Alıntı: Yazan Av.Bülent Özkan Sevgili Meslekdaşım; Açmanız gereken dava İcra İflas Kanununun 72/2. fıkrasında ifade edilen "icra takibinden önceki menfi tespit davası" dır. İ.İ.K 72/1'e göre icra takibinden önce veya sonra borçlu olmadığının tespiti hususunda dava açılabilir. İ.İ.K. 72/2'e göre icra takibinden önce açılmış olan menfi tespit davasında mahkeme en az % 15 teminat mukabilinde "icra takibinin durdurulması" yönünde tedbir kararı verebilir. Uygulamada Mahkemeler çek bedeli üzerinden % 15 teminat almaktadır. Bu zamana dek bu şekilde çok sayıda dava açmış olan biri olarak söyeleyebilirim ki teminat oranı % 40'a kadar çıkabilmekte. Dava açılırken tedbir olarak şunun istenesi gerekir. Dava konusu .........Bankasının ........ tarih ve ...... bedelli ........ numaralı çekinin bankalarca 3. kişilere ödenmemesi ve İ.İ.K 72/2 fıkrasına göre bu çek ile ilgili icra takiplerinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi" En önemli nokta şudur. Bir menfi tespit davası kime karşı açılmış ise TEDBİR SADECE O DAVALIYA KARŞI hüküm ifade eder. Örneğin davalınız A ve B olur ancak çeki takibe C koyar ise C'nin takibi almış olduğunuz tedbir nedeni ile durmaz. Bir diğer önemli nokta ise şudur: Bazı mahkemeler ortada henüz bir takip mevcut olmadığından TAKİBİN DURDURULMASINA şeklinde ihtiyati tedbir vermemektedir, sadece Bankalarca ödenmemesi yönünde tedbir vermektedir. Bu uygulama yanlıştır ama böyle bir durumda icra takibi yapıldıktan sonra da aynı dava dosyasından İ.İ.K 72/2'ye göre tedbir talep edebilir ve "işte icra takibi yapıldı, bu yüzden İ.İ.K 72/2'ye göre icra takibinin durdurulması için tedbir verilsin" diyebilirsiniz. Davayı icra takibi yapılmadan önce açmanız çok önemlidir. Eğer icra takibi yapıldıktan sonra menfi tespit davası açarsanız bu kez İ.İ.K 72/3'e göre sadece "İCRAYA GİRECEK PARALARIN ALACAKLIYA ÖDENMEMESİ" yönünde tedbir alabilirsiniz. Bu tedbir de en az % 15 teminat ile verilir. Ancak tedbir sadece "icraya girecek paraların alacaklıya ödenmesine" engel olur. Yani alacaklı icra dosyasında satış dahil her türlü icra işlemini yapabilir sadece dosyaya giren parayı çekemez. Alacaklının icra takibinden işlem yapmasını önlemek için davacı icra dosyasına tüm dosya borcunu NAKİT olarak depo eder. Bu nakit parayı alacaklı çekemez ve dosya teminat altında olduğundan hiçbir icra işlemi de yapamaz. Dolayısı ile icra takibinden sonraki menfi tespit davasında en az % 15 teminat mahkemeye, % 100 nakit para da icra dosyasına depo edilir. Bu yüzden bizler, icra takibinden sonraki menfi tespit davasında % 115 teminat gerekir deriz. Bu söyleyiş yukarıdaki usulün özetidir. Ancak sizin olayda çek 3. kişiye ciro edilmiştir. Sizinle çeki verdiğiniz kişi arasındaki defiler çeki elinde bulunduran 3. kişiye karşı ileri sürülemez. Meğer ki 3. kişi kötü niyetli olsun. Olayda 100.000 TL'lik çeke karşılık mal almamış olmanız ŞAHSİ BİR DEFİ OLUP SADECE çeki verdiğiniz firmaya karşı geçerli bir def'idir. Daha sonra çeki ciro yolu ile ele geçiren faktoring bakımından geçerli bir def'i değildir. Faktoringin kötü niyetli olduğunuz tanıkla da ispat edebilirsiniz ancak şu anda çeki elinde bulunduran kişiye karşı açacağınız menfi tespit davası yüksek ihtimal aleyhinize sonuçlanır diye düşünüyorum. Uygulamada çekin bankaya ibrazında hamile ödenmemesi için yukarıda açıkladığım İ.İ.K. 72/2'ye göre menfi tespit davası açılır ve dilekçe ekinde iddianızın doğruluğu izlenimi veren belgeler sunulursa mahkeme tedbiri verir. Tabi siz bu davayı çeki verdiğiniz kişiye ve faktoringe birlikte açmalısınız ki ileride Faktoring tarafından yapılacak icra takibi durdurulabilsin. Ancak amacınız sadece bankaya ibraz sırasında ödemeyi önlemekse işin içinde faktoring yokmuş gibi sadece çeki verdiğiniz firmaya dava açın ve "çekin bankaya ibrazında hamillere ödenmemesi yönünde" tedbir isteyin. Bu kısa vadede işinizi görür. Ancak bu tedbir çekin icra takibine konmasına engel olmayacaktır. Özetle bir tedbir alsanız bile faktoringe karşı davayı kaybetme olasılığı çok yüksektir.Ancak çeki" verdiğiniz firmaya karşı davayı kazanırsınız. Selamlarımla.

Üstad bu yukarıda verdiğiniz örnekte dava sadece çekin verildiği firmaya açılır ve hamillere ödenmemesi yönünde karar alınırsa, çekin vadesi geldiğinde Faktoring firması bankadan ödeme alamaz değil mi ? Cevap alamaz ise faktoring şirketinin bunun üzerine açacağı icra takibine karşı hangi yollara başvurulabilir ? Ona da mı menfi tespit davası açmamız gerekir, bu davada kötü niyetli olduğunu mu ispat etmemiz gerekir ?