Mesajı Okuyun
Old 10-01-2007, 00:30   #4
Admin

 
Varsayılan

Çekte İbraz konulu Haziran.1997 tarihli çalışmadan:

Alıntı:
2.8.Çekte Ibrazin Sonuçlari:

Çek süresi içinde ibraz edildiği takdirde Çek.K.gereğince çekin karşiliği varsa ve ödemeye engel bir durum da yoksa, muhatap bankanin ödeme yükümlülüğü doğmaktadir.[1][59] Ayni şekilde hukuka uygun bir ibraz, çekin herhangi bir nedenle ödenmemesi durumunda, hamilin keşideci ve cirantalara karşi da başvurma hakkini başlatmaktadir.

Ibraz edilen çekin karşiliği bulunmasi halinde banka 3167 sayili Kanunun 4. maddesi gereğince, çekin karşiliğini ibraz aninda ödemek zorundadir. Karşiliğin kismen bulunmasi durumunda da banka bu bedeli ödemekle yükümlüdür.

Çekin kismen karşiliğinin bulunmasi ya da karşiliğinin bulunmamasi halinde bu husus ibraz tarihi ile birlikte çekin arkasina banka tarafindan yazilacaktir.[2][60] 3167 sayili yasanin 5. maddesi gereğince bu durumda çekin hamile iadesi de zorunludur. Ayni şekilde çekin ödenmemesi, karşilik bulunmamasindan farkli bir sebebe dayaniyorsa, bu husus da çekin arkasina yazilacaktir. Bu beyan ayni zamanda çekin ibraz edildiğinin de tek delili olarak kabul edilebilir.[3][61]

Çek ibraz süresi içinde ibraz olunmadiği takdirde, hamil, keşideci ve cirantalara karşi müracaat hakkini yitirecek[4][62] ve muhatabin da çekin ödenip ödenmeyeceği konusunda TTK.711.md. gereğince takdir hakki doğacaktir. Muhatap, ibraz süresinin geçmesinden sonra ibraz edilen bir çeki, çekten cayilmamiş olsa dahi, ödemek yükümlüğü altinda değildir.

Çekten cayma TTK.md.711 gereğince ve ayni maddenin 3. fikrasi sakli kalmak koşuluyla, ancak ibraz müddetinin hitamindan sonra mümkün olacaktir. Ayni şekilde protesto ve benzeri hukuki prosedürlerin yapilmasi, zamanaşiminin (TTK.md.726) başlangicinin saptanmasi açisindan da, ibraz süresinin tesbiti önem taşimaktadir.

Muhatap banka tarafindan keşidecinin isteği üzerine çekin üzerine konulan bloke kaydi da, sadece çekin ibraz süresi içinde hüküm ifade edecek, bu sürenin sona ermesinden sonra, keşidecinin çekten cayma hakki bulunduğundan bloke kaydi da hüküm ifade etmeyecektir.[5][63]

TTK.nun 705. maddesi gereğince ibraz süresi geçtikten sonra yapilan ciro, alacağin temliki hükmünde olacak ve böyle bir temlikin neticelerini doğuracaktir. Ayrica ödeme yerinde rayici olmayan bir parayi içeren çekin, ibraz günündeki değer esas alinarak Türk Lirasi ile ödemesi yapilacağindan, bu açidan da ibraz gününün tesbiti önem taşimaktadir.

[4] Yargıtay 12.HD. 12.9.1994 T. 1994/10282E. 1994/10310K. sayılı kararı:
“ Türk Ticaret Yasasının 720.maddesi hükmüne göre, vaktinde ibraz edilmiş çekin ödenmemiş olduğunun muhatap tarafından ibraz günü de gösterilmek suretiyle çekin üzerine yazılmış bir beyanla gösterilmesi zorunludur. Takip dayanağı 10.10.1993 keşide tarihli çekte bankaya ibraz edildiği tarih yazılı değildir. Çekin süresinde bankaya ibraz edildiği, bankadan alınan yazı ile kanıtlanamaz. Bu haliyle çekin yasal süre içinde bankaya ibraz edildiği anlaşılamadığından alacaklı takip hakkını yitirmiştir. Mercice bu yön gözetilerek itirazın kabulü gerekirken yazılı gerekçe ile reddi isabetsizdir.”

Yargıtay 12.HD. 16.12.1994 T. 15911E./16215K. sayılı kararı:
“Çekte ibraz tarihi yazılı değildir. Ibraz tarihi için bankanın yazı yazması ve buna göre işlem yapılması olanaksızdır.”
[1][1] Yargıtay 11.HD. 29.1.1991 T. 8557E./353K. sayılı kararı
“Süresinde ibraz edilmeyen çeklere dayanılarak, kambiyo hukuku çerçevesinde alacak isteminde bulunulamaz. Ancak çeklere ilişkin temel (esas) ilişkiye dayanılarak istemde bulunulabilir.”

Yargıtay 12.HD. 2.12.1994 T. 15402E./15392K. sayılı kararı:
“Süresinde ibraz edilmeyen çek ile, genel haciz yoluyla da icra takibi yapılamaz.”

Yargıtay 12.HD. 29.12.1994 T. 16797 E./17042 K. sayılı kararı:
“Çekler süresinde ibraz edilmemiş ise müracaat hakkı düşer ve bu çeklerle icra takibi yapılamaz.”