olduğunu ve Devletlerin bu tür suçları önlemek, soruşturmak ve faillerini cezalandırmak ve mağdurlara koruma sağlamak için gereken özeni gösterme yükümlülüğü altında olduklarını ve bu yükümlülüğün yerine getirilmemesinin
mağdurların insan hakları ve temel özgürlüklerden yararlanmalarını ihlal ettiği ve buna zarar verdiği veya bunu hükümsüz kıldığını akılda tutarak,

Namus adına işlenen suçlar da dahil, kadınlara ve genç kızlara yönelik her tür şiddetin ceza gerektiren, yasalarca cezalandırılabilir bir suç olarak muamele görmesinin gerekliliğini vurgulayarak,

Namus adına işlenen suçlar da dahil, birçok şekilde
gerçekleşebilen kadınlara yönelik her tür şiddetin kökenindeki nedenlere ilişkin yetersiz anlayış, ve bu tür şiddetle ilgili yetersiz bilginin, ulusal ve uluslararası düzeyde bilgilendirilmiş politika analizini ve bu tür şiddeti önleme çabalarını engellediğinin farkında olarak,

İnsan Hakları Komitesi, Kadınlara yönelik Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi, Çocuk Hakları Komitesi ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesinin raporlarının ilgili bölümleri ve İnsan Hakları Komisyonunun kadınlara yönelik şiddet, bunun nedenleri ve sonuçları üzerinde çalışan Özel Raportörünün raporu[9]nun bu
bağlamda ilgili bölümlerini dikkate alarak, bu belgelerde tanımlandığı gibi kadınların ve genç kızların bu suçların mağdurları olduğundan derin endişe duyarak,

Bu tür suçların bütün dinsel ve kültürel değerlere karşıt olduğunu vurgulayarak,
İnsan Hakları Komisyonunun 23 Nisan 2002 tarihli 2002/52 sayılı kararını[10] akılda tutarak,

Namus adına kadınlara yönelik işlenen tüm suçların önlenmesinin, inter alia, uluslararası işbirliği çabaları, ve sivil toplum aracılığıyla, hükümetlerin ve uluslararası toplumun daha fazla çaba ve taahhüdünü gerektirdiğini, ve toplumsal tutumda temel değişikliklerin gerekli olduğunu vurgulayarak,

Namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların önlenmesinde kritik araçlardan biri olarak kadınların yetki sahibi olmasının ve karar-alma ve politika-yapma süreçlerine etkin katılımlarının öneminin altını çizerek,


1. a) Devletlerin, bu tür suçlara ilişkin ulusal yasalarda değişiklikleri
benimsemesi, bu gibi yasaların ve ulusal bilgilendirme ve bilinçlendirme kampanyalarını da içeren eğitimsel, sosyal ve diğer tedbirlerin etkin şekilde uygulanması da dahil, namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların önlenmesini amaçlayan faaliyetlerini ve girişimlerini, ve yanı sıra devletlerin kadınlara
yönelik diğer şiddet türlerini önlemeyi amaçlayan faaliyetlerini ve
girişimlerini;
b) Birleşmiş Milletler organları tarafından üstlenilen
projeler, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu ve Birleşmiş Milletler Kadınlar için Gelişim Fonu da dahil fonlar ve programlar gibi namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların önlenmesi doğrultusunda çabaları, ve bunları çabalarını koordine etmeye teşvik ederek;

c) kadın kuruluşları, grass-roots hareketler ve bireyler
gibi hükümet-dışı kuruluşlar da dahil, sivil toplum tarafından bu tür suçlarla ve zararlı etkileriyle ilgili bilinçliliği arttırmak yönünde yürütülen çalışmaları memnuniyetle karşılar;

2. Kadınların namus adına işlenen suçların mağdurları olmaya devam ettikleri, ve dünyanın bütün bölgelerinde birçok farklı şekilde gerçekleşen bu tür şiddetin ortaya çıkmaya devam ettiği, ve faillerin hakkında dava açılması ve bunların cezalandırılmasındaki ihmallere ilişkin endişesini ifade eder;

