Sayın Av.Suat ERGİN,
İşleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu


Madde 85 - (DEĞİŞİK FIKRA RGT: 27.10.1996 RG NO: 22800 KANUN NO: 4199/28)
Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.

(EKLENMİŞ FIKRA RGT: 27.10.1996 RG NO: 22800 KANUN NO: 4199/28)
Motorlu araç ölüme veya yaralanmaya sebebiyet vermiş ise, kazaya karışan aracın başkalarına devir ve temliki veya üzerinde bir hak tesisini önlemek amacıyla olaya el koyan Cumhuriyet Savcılıklarınca, aracın tescilli olduğu tescil kuruluşuna trafik kaydı üzerine şerh düşülmesi için talimat verilir. Kaza anı ile Cumhuriyet Savcılığınca trafik kaydı üzerine şerh düşülmesi arasında geçen süreler içinde kötü niyetle yapılan araç tescilleri hükümsüz sayılır. Şerhin konulduğu tarihten itibaren bir ay içerisinde, şerhin kaldırıldığına veya devamına ilişkin mahkeme kararı ibraz edilmediği takdirde bu şerh hükümsüz sayılır.

İşletilme halinde olmayan bir motorlu aracın sebep olduğu trafik kazasından dolayı işletenin sorumlu tutulabilmesi için, zarar görenin, kazanın oluşumunda işleten veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere ilişkin bir kusurun varlığını veya araçtaki bozukluğun kazaya sebep olduğunu ispat etmesi gerekir.

(DEĞİŞİK FIKRA RGT: 27.10.1996 RG NO: 22800 KANUN NO: 4199/28)
İşleten ve araç işleticisi teşebbüs sahibi, hakimin takdirine göre kendi aracının katıldığı bir kazadan sonra yapılan yardım çalışmalarından dolayı yardım edenin maruz kaldığı zarardan da sorumlu tutulabilir. Ancak, bu durumda işletici teşebbüs sahibinin sorumlu kılınabilmesi için kazadan kendisinin sorumlu olması veya yardımın doğrudan doğruya kendisine veya araçta bulunanlara yahut kazaya taraf olan üçüncü kişilere yapılması gerekir.

(DEĞİŞİK FIKRA RGT: 27.10.1996 RG NO: 22800 KANUN NO: 4199/28)
İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.

T.C. YARGITAY
4.Hukuk Dairesi

Esas: 2009/3997
Karar: 2009/6066
Karar Tarihi: 28.04.2009

ÖZET: Yerel mahkemece, davalı şirketin teşebbüs sahibi olarak kabul edilmesi ve diğer davalılarla birlikte meydana gelen zarardan müteselsilen sorumlu tutulması gerekir.

(2918 S. K. m. 3, 19, 85)

Dava: Davacı Fehmi ve Hatice vekili tarafından, davalı Rıfat ve diğeri aleyhine 25.06.2007 gününde verilen dilekçe ile trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 17.06.2008 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

Karar: Dava, trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir. Yerel mahkemece, davalı A... Kargo A.Ş. yönünden açılan dava husumet yokluğu nedeniyle reddedilmiş, diğer davalılar yönünden istem kabul edilmiş; karar, davacılar tarafından temyiz olunmuştur.

Dava konusu olayda; davalı Bilal'in kullandığı araç, davacıların çocuğunun yolcu olarak bulunduğu araca arkadan çarpmıştır. Dava konusu kazaya ve sonucunda davacıların çocuğunun ölümüne neden olan araç, trafik sicilinde davalı Rıfat adına kayıtlıdır. Söz konusu aracın sürücüsü, davalı Bilal'dir. Dava dilekçesinde, aracın sürücüsüne, kayıt malikine ve aracın işleteni olarak davalı A... Kargo Anonim Şirketi'ne husumet yöneltilmiştir. Yerel mahkemece, davalı kargo şirketinin işleten sıfatını taşımadığı gerekçesi ile onun hakkında açılan dava husumet nedeniyle reddedilmiştir.

Kural olarak trafik sicilinde araç maliki olan kişi, aracı işletendir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3 ve 19. maddelerine göre trafik kaydı "işleteni" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin üçüncü kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur.

Dava konusu olaya neden olan bu araç, trafik sicilinde, davalı Rıfat adına kayıtlıdır. Ancak, aracın üzerinde <A... Kargo> ibaresi yazılı olup, kaza, davalı kargo şirketine ait eşyanın taşınması sırasında meydana gelmiştir. Dosya içeriğine ve davalı Rıfat ile davalı kargo şirketi arasında düzenlenen taşıt sözleşmesine göre; kazaya neden olan aracın, kargo şirketinin unvanı altında taşıma yapmak için kullanıldığı, davalı kargo şirketi adına çalıştırıldığı anlaşılmaktadır. Bu aracın sürücüsü olan davalı Bilal'ın hazırlık soruşturması sırasında verdiği ifadelerden de; kazanın, davalı kargo şirketine ait eşyanın taşınması sırasında meydana geldiği, davalı sürücünün de bu firma adına çalıştığı anlaşılmaktadır. Taşıma işlemleri, aracın gerçek maliki adına değil, tamamen taşıma işlemini yüklenen firma adına yapılmaktadır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85. maddesine göre; bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olur. Şu durumda, yerel mahkemece, davalı şirketin Trafik Kanunu'nun 85. maddesinde belirlenen teşebbüs sahibi olarak kabul edilmesi ve diğer davalılarla birlikte meydana gelen zarardan müteselsilen sorumlu tutulması gerekir. Bu yasal düzenleme karşısında davalı A... Kargo Anonim Şirketi hakkında açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 28.04.2009 gününde oybirliği ile karar verildi

kısmi cevap oldu kusura bakmayın

saygılarımla

saygılarımla