Sayın Şeker2in dikkatine!
T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/12582
K. 2004/2844
T. 8.3.2004
• İTİRAZIN İPTALİ DAVASI ( Yetkili Mahkeme - Eğer İcra Dairesinin Yetkisine Yönelmiş Olan İtiraz Varsa Tetkik Edip Sonucunda Kendisinin de Yetkili Olup Olmadığını Belirlemesi Gereği )
• YETKİLİ MAHKEME ( Eğer İcra Dairesinin Yetkisine Yönelmiş Olan İtiraz Varsa Tetkik Edip Sonucunda Kendisinin de Yetkili Olup Olmadığını Belirlemesi Gereği - İtirazın İptali Davası )
• TAKİBİN YETKİLİ İCRA DAİRESİNDE YAPILMAMASI ( İtirazın İptali Davası - Mahkemenin İcra Dairesinin Yetkisizliği Nedeniyle Red Kararı Vermesi/Yetkisizlik Kararı Olmayıp Davanın Usulü Yönden Reddine Yönelik Bir Karar Olduğu )
• İCRA DAİRESİNİN YETKİSİNE İTİRAZ ( İtirazın İptali Davası - Mahkemenin İcra Dairesinin Yetkisizliği Nedeniyle Red Kararı Vermesi/Yetkisizlik Kararı Olmayıp Davanın Usulü Yönden Reddine Yönelik Bir Karar Olduğu )
2004/m.50/2,67,68
1086/m.190,225
ÖZET : İlamsız icra yoluyla yapılan icra takibinin, borçlunun yetkiye ve borca itirazı nedeniyle durması halinde, alacaklı takibin devamını sağlamak için ya İcra İflas Yasasının 68. maddesine göre tetkik merciinden itirazın kaldırılmasını yada yasanın 67. maddesine göre mahkemeye başvurarak itirazın iptalini istemesi gerekir. İtirazın iptali davasına bakmaya yetkili olan mahkeme, icra takibinin yapıldığı icra dairesinin bulunduğu yargı çevresindeki mahkemedir. Eğer icra dairesinin yetkisine yönelmiş olan itiraz varsa tetkik edecek ve sonucunda kendisinin de yetkili olup olmadığını belirleyecektir.
Olayda ilamsız icra takibi Antalya İcra Dairesinde açılmış olup davalının yetki ve borcun esasına itirazı üzerine, davacı Antalya Asliye Hukuk Mahkemesinde itirazın iptali davasını açmıştır. Mahkemece, davalının icra dosyasına yaptığı itiraz incelendikten sonrada icra takibinin yetkili icra dairesinde yapılmadığı gerekçesi ile dava bu yönden red edilmiştir. Mahkemenin verdiği bu karar, yetkisizlik nedeniyle dava dilekçesinin reddi yani yetkisizlik kararı olmayıp davanın usulü yönden reddine yönelik bir karardır. Öyle olunca ortada yetkisizlik kararı olmadığı için, dosyanın Ankara Mahkemelerine gönderilmesi ve yargılamaya devam edilmesi doğru değildir. İcra dosyası da Ankara İcra Dairelerine gönderilip takibe devam edilmediğinden, Ankara'da açılmış bir davanın varlığı da kabul edilemez.
DAVA : Taraflar arasındaki iptal davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü.
KARAR : Davacı kiracı, davalıya 10.5.1999 tarihli kira sözleşmesi ile verdiği 1000 Dolar depozitonun, taşınmazı tahliye edip hiçbir borçları olmadığı halde iade edilmediğini, yaptığı icra takibine de itiraz edildiğini bildirip, itirazın iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, icra takibine yetki itirazında bulunduğunu, icra takibinin ve davanın yetkisiz olan Antalya değil yetkili Ankara İcra Daireleri ve mahkemelerinde yapılması gerektiğini, davacının kendisine borçlu olduğunu bildirip, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulüne, davalının itirazının iptaline, inkar tazminatı ile mahkumiyetine karar verilmiş; hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
İlamsız icra yoluyla yapılan icra takibinin, borçlunun yetkiye ve borca itirazı nedeniyle durması halinde, yasa bunu kabul etmeyen alacaklıya takibin devamını sağlamak için iki imkan tanımıştır. Bunlardan birisi İcra İflas Yasasının 68 ve 68/a-b maddelerine göre tetkik merciinden itirazın kaldırılmasını istemek, diğeri ise yasanın 67. maddesine göre mahkemeye başvurarak itirazın iptalini istemektir. İtirazın kaldırılması davasında İcra Tetkik Mercii veya itirazın iptali davasında mahkemece İcra İflas Yasasının 50/2 maddesi hükmü doğrultusunda tetkik mercii gibi, takibe yapılan itirazın nedenleri hakkındaki incelemesinde, bu nedenler içinde varsa yetki itirazını HUMK. 190 ve 225. maddeleri hükmü çerçevesinde öncelikle incelemek ve karar vermek zorundadır. İtirazın iptali davasına bakmaya yetkili olan mahkeme, icra takibinin yapıldığı icra dairesinin bulunduğu yargı çevresindeki mahkemedir. O nedenle mahkeme icra dairesinin yetkisine yönelmiş olan itirazı tetkik edecek ve sonucunda kendisinin de yetkili olup olmadığı belirlenecektir. İcra dairesinin yetkisiz olduğunun kabulü halinde, mahkeme esasa girmeden icra dairesinin yetkisiz olduğuna karar verilecek ve dava açmakta hukuki yararı olmadığından dava red edilecektir. Aksi takdirde İcra İflas Yasasının 4. maddesi hükmüne aykırı olarak, yargı çerçevesinde olmayan icra dairesi ile ilgili karar verilmiş olur ki, bu da doğru değildir.
