T.C.
YARGITAY
Onuncu Hukuk Dairesi
Esas No
: 2003/00388
Karar No
: 2003/00777
Tarih
: 17.02.2003

ÇALIŞMANIN TESPİTİ
HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE
ÖZET:
Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine karar verilebilmesi için, davanın çalışılan yılın sonundan başlayarak 5 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekir. İşe giriş bildirgesinin yasada öngörülen hak düşürücü süre dahilinde kuruma verilmesi halinde, bildirgede öngörülen işe başlama tarihinden sonrası için hak düşürücü süreden bahsedilemez.
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 01.10.1972 tarihi itibariyle 1 gün asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.

Hükmün, davalılardan Sosyal Sigortalar Kurumu avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

Dava, davacı sigortalının davalı işverene ait işyerinde 01.10.1972 tarihi itibariyle 1 gün süre ile çalıştığının tespiti istemine ilişkin olup yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir.

Bu yönden Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine karar verilebilmesi için davanın çalışılan yılın sonundan başlayarak 5 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekir, yönetmelikle tespit edilen belgeler kapsamında işe giriş bildirgesinin verilmesi durumunda, bildirgede öngörülen işe başlama tarihinden sonrası için hak düşürücü süreden bahsedilemez. Ne var ki, işe giriş bildirgesinin de yine yasada öngörülen hak düşürücü süre dahilinde Kuruma verilmesi gerekir. Zira hak düşürücü sürenin geçirilmesi hakkın özünü ortadan kaldırdığından; bu sürenin geçirilmesinden sonra işe giriş bildirgesinin Kuruma verilmesi ya da primlerin ödenmesinin; hak düşürücü süreyi yeniden canlandırması mümkün değildir.

Somut olayda; davacının sigorta sicil dosyası içeriğinde, dava konusu işyerinde 01.10.1972 tarihinde işe girişine dair düzenleme tarihi 07.11.1972 olan işe giriş bildirgesi mevcut ise de, Kuruma hak düşürücü süre dahilinde intikal edip etmediği anlaşılamamaktadır. Hal böyle olunca, bu bildirgenin Kuruma varide tarihi yöntemince ve gereğince araştırılmalı davacıya iş bu tescil ile verilen sigorta sicil numarasının hangi yıla ait sicillerden olduğu da belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.

Mahkemece açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 17.02.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.


YKD.2