Alıntı: Yazan Av. B. Zekeriya BENGİER Kurallar herkesi bağlar. Ancak, bir kuralın uygulanması için bütün taraflar ellerinden gelen gayreti sonuna kadar kullanmaları ve tüm bu koşullar gerçekleşmesine rağmen koşul sağlanamıyorsa buna mücbir sebep hükümleri uygulanır.

Baroda cübbe kalmaması mücbir sebep midir?

Aşağıdaki ansiklopedik bilgi mücbir sebep konusunda bize yardımcı olabilir:

Mücbir sebep, hukukta görevin, taahhüdün ve sorumluluğun yerine getirilmesine engel teşkil edebilecek nitelikte bulunan ölüm, iflas, hastalık, tutukluluk ve buna benzer hallerdir.
'Mücbir sebep' kavramı hukukun temel kavramlarından biridir ve hukukun hemen hemen bütün dallarında uygulaması görülmektedir.'Mücbir sebep' hukukta, bir sorumluluğun yerine getirilmesini kısmen veya tamamen, geçici veya daimi surette engelleyen,bu niteliği dolayısıyla sorumluluğu kaldıran veya yerine getirilmesini ve vadesini geciktiren veya sorumluluğun niteliğini değiştiren kişinin önceden beklemediği ve tahmin edemeyeceği, beklese ve tahmin etse bile engelleyemeyeceği dıştan gelen olağanüstü nitelikte bir olay, olgu veya durumdur.Bu engel,doğal afetler (deprem, sel, seylap, kasırga vb.),sosyal patlamalar (büyük çaplı isyan çıkması, genel grev vb.), hastalık, tutukluluk, mevzuat tarafından getirilen yasaklamalar, büyük ekonomik krizler gibi değişik şekillerde ortaya çıkabilmektedir.
Mücbir sebep halinde, kişi ile meydana gelen sonuç arasındaki nedensellik bağının kalktığından ve iradesi dışında meydana gelen sonuç sebebiyle kişiye yüklenebilecek hiçbir kusurun bulunmadığından söz edilir.
Türkçe'de mücbir sebep deyimi, Fransızca'daki "force majeure" deyiminin karşılığıdır. İngilizce'deki "act of God" deyiminin karşılığı olarak ta kullanılır ve bu kullanım Türkçe'de daha çok mücbir sebep olarak ortaya çıkan doğal olayları ifade eder.
Mücbir sebep aynı zamanda bir hakkın kullanılmasına da engel teşkil edebilir veya hukuktaki sürelerin kaçırılmasına da neden olabilir.İster hukuki sorumluluk ,isterse hakkın kullanılması bakımından olsun, bütün bu hallerde, mücbir sebep, sorumluluğu kaldırıcı, sorumluluğu ileri bir tarihe atıcı sonuçlar doğuracağı gibi, çeşitli hallerde sürelerin durmasının kabulü, yeni ek süreler tanınması veya başlangıçtaki sürenin hiç işlemediğinin kabulü, eski hale iade gibi hukuki çözümler de üretilmiştir.
Mücbir sebebin hukuk dallarının ve sorumluluklar ile hakların özelliğine, hukuk kişilerinin standartlarına, değişen ve gelişen şartlara göre farklı değerlendirmelere tabi tutulduğu bir vakıadır.İmkanları düşünüldüğünde bir gerçek kişi için mücbir sebep teşkil eden bir olayın, yüksek olanaklarına göre bir Devlet tüzel kişiliğinin sorumlulukları bakımından mücbir sebep olarak değerlendirilmemesi son derece normaldir.
Esas itibariyle, mücbir sebeplerin çeşitlerini sınırlayabilmek mümkün değildir ve devamlı değişme ve gelişme halindedir.Kavramın içeriğinin ve kapsamının değiştiğinden söz edildiği de olmuştur.Ancak en eski hukuk metinlerinden bu tarafa tarihin her çağında kavrama yer verilmiştir. Kanunlarda, ilgili mevzuatta ve sözleşmelerde ve bazı uluslararası hukuki metinlerde mücbir sebepleri tanımlamaya,belirlemeye ve sınırlamaya yönelik hükümler konulduğu da olmuştur.
Mücbir sebeplerin meydana gelmesinde sorumlu durumdaki kişilerin, mevcut bilgi ve imkânlara göre gereken tedbirleri alıp almadıkları hususu, olayın mücbir sebep sayılıp sayılmaması ve kişileri sorumlu tutmak bakımından özellikle araştırılması gereken bir yöndür.

Kaynak: Vikipedi