01.07.2012 tarihi itibari ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile gerek işçi gerekse işveren tarafını yakından ilgilendiren bir çelişki tamamen giderilmiş bulunmaktadır.

01.07.2012 tarihinden önce işverenin işçiden aldığı “ tüm hak ve alacaklarımı aldım” tarzından bir ibraname, işçiyi ve vekilini mahkemelerde fazlasıyla çaresiz bırakmakta idi. Eski uygulama da ibraname de miktar yazıyor ise ibraname makbuz niteliğinde, miktar yazmıyor ise de tüm hak ve alacaklarımı aldım yazıyor ise tam anlamıyla geçerli bir ibraname sayılıyor idi. Söz konusu olay her ne kadar işverenler tarafından kötü niyetli olarak kullanıldığı bilindiği halde mahkemeler bu ibranameyi geçerli sayıyorlar idi.

Ancak şimdi 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 420. maddesi ile akla ve mantığa yatmayan bu uygulama son buldu. Şöyle ki;

a)Artık Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersiz olacaktır.

b)Bir diğer önemli nokta işçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüz olacağı kanununda açık bir bir şekilde ifade edilmiştir.

c)Üzerinde miktar yazan ibranameler ise hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunludur.

d)Yukarıda belirttiğimiz hususların hizmet sözleşmesinden doğan bütün tazminat alacaklarına da uygulanacağı da açıkça belirtilmiştir.

Yukarıda açıklamaya çalıştığım üzere işçinin iradesi aldatılarak işveren tarafından alınan ve gerçek manada ödemesi yapılamayan ibranameler artık hiçbir anlam ifade etmeyecektir.

Av. Ali SAY