Bu açıklamalardan sonra somut olayımıza baktığımızda, alacaklı davacı, davalı aleyhinde Antalya 3. İcra Müdürlüğünün 2002/356 esas sayılı dosyası ile yaptığı ilamsız takibe, davalının yetki ve borcun esasına itirazı üzerine, Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2002/224 esas sayılı itirazın iptali davasını açmıştır. Davalı süresinde yine yetki ve borcun esasına itirazını tekrarlamıştır. Mahkemece, davalının icra dosyasına yaptığı itiraz incelendikten sonrada icra takibinin yetkili icra dairesinde yapılmadığı gerekçesi ile dava bu yönden red edilmiştir. Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin verdiği bu karar, yetkisizlik nedeniyle dava dilekçesinin reddi yani yetkisizlik kararı olmayıp, mahiyeti itibariyle icra takibinin yetkili icra dairesinde yapılmadığı ve geçerli bir icra takibinin bulunmadığı için davacının dava açmakta hukuki yararı olmadığından, davanın usulü yönden reddine yönelik bir karardır. Kararın içeriğinden de bu anlam çıkmaktadır. Öyle olunca ortada yetkisizlik, kararı olmadığı için, dosyanın Ankara Mahkemelerine gönderilmesi ve yargılamaya devam edilmesi doğru değildir. Ankara'da açılmış bir davanın varlığı da kabul edilemez. Kaldı ki, icra dosyası da Ankara İcra Dairelerine gönderilip takibe devam edilmediğinden, Ankara icra dairelerinde usulüne uygun olarak yapılmış bir icra takibi de bulunmamaktadır. Mahkemece bu hususların gözden kaçırılarak yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın BOZULMASINA, tarafların diğer temyiz sebeplerinin incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 08.03.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/4718
K. 2003/9329
T. 7.7.2003
• İTİRAZIN İPTALİ DAVASI ( Tetkike Yetkili Olan Mahkeme İcra Takibinin Yapıldığı İcra Dairesinin Yargı Çevresindeki Mahkeme Olduğu )
• YETKİLİ MAHKEME ( İtirazın İptali Davasını Tetkike Yetkili Olan Mahkeme İcra Takibinin Yapıldığı İcra Dairesinin Yargı Çevresindeki Mahkeme Olduğu )
• GEÇERLİ BİR TAKİBİN OLMASI ŞARTI ( Bir İtirazın İptali Davasının Görülebilmesi Herşeyden Önce Dava Açılan Mahkemenin Yargı Çevresinde Usulüne Uygun Şekilde Yapılmış ve Geçerli Bir Takibin Olmasına Bağlı Olduğu )
2004/m.67
ÖZET : İİK. 67. maddesine dayanarak açılmış itirazın iptali davasını tetkike yetkili olan mahkeme, icra takibinin yapıldığı icra dairesinin yargı çevresindeki mahkemedir. Bir itirazın iptali davasının görülebilmesi, herşeyden önce dava açılan mahkemenin yargı çevresinde, usulüne uygun şekilde yapılmış ve geçerli bir takibin olmasına bağlıdır. Ortada geçerli bir takibin bulunmadığı durumlarda, itirazın iptali davasının görülebilmesine usulen olanak yoktur.
DAVA : Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, GSM abonesi olan davalının fatura tebliğ edilmesine rağmen konuşma ücretini ödemediği gibi, yaptığı icra takibine de itiraz ettiğini bildirip, davalının icra takibine vaki itirazının iptaline, %40 inkar tazminata hükmedilmesini istemiştir.
Davalı, davacıya süresinde cevap vermeyerek davayı inkar etmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Davacının, GSM abonesi davalının konuşma ücretlerini ödemediğinden bahisle davalı aleyhine Fatih 2. İcra Müdürlüğünün 2001-1411 sayılı dosyası ile yaptığı takibe, davalı, Eyüp İcra Dairelerinin yetkili olduğundan bahisle icra dairesinin yetkisine ve ayrıca borcun esasına da itiraz etmiştir. Davacı, borçlunun itirazının iptali için İİK. 67. maddesine dayanarak bu davayı açmıştır. Mahkemenin kendi yetkisine itiraz edilmemiş olsa dahi, icra dairesinin yetkisine vaki olan itirazın incelenmesi, şayet icra dairesinin yetkisine vaki itiraz varit görürse bunu karara bağlaması, bunun neticesine göre de kendisinin yetkili olup olmadığı ile, kendi kaza çevresinde yapılmış geçerli bir icra takibinin bulunup bulunmadığını belirlemesi gerekir.
Mahkemece, borçlunun icra dairesinin yetkisine yönelik itirazı üzerinde durulmadan işin esasına girilip sonuçlandırılmıştır.
İİK. 67. maddesine dayanarak açılmış itirazın iptali davasını tetkike yetkili olan mahkeme, icra takibinin yapıldığı icra dairesinin yargı çevresindeki mahkemedir. Bir itirazın iptali davasının görülebilmesi, herşeyden önce dava açılan mahkemenin yargı çevresinde, usulüne uygun şekilde yapılmış ve geçerli bir takibin olmasına bağlıdır. Ortada geçerli bir takibin bulunmadığı durumlarda, itirazın iptali davasının görülebilmesine usulen olanak yoktur. Bu nedenlerle mahkemenin yargı çevresi olan Eyüp'te girişilmiş geçerli bir icra takibi bulunmadığına göre, sırf bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2- Bozma nedenine göre, davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ : 1.bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, 2.bentte açıklanan nedenlerle diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 7.7.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.