3. Bütün Devletleri:

a) İlgili uluslararası insan hakları resmi belgeleri
altındaki yükümlülüklerini yerine getirmeye ve Pekin Bildirgesi6 ve Eylem Platformu7 ve Genel Kurulun yirmi-üçüncü özel oturumu sonuç belgesini uygulamaya8;
b) Yasama, yönetim ve programa ilişkin tedbirler kullanarak, birçok farklı şekilde gerçekleşen namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların engellenmesi ve önlenmesi çabalarını sürdürmeye ve yoğunlaştırmaya;
c) Namus adına kadınlara yönelik işlenen suçlara ilişkin davaları derhal ve tamamıyla soruşturmaya, etkin şekilde takibatta bulunmaya ve belgelemeye ve failleri cezalandırmaya;
d) Bu tür suçlara müsamaha gösterilmemesini güvenceye almayı amaçlayan gerekli tüm tedbirleri almaya;
e) Bu tür suçların gerçekleşmesine izin veren tutumlar ve davranışların değiştirilmesi amacıyla, inter alia, toplum liderlerini dahil ederek, namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların engellenmesi ve önlenmesinin gerekliliğine ilişkin bilinçliliği arttırmak için çabalarını yoğunlaştırmaya;
f) Medyanın bilinçlilik-arttırma kampanyasına dahil olma çabalarını teşvik etmeye;
g) Polis personeli, adlî ve hukukî personel gibi kanunu
uygulamakla sorumlu olanlara eğitim zorunluluğu da dahil, namus adına kadınlara yönelik işlenen suçların nedenleri ve sonuçlarına ilişkin bilgi ve anlayışın arttırılmasını amaçlayan tedbirler ve programları teşvik etmeye, desteklemeye ve uygulamaya, ve bu personelin bu gibi suçlara ilişkin şikayetleri tarafsız ve etkin bir şekilde ele alma ve aslî ve potansiyel mağdurların korunmasını
güvenceye almak için gerekli tedbirleri alma kapasitesini güçlendirmeye;
h) Bu konuya yönelik hükümet-dışı kuruluşlar da dahil, sivil toplumun çalışmalarını desteklemeyi sürdürmeye ve hükümetlerarası ve hükümet-dışı kuruluşlarla işbirliğini güçlendirmeye;
i) inter alia, uygun koruma, güvenli barınma, danışma, yasal yardım, sağlık-bakım hizmetleri, rehabilitasyon ve toplumla yeniden bütünleşme olanakları sağlamak yoluyla, mümkün olduğunda, aslî ve potansiyel mağdurların gereksinimlerini yanıtlayacak destek hizmetleri oluşturmaya, bunları
güçlendirmeye veya kolaylaştırmaya;
j) inter alia, mağdurlar ve diğerlerinin güvenli ve gizli
bir ortamda bu tür suçları rapor edebilmeleri için kurumsal mekanizmaları oluşturmak, güçlendirmek ve kolaylaştırmak yoluyla, namus adına kadınlara yönelik işlenen suçlara ilişkin şikayetleri etkin şekilde ele almaya;
k) Yaşa göre sınıflandırılmış bilgi de dahil, bu tür
suçların gerçekleşmesine ilişkin istatistiksel bilgi toplamaya ve yayınlamaya;
l) Eğer rapor etme yükümlülükleri dahilinde ise, uygun
olduğunda, namus adına kadınlara yönelik işlenmiş suçları engelleme ve önleme çabaları çerçevesinde benimsedikleri ve uyguladıkları yasal tedbirler ve politika tedbirlerine ilişkin bilgiyi, Kadınlara yönelik Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi de dahil, treaty bodies’e sundukları raporlarına dahil etmeye çağırır.
4. a) İlgili Birleşmiş Milletler organları, fonları ve programları da dahil uluslararası toplumu, inter alia, teknik yardım ve danışmanlık hizmeti programları aracılığıyla, talep etmeleri durumunda, bütün ülkelerin namus adına kadınlara yönelik işlenmiş suçları engellemek için kurumsal kapasitelerini
güçlendirme ve bu tür suçların kökenindeki nedenleri ele alma amaçlı çabalarını desteklemeye;
b) İlgili insan hakları treaty bodies’i, uygun olduğunda, bu konuyu ele almayı sürdürmeye;
c) Kadının Statüsü Komisyonunu, bu konuyu kırk-yedinci oturumunda, ‘‘Kadınların insan hakları, ve Pekin Eylem Platformu ve Genel Kurul özel oturumunun ‘‘Kadınlar 2000: yirmi-birinci yüzyıl için toplumsal cinsiyet eşitliği, gelişim ve barış’’ adlı sonuç belgesinde tanımlandığı şekilde kadınlara ve genç kızlara yönelik her tür şiddetin önlenmesi’’ öncelikli konusu altında ele almaya davet eder.
5. Genel Sekreterin, namus adına kadınlara yönelik işlenmiş suçların önlenmesi doğrultusunda çalışmaya ilişkin raporu[11]nu dikkate alır.
6. Genel Sekreterin, Genel Kurula elli-dokuzuncu oturumunda sunulacak olan, kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi konusundaki raporuna, mevcut kararın konusuna ilişkin, elde olan tüm bilgileri temel alan, bu suçların kökenindeki nedenlerin bir analizini, mevcut bulunuyorsa destekleyici istatistiksel bilgiyi, ve Devletlerin girişimlerine ilişkin bilgiyi içeren müstakil bir raporu dahil etmesini talep eder.
---------------------------------

[1] Bakınız karar 217 A (III).

[2] Bakınız karar 2200 A (XXI), ek.

[3] Karar 34/180, ek.

[4] Karar 44/25, ek.

[5] Bakınız karar 48/104.

[6] Dördüncü Dünya Kadın Konferansı Raporu, Pekin 4-15 Eylül 1995 (Birleşmiş
Milletler Yayını, Satış No. E.96.IV.13), bölüm I, karar 1, ek I.
[7] Age., ek II.

[8] Karar S-23/3, ek.

[9] E/CN.4/2002/83.

[10] Ekonomik ve Sosyal Konseyin Resmi Kaydı, 2002, Ek No.3 (E/2002/23), bölüm
II, kısım A.

[11] A/57/169.

Bilgilar Leyla Pervızatın çalışmasından alınmıştır.